Johan Christophorus Ludeman

Johan Christophorus Ludeman was filosoof, geneesheer en astroloog. Hij leefde van 22 maart 1683 tot 1757. In zijn tijd was dit een beroemd man, niet alleen in Nederland, maar in heel Europa. Toch is er niemand meer die deze meneer kent. Een portret van een man die tijdens zijn leven vele volgelingen had, maar totaal is vergeten.

Het leven van Johan Ludeman

Hij was van origine een Duitser, maar kwam voor zijn studie naar de universiteit van Harderwijk. Zijn studie was overigens niet de enige reden dat Ludeman besloot naar Nederland uit te wijken. In Duitsland had hij veel onrust veroorzaakt door zijn beweringen over de naderende ondergang van de wereld. Na zijn studie vestigde hij zich samen met zijn Duitse vrouw en overgebleven dochter in Amsterdam. Zijn oudste dochter was gestorven voordat ze naar Nederland vertrokken. Hij gebruikte astrologie om zijn patiënten te genezen. Allereerst raadpleegde hij de horoscoop van de patiënt en aan de hand daarvan stelde hij de diagnose. Wanneer dit onvoldoende informatie gaf, maakte hij gebruik van uroscopie (pis kijken). In zijn tijd was hij een beroemd man. Zelf in kerkelijke kringen genoot hij hoog aanzien. Paus Clemens XIII consulteerde hem regelmatig.

Hij was niet alleen bekend vanwege zijn verdiensten als medicus, maar ook vanwege zijn liefdadigheid. Hij gaf grote bedragen weg aan goede doelen. Zo schonk hij (volgens eigen zeggen) de Salsburgse emigranten die zich in Groede vestigden een bedrag van 10.000 gulden. Toentertijd een immens kapitaal. Ludeman maakte tijdens zijn leven vele reizen door heel Europa en hield zich naast zijn praktijk ook bezig met de toekomst voorspellen en maken van wondermiddelen. Zalfjes die hielpen tegen elke denkbeeldige kwaal.

Kort na zijn vestiging in Amsterdam kreeg hij een minnares (Britta Beyer). Deze mooie promiscue dame was afkomstig uit Zweden en geestelijk niet helemaal in orde. Ze leed aan godsdienstwaanzin, sinds ze op zeventienjarige leeftijd een relatie was begonnen met een monnik. Ook schreef zij vreemde boekjes en maakte ze deel uit van een groepje fanatieke volgelingen van Ludeman. Zijn vrouw had niet bepaald een makkelijk leven in Amsterdam, waar ze zwaar mishandeld werd en het huis moest delen met haar echtgenoot en zijn minnares. Ook de dochter kreeg opdracht haar moeder te mishandelen. Na ongeveer één jaar wordt er door de omgeving van het stel ingegrepen. Zijn vrouw (Dorothea Straesburg) vertrekt samen met de dochter uit zijn leven en de scheiding wordt aangevraagd.

Ludeman heeft vele dagboeken en boeken geschreven. Ze gingen niet alleen over hemzelf, maar ook over astrologie, geneeskunde, paranormale verschijnselen en bijgeloof. Hij werd nog lang na zijn dood beschouwd als een bijzondere man met bovennatuurlijke gaven, mede dankzij de boeken die over hem en zijn leven uitkwamen, geschreven door Franciscus Lievens Kersteman. Kersteman zou voor deze boeken gebruik hebben gemaakt van de dagboeken en recepten die Ludeman naliet.

Het boek over zijn leven

Ludeman was beslist geen bescheiden heerschap. Dat blijkt duidelijk uit het boek “Gedenkwaardige levensbeschrijving van den wereldberoemde Johan Christophorus Ludeman”.
Het boek is in gedeeld in verschillende hoofdstukken, waarbij hoofdstuk één gaat over zijn afkomst, geboorte en opvoeding, tot aan zijn huwelijk met Dorothea Straesburg.
Hoofdstuk twee gaat over zijn komst naar Nederland, het afstuderen aan de universiteit van Harderwijk , zijn maîtresse en de scheiding van zijn echtgenote. Natuurlijk vertelt hij in dit hoofdstuk ook over zijn eerste successen. Ook hoofdstuk drie en vier vertellen over zijn geweldig inzicht en medische hoogstandjes. Ook worden er vele pagina's gewijd aan de mooie, eigenzinnige Britta. Verder vertelt hij over de vele horoscopen die hij trok en alle voorspelling die uitkwamen.

Boeken van en over Ludeman

Dit zijn de boeken die ik heb kunnen achterhalen, het moeten er veel meer zijn geweest.

• 1727 De Herderstaf, gebruikt tegen de stad Haarburg
• 1728 Genees- en wijsgerige inwijdingstwistreden over zevenderlei soorten van waterzuchtige ziektens
• 1743 Kabinet en geluksrad van veele geheime konsten
• 1760 Burger Huysschat of heylzaame waarnemingen wegens de nuttigheid, kragt en werking der specerijen etc.
• 1763 Spiegel der Weereld of geheime waernemingen van den beruchten astrologist Johan Christophorus Ludeman
• 1769 Secrete bijvoegsels of noodige sleutel voor de 12 brieven aan meester Franciscus.
• 1770 Konstkabinet van verborgenheden der natuur. Met groote moeite en vlijt bijeengesameld door J.C. Ludeman
• 1784 Gedenkwaardige Levensbeschrijving van den Wereldberoemden Johan Christopharous Ludeman
• 1787 De goudmyn van doctor Ludeman, of Bloemhof van astrologische geheimen.
• 1788 Ludeman- Sleutel van Meester Franciscus, op het werk van Doctor Ludeman, getyteld TriumphZaal
• 1792 Kroonwerk of laatset Eeuwbazuin; Staatspen: De Hekkesluiter of Vrolijke missive van meester Franciscus aan zijn landgenoot.

En daarnaast natuurlijk de boeken geschreven door zijn vriendin Britta Beyer:

• 1723 De middernachtskroon, door de weder-geboorte erkampt en beschreven
• 1727 De gekroonde morgenstond, na een veertienjaarige verdrukkinge verscheenen

Schrijver van de boeken over Ludeman

Franciscus Lievens Kersteman was ook een bijzonder figuur. Hij was advocaat, astroloog en schrijver. Verder was hij een oplichter en geen bijzonder goede, aangezien hij in totaal tweeëntwintig jaar van zijn leven in de gevangenis doorbracht. Hier had hij alle tijd om te schrijven en dat deed hij dan ook. Tijdens zijn perioden van gevangenschap schreef hij meer dan veertig boeken.