Gianni Versace (1946-1997)

De rijkste en meest overvloedige mode van zijn tijd. Daar draaide het om bij het designimperium van Gianni Versace, de Italiaan die pas echte wereldfaam kreeg toen hij bij zijn huis in Amerika op gruwelijke wijze vermoord werd. In de modewereld was hij toen echter al een absolute grootheid, met vele fans, maar ook critici.
Versace logo aan de muur van een van de winkels / Bron: Shane Adams, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)Versace logo aan de muur van een van de winkels / Bron: Shane Adams, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)

Het begin

Gianni Versace werd in december 1946 geboren in Reggio Calabria, Zuid-Italië. Zijn moeder maakte dameskleding en was in dat opzicht Gianni’s grote inspiratie om het modevak te betreden. Een Italiaan die zijn moeder als voorbeeld ziet, gek is het niet. In zijn jeugd zou hij al door Griekse geschiedenis gegrepen zijn, iets wat later in veel van zijn ontwerpen en het logo van zijn bedrijf terug te zien zou zijn. Ook zijn interesse in architectuur sluit aan op een interesse in de Griekse oudheid.

In 1972 vertrok hij naar Milaan, waar hij voor verschillende ateliers aan de slag ging. Hij toonde een grote interesse in stoffen en patronen, en ging er zelfs voor naar Parijs en Londen. Zijn talent werd opgemerkt. In 1978 kon hij Gianni Versace SpA oprichten. Zijn eerste modeshow werd, passend bij zijn interesses, gehouden in het Palazzo della Permanente, een museum in Milaan dat architectonisch aansluit op de thema’s die bij Versace horen, zoals een klassieke Griekse/Romeinse gevel. Toen al boekte het bedrijf een veelbelovende omzet van (omgerekend) ongeveer 15 miljoen dollar. Kort daarna volgde ook een herencollectie en begon de expansie van het bedrijf, tot een omzet van $353 miljoen in 1988.

De kleding

De stijl van Gianni Versace's kledingontwerpen wordt omschreven als strak van belijning, met krachtig kleurgebruik. Zijn damescollecties waren een soort verpakkingen voor (of misschien meer: omhelzingen van) het vrouwelijk lichaam. Het ging erom, dat de kleding een persoon echt neerzette, en wie Versace droeg, was plots duidelijk aanwezig. De kleding was zelfverzekerd en moest de vrouwen en mannen die Versace’s creaties droegen, zelfvertrouwen geven. Daarbij viel op, dat de ideeën, ook als ze eens extreem waren, tot in de kleinste details werden uitgevoerd. Versace werkte ook voor theater en film, waar sprekende vormen en kleuren daadwerkelijk een rol kunnen versterken. Dit zal zijn gebruik van Het Grote Gebaar in zijn reguliere mode nog versterkt hebben, maar de werkwijze was duidelijk: groots, maar gedetailleerd. Nauwgezet en consequent. Dit werd ook doorgezet in de in latere jaren uitgebrachte accessoires, die in collecties werden uitgebracht.

Critici noemden Versace’s ontwerpen vulgair, maar Gianni zelf zag de expressiviteit van goud en contrasterende kleuren als een uitdrukking van zijn schoonheidsbeeld. Hij trok zich er niets van aan en ging verder op zijn ingeslagen weg: de meest opulente mode van zijn tijd ontwerpen en in fraaie materialen uitvoeren.

Zijn zus Donatella was Versace's muze, hoewel hij ook veel met modellen en beroemdheden samenwerkte. Hij verzorgde de kostumering voor verschillende Hollywood-producties, waarvan Judge Dredd, Hard to Kill en Showgirls de bekendste zijn. Nog bekender is zijn werk in de jaren tachtig voor de televisieserie Miami Vice. De witte en gekleurde pakken met T-shirts in pasteltinten zijn een iconisch beeld geworden, een van de absolute symbolen van de individualistische, gestileerde jaren tachtig.

