Eva Maria Duarte Perón (1919 - 1952) - First Lady

Eva Maria Duarte Perón (1919 - 1952) - First Lady Evita Perón werd geboren als Eva Maria Ibarguren in een klein dorpje in Argentinië. Zoals veel kinderen op jonge leeftijd had ook Eva een grote droom, ze wilde actrice worden. Zodra ze oud genoeg was verliet ze het kleine dorp waar ze woonde en vertrok richting de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Na lang en hard werken brak Eva eindelijk door als radio- en filmactrice. Haar ster is rijzende als ze haar toekomstige man Juan Perón ontmoet op een liefdadigheidsbal. Na hun huwelijk veranderde het leven van Eva drastisch. Juan wist het tot president van Argentinië te schoppen en dit maakte Eva automatisch tot First Lady. Maar helaas was het beleid dat haar man voerde omstreden en ook bij enkele van Eva’s daden kunnen vraagtekens worden geplaatst. Maar tot hoe ver Eva precies op de hoogte was van de daden van haar man is niet duidelijk.

Inhoud


Familie Ibarguren

Eva's verhaal begon in een klein dorpje genaamd Los Toldos, gelegen in Argentinië. In het dorpje woonde een vrouw genaamd Juana Ibarguren (1894-1971) samen met haar vier kinderen; Blanca, Elisa, Erminda en Juan Jr. Tevens was ze zwanger van haar vijfde kindje. De vader van de kinderen was Juana's minnaar Juan Duarte (1872-1926). Juana en haar kinderen genoten weinig aanzien in het dorp aangezien zij niet was getrouwd.

Juana Ibarguren, de moeder van Eva / Bron: Geni.comJuana Ibarguren, de moeder van Eva / Bron: Geni.com
Eva Maria Ibarguren
Op 17 mei 1919* was het feest in huize Ibarguren, Juana schonk namelijk het leven aan haar vijfde kindje. Een gezond meisje die de naam Eva Maria Ibarguren kreeg. Ondanks dat Eva dezelfde vader had als haar broer en zusjes erkende Juan Duarte Eva haar om onbekende reden niet. Hierdoor was Eva niet alleen de dochter van een ongetrouwde vrouw, maar ook nog een onwettig kind. Moeder Juana probeerde haar hoofd boven water te houden door te werken als kokkin bij een welgesteld gezin en verder was ze afhankelijk van de financiële steun van haar minnaar Juan. Juan op zijn beurt werkte in Los Toldos, maar hij woonde bij zijn eigen gezin zo'n 30 kilometer verderop in zijn geboortedorp Chivilcoy. Scheiden was rond het jaar 1900 niet aan de orde zeker niet in het katholieke Argentinië dus de kans dat Juan ooit voor zijn minnares zou kiezen was klein. Het was een schrale troost dat Juan Duarte redelijk bemiddeld was en dus ook de (financiële) middelen had om beide gezinnen te onderhouden.

*De exacte geboortedatum van Eva Maria Ibarguren is onbekend. Eva heeft ten tijde van de Tweede Wereldoorlog namelijk zelf haar geboorteakte vernietigd.

Eva ter communie in 1926 / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)Eva ter communie in 1926 / Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Eva groeit op
De eerste zeven jaar van Eva's leven verliepen relatief rustig. Het gezin had het niet breed maar kon het hoofd boven water houden en ze hadden in ieder geval elke dag eten op tafel. Sociaal gezien werd het gezin Ibarguren/Duarte verstoten. De invloed van de katholieke kerk was in Argentinië groot en het gezin werd gezien als de hoeksteen van de samenleving. Een ongetrouwde moeder met vijf kinderen paste niet in dat plaatje. Het merendeel van de inwoners van het dorp negeerde de familie Ibarguren/Duarte dan ook volledig. Vooral de jonge Eva trok zich dit enorm aan, mede omdat zij vaak het mikpunt van de spot was als onwettig kind. Toen Eva ongeveer acht jaar oud was ontving Juana het bericht dat haar geliefde minnaar Juan Duarte was omgekomen bij een auto-ongeluk. Meteen stapelden de problemen zich op. Juana moest nu vijf monden in haar eentje zien te voedden en zonder de steun van haar minnaar was de gemeenschap van Los Toldos ronduit vijandig tegen haar en haar gezin. Twee maanden na het overlijden van Juan gooide Juana de handdoek in de ring. Ze besloot samen met haar kinderen te verhuizen naar een ander dorp in de hoop daar een betere toekomst tegemoet te gaan.

Junín

Juana en haar kinderen streken neer in het dorp Junín, 100 kilometer gelegen van Buenos Aires én, nog belangrijker, ver van Los Toldos. Met de smoes dat Juana weduwe was geworden werd ze al snel opgenomen in de gemeenschap van Junín. Het gezin had het een tijd lang goed naar hun zin tot opeens de waarheid boven water kwam. Juana's leugen werd ontkracht en de familie veranderde weer in uitschot. Eva ervoer al op jonge leeftijd dat het vooral de mensen uit de hogere sociale klassen waren die het lelijkst deden tegen haar en haar familie. Hierdoor ontwikkelde zij van jongs af aan een grote afkeer tegen hen en deze afkeer behield ze tot aan haar dood. Eva weet het tot haar vijftiende uit te houden in Junín, maar dan is ze het geroddel en getreiter helemaal zat. Ze besloot dat het tijd was haar droom te gaan waarmaken!

Aan de slag

Eva kon maar één stad bedenken waar ze haar droom om actrice te worden waar zou kunnen maken, namelijk Buenos Aires. De hoofdstad van Argentinië. Eva wilde een frisse start in Buenos Aires en besloot haar achternaam Ibarguren in te ruilen voor de naam van haar vader Duarte. Ze kon dit niet officieel doen, maar de kans dat iemand er ooit achter zou komen was klein. Hoe Eva precies naar Buenos Aires is gereisd is niet helemaal duidelijk, er zijn namelijk twee verhalen. Volgens het eerste verhaal reisde Eva met de artiest Augustin Magaldi mee die ook onderweg was naar de hoofdstad en langs Junín kwam. In het tweede verhaal was het Eva's eigen moeder Juana die haar had geholpen met de reis naar Buenos Aires. Hoe dan ook, feit was dat Eva de hoofdstad al snel bereikte. Ze vond een (armoedige) woonruimte en ging vol goede moed op zoek naar een baan als actrice, maar dat viel niet mee. De banen voor actrices zonder opleiding of werkervaring lagen niet bepaald voor het oprapen en Eva had de grootst mogelijke moeite om haar hoofd boven water te houden. Op het moment dat Eva's situatie echt nijpend begon te worden vond ze gelukkig werk als radio-actrice.

Van niets naar iets

Eva kreeg een klein rolletje toegewezen in een radio soap. En ze deed het goed, heel goed. Ze kreeg steeds weer nieuwe rollen aangeboden en steeds werd haar bijdrage aan de soap een stukje groter. Radio soaps waren in Argentinië erg populair en de acteurs en actrices werden vaak als helden vereerd. En ook Eva's ster was rijzende. Eindelijk werd de onbekende Eva iemand die iets voorstelde.

Doorbraak

Door Eva's stijgende populariteit kreeg ze ook een aantal kleine rolletjes in B-films aangeboden die ze gretig aanpakte. Eva's roem, en niet onbelangrijk, haar inkomen begonnen te stijgen. In 1939, Eva was toen 20 jaar oud, wist ze een groot gedeelte van de aandelen van de radiozender waarvoor ze werkte in handen te krijgen. Door het bezit van de aandelen en het vermogen wat dit met zich mee bracht kon Eva haar eigen bedrijf oprichten. Eva had dan misschien geen opleiding gehad, dom was ze niet. Ze richtte “The Company of the Theather of the Air” op en zond voornamelijk radio soaps uit. Eva zelf speelde steevast de hoofdrol in de door haar geproduceerde soaps. In 1943 was Eva's doorbraak daar, ze kreeg een filmcontract aangeboden. Een aantal filmproducenten wilde een serie maken over belangrijke vrouwen uit de geschiedenis en ze wilden dat Eva de hoofdrol op zich nam. Eva twijfelde geen moment en tekende het contract. Ze vertolkte in de serie vrouwelijke grootheden zoals; koningin Elizabeth I van Engeland, de laatste tsarina van Rusland; Alexandra Fjodorovna en de bekende actrice Sarah Bernhardt.

Liefde

Na de filmserie is Eva's roem gevestigd en heel Argentinië kende haar naam. Toen in 1944 de Argentijnse stad San Juan werd getroffen door een enorme aardbeving twijfelde Eva geen moment en besloot haar bekendheid te gebruiken om een liefdadigheidsbal te organiseren. Tijdens het bal was Eva druk bezig geld in te zamelen voor de slachtoffers toen ze werd voorgesteld aan de man die haar leven voorgoed zou veranderen. Eva werd voorgesteld aan de geliefde militair en vicepresident Juan Perón. Eva en Juan raakten aan de praat en het bleek al snel goed te klikken tussen de twee en na het bal spraken ze regelmatig af om elkaar beter te leren kennen. Eva raakte op deze manier ook steeds meer op de hoogte van het bewogen leven van haar geliefde Juan.

Juan Perón, Eva's man en latere president van Argentinië / Bron: Argentinian Government, Wikimedia Commons (Publiek domein)Juan Perón, Eva's man en latere president van Argentinië / Bron: Argentinian Government, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Juan Perón
Juan had een flinke carrière achter de rug voor een man van zijn leeftijd. Zijn opleiding begon op 15-jarige leeftijd toen hij werd aangenomen op de militaire academie. Hier bleek hij al snel uiterst succesvol te zijn en wist in rap tempo op te klimmen in de militaire hiërarchie. In de jaren '30 werd Juan als militair waarnemer naar het fascistische Italië gestuurd, waar hij wederom goed presteerde. In 1943 was Juan kolonel in het Argentijnse leger en hij speelde een belangrijke rol in de militaire coup die dat jaar werd gepleegd op de regering van Ramón Castillo. Juan en zijn coupleden waren ervan overtuigd dat de coup nodig was omdat Ramón Castillo ernstig ziek was en weigerde zijn macht over te dragen. Juan verwierf met de coup veel bekendheid, maar het was niet alleen eer dat hem ten deel viel. In de nieuwe regering werd Juan aangewezen als minister van Oorlog, maar als snel kreeg hij een nieuwe functie als minister van Arbeid en Sociale Zaken. Toen Juan in 1944 Eva ontmoette was hij opgeklommen tot vicepresident en wederom minister van Oorlog.

Gevangenneming en huwelijk

Eva had al snel door dat leven met Juan niet alleen maar rozengeur en maneschijn was. Als vicepresident en minister kende Juan ook veel tegenstanders en het politieke klimaat in Argentinië was er na de coup niet beter op geworden. De spanningen in de regering liepen met de dag hoger op en het was wachten tot de bom ging ontploffen. Op 9 oktober 1945 was het zover. Juan Perón werd afgezet als vicepresident en minister van Oorlog en een aantal dagen na zijn ontslag werd hij gevangen genomen. De officiële verklaring voor Juan's arrestatie luidde dat hij een bedreiging voor de Argentijnse Staat zou zijn. Maar insiders wisten te vertellen dat de ware reden voor Juan's arrestatie was dat hij te populair zou zijn onder de arbeidersklassen en een te grote bedreiging was geworden voor de huidige president Edelmiro Julián Farrell.