The Fashion Designer Directory noemt vele beroemdheden uit de jaren tachtig en negentig die in Versace kleding bij gelegenheden verschenen. Daaronder zijn muzikanten als Jon Bon Jovi, Elton John, en in latere jaren ook Beyoncé en Lady Gaga. Filmsterren als Drew Barrymore, Liz Hurley, Melanie Griffiths en Catherine Zeta-Jones droegen ook Versace. Versace werd ook als een slimme marketeer gezien, die van onbekende modellen supersterren kon maken en, voor hem belangrijker, ook beroemdheden kon aantrekken om voor hem zijn merk te promoten.

Die Jurk

Een van Gianni’s creaties is zo beroemd geworden, dat deze een eigen Wikipedia-lemma gekregen heeft, en er vaak over gesproken wordt met de eenvoudige aanduiding “THAT dress” (“Die jurk”). Het is een kledingstuk dat gedragen werd door model en actrice Liz Hurley, bij de première van de film Four Weddings and a Funeral in 1994. Deze film zou zeer succesvol worden en als vriendin van hoofdrolspeler Hugh Grant stond Liz Hurley vol in de schijnwerpers bij de verwachtingsvolle filmpers en bij de schandaalpers, die haar relatie met acteur Grant al langer in zoveel mogelijk detail onder de aandacht bracht. Toch was de jurk zelf ook uitzonderlijk, en niet alleen de setting waarin die verscheen.

Model

Het model van Die Jurk was zeer opvallend. De decolleté was uitzonderlijk diep en liep tot vlak boven de navel. De borsten werden voor slechts ongeveer de helft door de jurk bedekt, en werd met enkele centimeters brede banden over de schouder gedragen, twee bandjes aan iedere kant. Hurley droeg er geen ketting bij, waardoor de ‘topless’ indruk verder versterkt werd. De jurk toonde erg veel huid en was, zoals veel haute couture, uitsluitend geschikt voor vrouwen met een zeer slank figuur. Gianni gaf zelf aan, geïnspireerd te zijn geweest door de sari (sarong) en de manier waarop die gewaden in verschillende tradities met spelden bij elkaar gehouden werden. De twee bandjes over de schouder waren aan de voorzijde van een veiligheidsspeld voorzien, maar de manier waarop deze verder werden gebruikt baarde nog meer opzien. De voorzijde en achterzijde van het lijfje werden aan de beide zijkanten van het lichaam met zes oversized veiligheidsspelden bij elkaar gehouden, die horizontaal liepen en over een breedte van enkele centimeters het lichaam onbedekt lieten. De bustestukken waren met een verticale speld met de achterkant van het lijfje verbonden, waardoor de jurk goed bleef zitten. In combinatie met een hoge split gaf het geheel een indruk alsof de jurk… erg weinig om het lijf had. Maar Gianni’s uitgekiende ontwerp liet toch niets onbetamelijks zien, iets dat bij veel recentere ‘blote’ creaties helaas vaak wel gebeurt, als de draagster een ongunstige houding aanneemt. Bij deze jurk had Hurley zo ongeveer met haar benen wijd op de straat moeten gaan liggen om een dergelijke fout te maken. Toch werd er in conservatieve kringen schande van de creatie gesproken.

Analyse en commentaren bij het ontwerp

Die Jurk is in traditioneel en behoudend zwart uitgevoerd, maar er zit letterlijk spanning in het ontwerp. De suggestie van het ontwerp is, dat de jurk bijna uit elkaar spat, als wil de vrouw eruit springen. Het is een erotische verwijzing van Gianni Versace die opzettelijk is en zelfs, door de veiligheidsspelden, overdreven wordt. Daarmee is het een voorbeeld van Het Grote Gebaar, waar Gianni vaker mee speelde. Hij waardeerde het om met zijn creaties een statement te maken. De zwarte galajurk was er al in vele varianten geweest, maar had nog nooit openlijk zo verleid als deze van Versace.