Dat Juan inderdaad erg populair was onder de arbeiders bleek wel uit het feit dat zij massaal in opstand kwamen tegen zijn arrestatie. Al snel gingen er verhalen rond dat de vriendin van Juan, Eva Duarte, de arbeiders had opgeroepen om de straat op te gaan, maar in werkelijkheid waren het de vakbonden die hadden opgeroepen tot het protest. De zittende regering had zo'n massaal protest nog niet eerder meegemaakt en wisten niet wat ze er mee aan moesten. Uiteindelijk bezweken ze onder de druk van de arbeiders en op 17 oktober 1945 wandelde Juan Perón als vrij man de gevangenis uit. Alle arbeiders van Argentinië gingen weer massaal de straat op, maar dit keer om feest te vieren. De 17e oktober gaat vanaf dat moment de geschiedenisboeken in als de feestdag "Dia de la Lealtad" - "dag van de loyaliteit". Eva en Juan waren dolblij om elkaar weer terug te zien en winden er geen doekjes om. Op 21 oktober 1945 gaven ze elkaar het jawoord. Voor Juan was het de tweede keer dat hij in het huwelijksbootje stapte, zijn eerste vrouw had hij helaas jaren eerder verloren aan baarmoederhalskanker.

Eva en de politiek

Vanaf het moment van trouwen deelden Juan en Eva lief en leed met elkaar en Eva adoreerde haar man. Juan liet op zijn beurt Eva steeds meer toe tot zijn politieke werkzaamheden en leven. Ze deelden elkaars ideeën over het verbeteren van de leefomstandigheden van de Argentijnse arbeiders en waren zowel politiek als privé twee handen op één buik. In 1946 besloot Juan een gooi te doen naar het presidentschap en meldde zich aan voor de presidentsverkiezingen. Toen hij deze ook nog won, veranderde het leven van Eva en Juan voorgoed.

Eva op campagne

Eva was net zo enthousiast als Juan over zijn plan om mee te doen aan de presidentsverkiezing en ze ontpopte zich al snel tot zijn felste en actiefste campagneleider. Eva schroomde hierbij niet om haar bekendheid te gebruiken waar het haar uitkwam en dit opende veel deuren voor haar. Ook gebruikte ze haar wekelijkse radioprogramma om stemmen voor Juan te winnen en legde ze er graag de nadruk op dat ze zelf ook uit een arm milieu afkomstig was. Juan en Eva reisden samen ook nog naar alle uithoeken van Argentinië om campagne te voeren en stemmen te winnen. Hun tactiek werkte. Hun populariteit steeg in rap tempo onder de Argentijnse arbeiders en Peróns tegenstanders beseften dat ze in de toekomst niet alleen strijd tegen Juan voerden, maar ook tegen zijn vrouw Eva. Waar Eva en Juan erg geliefd waren bij de Argentijnse arbeiders werden ze met de nek aangekeken door de welgestelden van het land. Eva was van lage komaf en daar veranderde het feit dat ze misschien First Lady werd niets aan. Daarnaast was ook de legerleiding fel tegen het tweetal, zij stoorden zich vooral aan het feit dat Eva zich als vrouw met de politiek bemoeide en dat Juan dat toeliet.

Eva wordt Evita

Eind 1945 bleek al het harde werken van Juan en Eva zijn vruchten te hebben afgeworpen. Juan werd met 54% van de stemmen gekozen tot president van Argentinië. Met Juan aan de leiding en Eva als zijn rechterhand ging Argentinië een geheel nieuw tijdperk tegemoet. Maar niet alleen voor de Argentijnen veranderde er veel, ook voor Eva zelf. Als First Lady werd het niet geschikt geacht om in films te spelen en alle films met Eva daarin werden vanaf dat moment verboden. Ook moest Eva stoppen met het spelen van rollen in haar beroemde radio soaps. Eva op haar beurt werkte hard mee om het nieuwe beeld van haar als presidentsvrouw te perfectioneren. Stond Eva als actrice vooral bekend om haar bijzondere kapsels en extravagante kleding, als First Lady ging ze zeer bescheiden gekleed, bij voorkeur in een mantelpak. Haar haar droeg ze voortaan in een strakke knot en als laatste stimuleerde Eva het gebruik van de naam Evita onder de Argentijnen. Al tijdens het campagne voeren dook de naam Evita steeds vaker op. Evita kan vrij vertaald worden als Evaatje en het was een koosnaam van de Argentijnse bevolking voor hun First Lady. Eva begreep het belang van deze koosnaam en gebruikte het op subtiele wijze, maar wel vaak genoeg om haar de uiteindelijke naamsverandering op te leveren.

Eva en fascistisch Argentinië

Toen Argentinië in 1945 in de ban was van de presidentsverkiezingen was Europa in de ban van de naderende vrede. De Tweede Wereldoorlog begon eindelijk op zijn einde te lopen en het herstel kon beginnen. Argentinië had totaal geen rol in de Europese oorlog gehad maar toch is tijdens deze periode het idee ontstaan bij de Europese leiders dat Argentinië een fascistisch Zuid-Amerikaans land was. Juan was pas in 1945 president geworden maar had in de voorgaande jaren al wel zijn stempel op het land weten te drukken. Hij had duidelijke ideeën over hoe hij Argentinië wilde besturen en hij noemde zijn ideologie het Peronisme. Gebrek aan zelfvertrouwen had Juan in ieder geval niet. Het Peronisme bestond uit een mix van diverse bestaande overtuigingen vermengd met fascistische ideeën, maar het had ook een sterke religieuze en socialistische kant. Dat Europa Argentinië hierdoor als een fascistisch land zag was een doorn in het oog van Evita. Evita besloot, na goedkeuring van Juan, op charmeoffensief in Europa te gaan om de Europese leiders op andere gedachten te brengen.

Eva's reis door Europa

De planning van Evita was om Spanje, Italië, Frankrijk en Engeland te bezoeken en in 1947 stapte ze in het vliegtuig. Ze reisde naar Spanje en had daar een ontmoeting met Fransisco Franco (1892-1975). Uit eerbetoon aan de band tussen Spanje en Argentinië bracht ze samen met Franco een bezoek aan de tombes van Ferdinand II van Aragon en zijn vrouw Isabella I van Castilië. Evita werd in Spanje warm onthaald door zowel de regering als de bevolking, maar of het allemaal oprechte liefde voor Evita en Argentinië was viel in twijfel te trekken. Spanje was in 1947 nog volop aan herstellen van de burgeroorlog die van 1936 tot 1939 had plaatsgevonden. Politiek gezien stond het land onder toezicht van de Verenigde Naties en er heerste grote armoede en honger in het land. Argentinië hielp Spanje al jaren door middel van voedselhulpverlening.

Na Spanje vertrok Evita naar Italië en hier bracht ze een bezoek aan Paus Pius XII (1876-1958). Maar de reactie van de paus op Evita's bezoek was al een stuk minder aangenaam. Hij was een stuk minder lovend over Argentinië en het bleef bij een kort gesprek. Ontgoocheld vertrok Evita richting Frankrijk maar ook hier wachtte haar een koude douche. Niemand van de regering wenste haar te ontvangen. Inmiddels had ook de Britse koninklijke familie lucht gekregen van het geplande bezoek van Evita en gooide roet in het eten. Evita had een informeel bezoek gepland, maar de koninklijke familie weigerde haar te ontvangen omdat ze geen toestemming voor haar bezoek had gevraagd. Om de teleurstelling (en vernedering) voor Evita nog groter te maken gaf de koninklijke familie als reden van weigering dat Evita zich niet hoefde in te beelden Eleanor Roosevelt te zijn. Zij had jaren eerder onaangekondigd een bezoek aan de koninklijke familie gebracht, maar werd toen met open armen ontvangen. Evita was enorm teleurgesteld door deze botte weigering maar om geen gezichtsverlies te lijden in Argentinië, blies ze haar bezoek aan Engeland af met als reden dat ze oververmoeid was.

Het bewind van president Perón

Weer teruggekomen in Argentinië pakt Evita na een korte vakantie de werkzaamheden voor haar man weer op. Het bewind van Juan Perón bracht zowel goede als slechte dingen voor de Argentijnen. Door de fascistische ideeën die aanwezig waren in het Peronisme was Juan meedogenloos voor zijn tegenstanders en hij had er geen moeite mee om de pers te censureren, maar aan de andere kant zorgde hij voor ziekteverlof én loonsverhoging voor de militairen. Wat Evita's precieze rol bij de daden van haar man zijn geweest is niet bekend. Wel is het lastig om aan te nemen dat iemand die zo nauw met haar man samenleefde als Evita deed, van geen van zijn wandaden op de hoogte was.

Goddelijkheid

Juan had het geluk dat hij was getrouwd met zijn grootste en trouwste aanhanger. Zoals eerder gezegd adoreerde Evita haar man en ze stak dit niet onder stoelen of banken. Het was Evita die uiteindelijk een zogenaamde cultus (een overdreven verering van een persoon) rond Juan wist te creëren. Maar of ze dit bewust deed om zijn politieke carrière vooruit te helpen of puur uit liefde wist alleen Evita zelf. In veel van haar toespraken hemelde Evita Juan op tot goddelijke hoogte en ze vergeleek veel van zijn daden met de daden van Jezus Christus. Ook verklaarde ze dat de Peronisten (de aanhangers van haar man Juan Perón) de enige ware Argentijnen waren. Een mooi voorbeeld van de cultusverering van haar man vinden we in een speech van Evita die ze gaf in 1951. Ze sprak in deze speech de kenmerkende woorden: “Perón is het hart, de ziel, het gevoel en de realiteit van het Argentijnse volk. Iedereen weet dat er in onze beweging maar één man is met een eigen bron van licht waar wij ons allemaal mee voeden. Dat is Perón!”.

Juan's presidentiële carrière

Dat Juan geen domme man was bleek wel uit het feit dat hij in korte tijd een flinke carrière achter de rug had. Hij besefte al snel dat hij met de steun van de meerderheid sterker stond en zo kwam het dat hij het vroeg in zijn carrière opnam voor de militairen. Deze liepen na de genomen maatregelen meteen met Perón weg. Samen met Evita stortte Juan zich vervolgens op de arbeiders. Een groep die totaal geen stem had in het door de welgestelden geregeerde Argentinië. Juan richtte samen met Evita diverse organisaties op die zich inzetten voor het verbeteren van hun leef- en arbeidsomstandigheden. Het werkte, de arbeiders schaarden zich ook massaal achter Perón en wederom was het de kracht van de massa die hem winst en populariteit opleverden. Als laatste deed Juan nog iets revolutionairs; hij gaf de Argentijnse vrouwen stemrecht! Maar op de achtergrond rommelde het weer in de regeringskringen van Perón. Het politieke klimaat was nog steeds zeer onrustig en Perón had veel tegenstanders die hem zijn coup nog steeds niet hadden vergeven.