Naast de verwijzing naar de sari, wordt de stilering van de jurk ook wel punk of neo-punk genoemd, vanwege de veiligheidsspelden. Toch is er niets slordigs aan de creatie, zoals dat bij punk wel gebruikelijk is. Je zou dus zelfs kunnen zeggen, dat de jurk een satire is op de punkstroming, door de slordige, gescheurde stijl, en kledingstukken die met simpele veiligheidsspelden bij elkaar gehouden, niet na te doen, maar er het opvallende element van de speld uit te halen en dit tot een opulent toonbeeld van luxe te maken. Versace pakt daarmee de armoe van de punk aan, strooit er goud en perfectie overheen, en laat zo zien dat de volmaaktheid van haute couture het laatst lacht, en niet de scheuren en slordigheid van de punkmode.

Liz Hurley gaf zelf aan, dat de jurk het enige stuk avondkleding was dat het agentschap van Grant had hangen, maar dat het door Versace voor niks ter beschikking was gesteld. Ze bleek de jurk goed te passen en dus droeg ze deze naar de première. Ze prees Versace, door te stellen dat de nogal onthullende jurk, net als veel van zijn andere stukken, het vrouwelijk lichaam bejubeld, in plaats van het te negeren of verbergen, zoals bij sommige andere ontwerpers.

Materialen

De jurk was gemaakt van zijde en elasthaan (Lycra), met gouden veiligheidsspelden. Ondanks de reputatie van Versace voor het gebruik van dure materialen, is het onwaarschijnlijk dat de veiligheidsspelden van echt goud waren, mede omdat het er nogal veel waren en dat ze flink van formaat waren. Alleen al in de constructie van het lijfje zijn 14 van deze spelden verwerkt. Het wordt niet vermeld, maar waarschijnlijk zijn de spelden in messing uitgevoerd, wat een goudachtige kleur geeft. Ook kunnen ze van koper zijn (wat een donkerder glans geeft). Ze kunnen zelfs verguld zijn geweest, dus voorzien van een dun laagje goud op een ondergrond van alpaca, zilver, of brons. In dat laatste geval moeten de spelden nog steeds uitzonderlijk dure onderdelen zijn geweest.

De jurk was niet te koop, en het duurde tot 2007 voordat er een officiële kopie op de markt kwam, voor ruim tienduizend pond, bij het exclusieve warenhuis Harrods in Londen.

Versace parfum Pour Homme / Bron: Northsky71, Flickr (CC BY-SA-2.0)Versace parfum Pour Homme / Bron: Northsky71, Flickr (CC BY-SA-2.0)

Parfums

Versace is groot in de parfumerie, net zoals alle andere grote modehuizen. De parfumcollectie sloot steeds nauw aan op de identiteit van het modehuis. Flesjes hadden passende vormen en het logo en de typografie waren typisch Versace. Met name in de jaren negentig werden veel geuren geïntroduceerd. In 2015 had de Versace webshop 15 verschillende geuren in de collectie, los van special editions. Voor zowel mannen als vrouwen was er een ruime keuze, en de verschillende geuren die in meerdere volumes verkrijgbaar waren, gaven aan dat sommige ook een aanzienlijke populariteit hadden. Daarmee waren de parfums ook een belangrijke pijler van het concern, qua omzet, maar zeker ook qua uitstraling en marketing.

Home collections

In 1992 bracht Gianni in samenwerking met de vooruitstrevende Duitse fabriek Rosenthal een tafelcollectie uit. Met 4 serviezen kwam de collectie in 1993 echt tot leven. De series Barocco, Marco Polo, Le Roi Soleil en het nog steeds populairste decor Medusa waren een succes, en dus werd de collectie “Rosenthal Meets Versace” groter. Er volgden nog heel veel verschillende serviezen, een bestek en glaswerk. Daarvan is de meerderheid nog steeds in productie. Er was zelfs korte tijd een voordeliger casual collectie, die meer bij de normale prijzen van dure serviezen aansloot. Toch was dat geen succes, waar de met goud overladen duurdere collectie dat wel was. Een dinerbord kost rond de €75,= (2015), een compleet servies loopt in de duizenden Euro’s.