Veel regeringsleiders waren fel tegen de plannen van Perón en zijn bemoeizuchtige vrouw Evita en deden er dan ook alles aan om hun plannen waar mogelijk te dwarsbomen. Maar Juan daarentegen had het prima naar zijn zin als premier en wilde graag nog een tweede termijn. Hij besefte wel dat het heel moeilijk zou worden om in dit politieke klimaat herkozen te worden en besloot zijn tegenstanders de mond te snoeren. Juan ging hierin ver, heel ver. Hij begon diverse politieke tegenstanders steeds meer uit het openbare leven te verwijderen. Eerst censureerde hij de media, zij mochten geen berichten meer plaatsen van Peróns tegenstanders en al snel ging Juan nog een stap verder en mocht de media ook geen berichten meer plaatsen die negatief waren voor hem, Evita of zijn ideologie; het Peronisme. Mocht dit toch niet voldoende blijken te zijn, dan liet Juan zijn politieke tegenstander simpelweg het zwijgen opleggen... Veel mensen zijn onder het bewind van Juan Perón verdwenen en helaas ook nooit meer teruggevonden. Als druppel op de gloeiende plaat bood Juan ook nog onderdak aan diverse nazi-kopstukken. Wat hem wederom niet erg populair maakte bij de Europese regeringsleiders.

En Evita?

Zoals eerder gezegd was niet duidelijk tot hoever Evita op de hoogte was van de wandaden van haar man en ook niet wat haar rol hierin is geweest. Ze bracht in totaal zes jaar in de regeringskringen door samen met Juan en ondanks alles wat ze daar meemaakte bleef ze Juan onvoorwaardelijk steunen. Evita schreef in haar biografie een stuk dat kenmerkend was voor haar relatie met Juan Perón:
“Perón heeft zich tot mij verlaagd en me geleerd hoe het is om op een andere manier te vliegen. (…) Daarom behoort mijn leven, noch mijn hart of iets wat van mij is aan mij toe. Alles wat ik heb, alles wat ik denk en alles wat ik voel, behoort toe aan Perón.”
We kunnen dus niet alleen kanttekeningen bij het gedrag van Perón plaatsen, maar ook bij sommige daden van Evita. Al van kinds af aan had Evita een grondige hekel aan de mensen uit de hogere klassen en nu als First Lady werd ze continu door deze mensen omringd. Ze ergerde zich aan het feit dat veel regeringsleden hun plek hadden gekocht en niet hadden gekregen omdat ze geschikt waren voor de functie. Waar mogelijk gebruikte Evita haar macht om de, in haar ogen, disfunctionerende regeringsleden uit hun positie te zetten. En dat was nog niet genoeg, Evita gebruikte haar macht ook om de desbetreffende persoon volledig uit de regeringskringen te verwijderen. Een kant die Perón overigens erg waardeerde van zijn vrouw. De vraag was alleen of Evita zich bewust was van het feit dat ze Juan op deze manier hielp.

Ondanks dat Evita een gruwelijke hekel aan de welgestelden had, had ze het beste voor met de minderbedeelden van de Argentijnse samenleving. Toen de oprichting van de vakbonden voor de arbeiders een succes bleek te zijn nam Evita de zware taak op zich om ook organisaties voor de armen op te richtten. Deze organisaties zetten zich in voor de hulpbehoevenden en zorgden voor kleding, medische hulp, kookgerei en ze boden diverse opleidingsmogelijkheden aan. De daklozen probeerde ze te begeleiden bij het vinden van een woning. Evita sprak ook vaak op vakbondsbijeenkomsten en noemde zichzelf hierbij de "schaduw" van haar man Juan. Ze had geen officiële functie in zijn regering maar nam vaak diverse taken van haar man over. Mede door de vele speeches die Evita door het hele land gaf had ze veel contact met de arbeiders. Ze was dus altijd goed op de hoogte over hetgeen er onder deze bevolkingsgroep speelde. Een voordeel dat Evita had als vrouw was dat ze ook de vrouwen van Argentinië kon overtuigen om hun stem aan haar man Juan te geven. Het was tenslotte Juan die hun het stemrecht had gegeven en Evita was van mening dat de dames deze stem dan ook voor Perón moesten gebruiken. Evita nam de taak vol enthousiasme op zich en wederom wierp het plan zijn vruchten af. Mede door het grote aantal vrouwelijke stemmen werd Juan Perón voor de tweede keer gekozen tot president.

Evita’s laatste jaren

Toen Evita en Juan besloten hadden de strijd aan te gaan om Juan een tweede ambtstermijn te bezorgen, ging Evita's gezondheid plotseling met sprongen achteruit. Evita wilde er eigenlijk geen tijd en aandacht aan besteden en liet zich ook nog ompraten om een gooi naar het vicepresidentschap te doen. Maar uiteindelijk ging het mis en Evita kwam op veel te jonge leeftijd te overlijden.

(Vice)president verkiezingen

Evita en Juan hadden er al meerdere malen over gesproken om Evita een officiële functie te geven in Juan's regering, maar door omstandigheden was dat er nog steeds niet van gekomen. Toen Juan voor zijn tweede termijn streed werd de roep van het volk steeds groter om Evita vicepresident te maken. Evita voelde zich al een tijd niet lekker en kon de strijd om het vicepresidentschap qua gezondheid eigenlijk niet aan, maar toch verraste ze vriend en vijand toen ze in 1951 aankondigde officieel mee te doen aan de verkiezingen. Vol goede moed ging Evita aan de slag, ze voelde zich vereerd dat het volk haar op zo'n belangrijke positie wilde hebben en ze wilde hen niet teleurstellen. Daarnaast wist Evita ook dat als zij deze stap zou maken ze de weg zou effenen voor andere vrouwen die interesse in de politiek hadden. Toen het nieuws de arbeiders bereikte waren zij uitzinnig van vreugde. Ze organiseerden een massale bijeenkomst om hun steun aan Evita te betuigen. Het aantal deelnemers tijdens de bijeenkomst was zo groot dat de bijeenkomst de boeken in ging als de Cabildo Abierto: de grootste demonstratie ooit gehouden voor een vrouwelijke politicus.

Tegenstand

De verkiezing voor het vicepresidentschap leek een gelopen race en de winst voor Evita was zo goed als binnen. Maar achter de schermen sloeg de twijfel bij Evita in alle hevigheid toe. De oppositie had inmiddels van zich laten horen en al diversen dreigementen richting het echtpaar Perón geuit. Vooral de militaire legerleiding kon het niet verkroppen dat een vrouw zich officieel verkiesbaar stelde en misschien hun leidinggevende zou worden. Ze besloten het plan van Evita dan ook een halt toe te roepen. Ze stelden Juan voor de keuze; of Evita trok zich terug als kandidaat of ze zouden een coup plegen. Evita koos voor terugtrekken mede door haar slechte gezondheid. Als verklaring aan het volk gaf Evita de reden op dat ze had ingezien dat haar plaats naast haar man was en niet als lid van zijn regering. Het volk is teleurgesteld maar bleef Evita onvoorwaardelijk steunen. In 1952 kreeg Evita nog wel een officiële functie toe bedeeld, ze werd spiritueel leider van de natie, maar dit was slechts een schrale troostprijs.

Diagnose

Zoals eerder gezegd ging Evita's gezondheid met sprongen achteruit. Net voordat Juan besloot zich herkiesbaar te stellen voor een tweede termijn kreeg Evita van de dokter het vreselijke nieuws te horen dat ze baarmoederhalskanker had. Ze werd per direct geopereerd, maar tijdens de operatie bleek de kanker al door haar hele buikholte te zijn uitgezaaid. Na de operatie kreeg Evita te horen dat ze niet lang meer te leven had. Kort nadat Evita besloot zich terug te trekken als kandidaat voor het vicepresidentschap werd Juan voor de tweede keer gekozen tot president van Argentinië. Ter ere van zijn herverkiezing werd er op 4 juni 1952 een grote inauguratieparade gehouden. Evita was op dat moment zo ziek dat ze eigenlijk niet in staat was hierbij aanwezig te zijn, maar ze wilde perse aan de zijde van haar man Juan verschijnen. Het idee was dat Evita en Juan in een open auto zouden staan en rondgereden zouden worden, zo kon het volk het echtpaar goed zien. Maar Evita's gezondheid was die dag zo slecht dat het haar niet zou lukken om de de gehele parade te blijven staan. Op haar initiatief werd er een korset van gips en ijzerdraad in elkaar geknutseld die ze tijdens de parade droeg en haar steun gaf. Het publiek had niets in de gaten, de wijde bontjas van Evita verhulde haar korset. Evita leverde die middag een topprestatie. Ze stond heel de parade kaarsrecht naast haar man en zwaaide ogenschijnlijk enthousiast naar het volk.

Overlijden Evita

Een krappe maand later verloor Evita de strijd tegen haar ziekte. Op 26 juli 1952 blies Evita, op een leeftijd van 33 jaar, haar laatste adem uit. Alle radioprogramma's werden onderbroken met de volgende boodschap: "Het is mijn droevige plicht u mede te delen dat om 20:25 uur Eva Perón, Spiritueel Leider van de Natie, de onsterfelijkheid is binnengetreden”. Zodra het nieuws van Evita's overlijden zich verspreidde door Argentinië, kwam het land met een ruk tot stilstand. Restaurants stopten met bedienen, bioscopen onderbraken hun voorstellingen en winkels sloten hun deuren. Bijzonder was dat het tijdstip van Evita's overlijden bewust verkeerd werd doorgegeven aan de bevolking. Ze overleed daadwerkelijk om 20:27, maar Juan dacht dat 20:25 uur makkelijker te onthouden zou zijn. En zo geschiedde.

Eva’s balsemer, dokter Ara, poseert bij het lichaam van Eva.  / Bron: Francisco Bolsíco, E.F.C.A., Wikimedia Commons (Publiek domein)Eva’s balsemer, dokter Ara, poseert bij het lichaam van Eva. / Bron: Francisco Bolsíco, E.F.C.A., Wikimedia Commons (Publiek domein)
Nationale rouw
Juan besloot Evita's lichaam te laten balsemen en baarde haar vervolgens op in het presidentiële paleis zodat de bevolking de gelegenheid had om afscheid van haar te nemen. In totaal kwamen er rond de één miljoen Argentijnen Evita de laatste eer bewijzen. Nadat iedereen afscheid had genomen van hun geliefde Evita kreeg zij van Juan een eervolle staatsbegrafenis. Een voorrecht wat eigenlijk alleen was voorbehouden aan "gekozen" politici. Als onderdeel van de staatsbegrafenis werd er een processie gehouden en terwijl Evita's lichaam door de nauwe straten van Buenos Aires werd gedragen op weg naar de kerk, raakten honderden Argentijnen gewond in het gedrang om een glimp van de kist op te vangen. Uiteindelijk bleken er na de processie 17 Argentijnen te zijn omgekomen door verdrukking. Hierdoor werd de dag nog verdrietiger dan deze al was. Kort na Evita's processie bundelden de Argentijnse vakbonden hun krachten en dienden een verzoek in bij het Vaticaan om Evita heilig te laten verklaren. Maar tot op de dag van vandaag heeft het Vaticaan dit verzoek (nog) niet positief beantwoord.

Evita's laatste reis

Na Evita's overlijden stond Juan Perón er alleen voor. En al snel bleek dit een te zware opgave voor hem te zijn. Ondanks dat Evita geen officiële functie had gehad, had ze Juan altijd enorm veel werk uit handen genomen. Mede door haar inzet bij het opzetten van de vakbonden had ze een goed contact met het volk opgebouwd. Juan deed zijn best om al Evita's taken over te nemen, maar zonder de steun van zijn populaire vrouw begon het Juan al snel boven zijn pet te groeien.

Afgang president Perón

Juan werkte hard om alle liefdadigheidstaken van zijn vrouw over te nemen, maar moest al snel een groot gedeelte van deze taken uit handen geven. Hij werd zo in beslag genomen door zijn overige taken dat hij het contact met het volk al snel verloor. Het volk verloor op hun beurt in razend tempo het vertrouwen in hun president en politiek gezien liepen de spanningen weer hoog op. Uiteindelijk is het de schrijvende pers die als eerste openlijk in opstand komt tegen Juan Perón. Ze besloten zijn regel tot censuur te negeren en publiceerden een zeer verontrustend artikel over het feit dat Juan zich zou hebben vergrepen aan een veertienjarig meisje. Het hele land is in rep en roer en in september 1955 pleegde het leger een militaire staatsgreep en nam Juan Perón gevangen. De legerleiding besloot Juan Perón te verbannen naar Paraguay en het werd hem verboden ooit nog voet op Argentijnse bodem te zetten en/of zich te bemoeien met de Argentijnse politiek. Maar na drie weken vroeg Juan al toestemming om Paraguay te mogen verlaten en in plaats daarvan in Spanje te gaan wonen. Dit mocht en Juan settelde zich in Spanje. Hier ontmoette hij al snel zijn derde vrouw; de nachtclubzangeres Isabel Martínez. Vrij snel na hun eerste ontmoeting besloot het tweetal in het huwelijksbootje te stappen.

Begin van de reis

Het verhaal van Evita is na haar overlijden en na het afzetten van haar man helaas nog niet ten einde. Toen Juan werd afgezet als president was hij nog bezig met de voorbereidingen voor een monument voor Evita. Het monument, een arbeider op een sokkel, was een eerbetoon aan zijn overleden vrouw. Evita zelf zou opgebaard worden in de sokkel zodat het publiek haar altijd kon bezoeken. Juan had dit idee regelrecht overgenomen van de Russische leider Lenin die lag opgebaard op het Rode Plein in Moskou. De balseming werd uitgevoerd door dokter Ara en tot het monument klaar was zou Evita in zijn mortuarium verblijven. Maar toen Juan werd afgezet had hij geen tijd meer om Evita in veiligheid te brengen. Het gevolg was dat de nieuwe regering, die zichzelf de Revolucíon Libertadora noemde, met de het lijk van Evita in haar maag zat. Ze wilden haar niet begraven omdat ze bang waren dat haar graf een bedevaartsoord zou worden voor de Peronisten die nog steeds volop aanwezig waren in Argentinië, maar wat moesten ze dan? Ze besloten Evita's lichaam in ieder geval uit het mortuarium van dokter Ara te stelen en ze sleepten haar vervolgens twee jaar lang door heel Argentinië. Ze werd van geheime locatie naar geheime locatie gebracht maar na twee jaar was de Revolucíon Libertadora dat goed zat.

Maria Maggi

De Revolucíon Libertadora besloot nog een laatste keer om om de tafel te gaan zitten om een plan te bedenken. Uiteindelijk opperde een lid om Evita onder een valse naam naar Italië te verschepen. Haar volgelingen konden haar dan niet meer vinden en zij waren van het probleem af. De Revolucíon Libertadora zagen wel wat in het plan en onder de valse naam Maria Maggi werd Evita verscheept naar Italië. Daar aangekomen werd ze naar Milaan vervoerd en onder haar valse naam begraven. Tot 1971 lag Evita hier in alle rust maar toen kwam generaal Alejandro Lanusse aan de macht in Argentinië en hij had zichzelf als doel gesteld om haar lichaam naar huis te brengen.

Alejandro Lanusse (1918-1996) / Bron: Casa Rosada, Wikimedia Commons (Publiek domein)Alejandro Lanusse (1918-1996) / Bron: Casa Rosada, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Generaal Lanusse
In 1971 kwam generaal Alejandro Lanusse aan de macht en werd president van Argentinië. Lanusse wilde graag schoon schip maken en de democratie in Argentinië herstellen. Ook begon hij de onderhandelingen met de Revolucíon Libertadora over de overdracht van het lichaam van Evita. Lanusse had veel contact met Juan Perón onder andere over het terugbrengen van het lichaam van Evita. Ook wilde Juan graag terugkeren naar Argentinië en probeerde tijdens zijn gesprekken met Lanusse toestemming hiervoor te krijgen. Maar deze doorzag de plannen van Juan en weigerde. Op 11 maart 1973 was Lanusse's eerste overwinning een feit. Argentinië was voor het eerst sinds jaren weer klaar om vrije verkiezingen te houden. Kort daarna kwam hij ook tot een overeenkomst met de Revolucíon Libertadora en het lichaam van Evita werd aan Juan Perón in Spanje overgedragen. Juan liet in zijn huis in Spanje een speciale kamer voor Evita bouwen waar ze in alle rust kon verblijven tot ze naar Argentinië kon terugkeren.

Juan's laatste strijd

Juan volgde vanuit Spanje de politieke situatie in Argentinië op de voet en hij was dan al snel op de hoogte van de komende presidentsverkiezingen. Hij wilde graag nog een laatste keer president worden en bedacht een plan om indirect mee te doen. Juan gebruikte hiervoor een zogenaamde stroman genaamd Héctor Cámpora. Héctor deed mee aan de presidentsverkiezingen in opdracht van Juan en hij verkondigde tijdens zijn campagne alleen Juan's plannen en ideeën. Deze plannen vielen blijkbaar in goede aarde bij het volk want Héctor won de verkiezingen. Zijn eerste daad als president was het ballingschap van Juan Perón opheffen en hem weer betrekken bij het politieke leven. De tweede maatregel baarde nog meer opzien want hij legde zijn functie als president weer neer in juli 1973. Op deze manier stond niets Juan nog in de weg om weer een gooi naar het presidentschap te doen.

Het Argentijnse volk had besloten Juan Perón weer in genade aan te nemen en ze ontvingen hun oude president en nieuwe vrouw dan ook met open armen bij terugkomst. Juan ging meteen aan de slag en in oktober 1973 legde hij voor de derde keer de presidentiële eed af. Na zijn benoeming besloot hij zijn vrouw Isabel meteen tot vice-president te benoemen om zo de problemen die hij jaren eerder met Evita had gehad te voorkomen. Maar Juan was bij zijn aantreden al 78 jaar oud en was helemaal niet meer bij machten om leiding te geven aan het land. Het land verviel dan ook al weer snel in één grote chaos. Gelukkig voor Argentinië duurde het leiderschap van Juan niet al te lang want op 1 juli 1974 kwam hij te overlijden. Zijn vicepresident en vrouw Isabel Perón volgde hem op. Isabel deed op haar beurt enorm haar best om orde in de chaos te scheppen maar ze kreeg hiervoor vrijwel geen kans. In maart 1976 werd zij alweer van de troon gestoten door de jonge dictator Jorge Videla.

Eva's laatste rustplaats / Bron: Anders Pearson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)Eva's laatste rustplaats / Bron: Anders Pearson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
Weer thuis
In Juan's korte periode als president was hij er nog niet aan toegekomen om Evita terug naar huis te brengen. Gelukkig nam Isabel deze taak na zijn overlijden van hem over. Zodra Evita's lichaam weer thuis was in Argentinië organiseerde Isabel een rouwdienst waarbij Juan en Evita samen opgebaard lagen in het presidentiële paleis. Na de laatste keer afscheid van het tweetal te hebben genomen werd Evita's lichaam overgedragen aan haar familie. Zij besloten Evita haar laatste rustplaats te geven in het familiegraf op het kerkhof van La Recoleta. Juan op zijn beurt werd bijgezet in het familiegraf van de familie Perón op begraafplaats La Chacarita.

Eindelijk had Evita haar laatste rustplaats gevonden, maar helaas niets is minder waar. Zodra dictator Jorge Videla Isabel van de troon had gestoten vond hij Evita's laatste rustplaats blijkbaar niet geschikt. Hij gaf opdracht om haar lichaam in het holst van de nacht te laten opgraven en hield het lichaam in totaal zes maanden in zijn bezit. Na lange onderhandelingen kreeg Evita's familie haar lichaam eindelijk weer teug. Maar tot op de dag van vandaag weet niemand waar Evita is geweest in deze periode. De familie maakt de afspraak met Videla dat Evita wederom werd begraven in het familiegraf van de familie Duarte maar dit keer onder een stalen plaat. Hiermee kon grafschennis in de toekomst, met welk doel dan ook, voorkomen worden.
© 2015 - 2024 Marjolijnr, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Eva "Evita" Perón, een legendeEvita was tegelijkertijd een door velen zeer geliefd persoon en een door anderen zeer gehaat persoon. Bij haar dood vloe…
Filmrecensie: EvitarecensieFilmrecensie: EvitaSpeelfilm/musical Evita is de versie met Madonna. Bekender en beter is de musicalversie in het theater. Er wordt dan ook…
De religieuze betekenis van Evita PeronDe religieuze betekenis van Evita PeronZe had geweigerd zich te laten behandelen aan kanker en was als een heilige gestorven. In een sfeer van massahysterie na…
Evita – historisch correct? Een vergelijkingNa Evita's dood werd haar leven in verschillende films, boeken , artikelen en musicals verteld. Voorbeelden zijn The Wom…

President Franklin Delano RooseveltPresident Franklin Delano RooseveltPresident Franklin Roosevelt is de langst regerende president van de Verenigde Staten. Hij was politicus van de Democrat…
Schrijvers 20e eeuw: Godfried Bomans - leven en werkSchrijvers 20e eeuw: Godfried Bomans - leven en werkOp 22 december 1971 overleed de grenzeloos populaire schrijver Godfried Bomans. Hij was niet alleen bekend geworden door…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Archivo Grafico de la Nación, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Eva_Per%C3%B3n
  • http://www.isgeschiedenis.nl/sterke-vrouwen/eva-evita-peron-first-lady-van-argentinie/
  • http://www.scientias.nl/evita-eva-peron/
  • https://www.blendspace.com/lessons/LQSiyjj-9mey9g/silvia-eva-peron
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Juan_Per%C3%B3n
  • http://es.wikipedia.org/wiki/Alejandro_Agust%C3%ADn_Lanusse
  • Afbeelding bron 1: Geni.com (https://www.geni.com/people/Juana-Ibarguren-N%C3%BA%C3%B1ez/4683780218920089497)
  • Afbeelding bron 2: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: Argentinian Government, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 4: Francisco Bolsíco, E.F.C.A., Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 5: Casa Rosada, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 6: Anders Pearson, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
Marjolijnr (218 artikelen)
Laatste update: 09-02-2020
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Biografie
Bronnen en referenties: 13
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.