De vormen zijn enigszins vrouwelijk, hoewel er, vooral bij de geschenken, ook hoekige en zelfs fallische vormen zijn. Rosenthal maakt een deel van de geschenken zelfs van Porcelaine Noire, hun unieke door-en-door zwarte porselein. In latere jaren is de collectie ook door Gianni’s zuster Donatella verder uitgebouwd, waarbij vooral de dubbele decoraties opvallen: bloemen of veren die bovenop een ander decor lijken te liggen. Alle serviesdelen dragen een speciaal Rosenthal Versace Collection bodemstempel in zwart met goud, met een afbeelding van de Medusa.

In latere jaren is de Versace Home Collection verder uitgebouwd met kussens, stoffen, niet-porseleinen geschenken en meubels. Het is een succesvolle pijler van het imperium geworden, die wereldwijd verkocht wordt en ook in de hoogste segmenten van de hotelsector gebruikt wordt. De collectie blijft meest trouw aan de principes van Gianni, door steeds voor hoge kwaliteit en topklasse materialen te kiezen, met vaak bijbehorend hoge prijzen.

De Medusa / Bron: Cea, Flickr (CC BY-2.0)De Medusa / Bron: Cea, Flickr (CC BY-2.0)

De modekoning en de Medusa

Gianni Versace was de modekoning, de Roi Soleil (zoals een van zijn eerste serviezen heette, en latere meubels met hetzelfde patroon) van de late twintigste eeuw. Hij leek echt op Lodewijk XIV van Frankrijk. Hij was flamboyant, leek met geld te smijten, en gebruikte grote hoeveelheden goud. Net als Louis wordt ook Gianni met hedonisme geassocieerd.

De Medusa is daarvan het beste voorbeeld. Versace’s beeldmerk is een gestileerde vrouwenkop met wild haar. In de Griekse mythologie (en in films die daarop gebaseerd zijn) is Medusa een boosaardige vrouw. Het haar van Medusa bestaat uit talloze krioelende gifslangen, maar veel afschrikwekkender is nog haar blik. Wie Medusa in de ogen kijkt, versteent. Juist deze verschrikkelijke vrouw werd Versace’s beeldmerk – overigens zonder de slangen in het haar.

Gianni’s interesse voor Griekse geschiedenis en mythologie verklaart zijn keuze voor de Medusa, die toen en nu een symbool is dat op vele plekken in het assortiment van het merk tevoorschijn blijft komen. Hiervoor lijkt hij de Medusa Rondanini, een Romeinse gestileerde variant van het Griekse Medusahoofd, te hebben gekozen. Dit wordt ook wel een Gorgoneion genoemd, een afbeelding van het hoofd van een van de Gorgonen. Medusa was een van hen, dus het was historisch correct. Een groot deel van de collectie porseleinen geschenken van Rosenthal meets Versace, goeddeels nog onder Gianni’s regie ontworpen, draagt ook de naam Gorgona – met prominente afbeeldingen van het logo in reliëf op de vazen en schalen. Het is een van de weinige voorbeelden, waarbij een logo van een commercieel bedrijf zo tot kunst wordt verheven in bruikbare objecten. In de schilder- en drukkunst wordt dit veel vaker gedaan, zoals met Campbell’s Soup door Andy Warhol en met merken als Coca-Cola en Pepsi. De Medusa van Versace is een driedimensionaal beeldmerk, dat geen emotie toont, maar toch een persoonlijkheid lijkt te hebben – de persoonlijkheid van het merk Versace.

De moord

Dat Gianni homo was, werd nooit gek gevonden. Het hoorde wel een beetje bij het modewereldje. De suggestie zou kunnen bestaan, dat zijn moordenaar Andrew Cunanan de moord pleegde op een homoseksuele man, meer dan op de persoon Gianni, en ook meer dan op de modekoning Versace. Uit het profiel van de dader en uit zijn andere moorden in de dagen ervoor blijkt dat dit deels klopt. Versace's moord was gerelateerd aan zijn homoseksualiteit. Cunanan heeft helaas nooit een verklaring afgelegd, maar toch mag men die conclusie trekken, omdat alle vijf zijn slachtoffers (openlijk) homo waren. Versace's seksualiteit was bekend en het is dus aannemelijk, dat hij door Cunanan opgezocht is.

Casa Casuarina in Miami, waar Gianni woonde tot zijn dood / Bron: Chensiyuan, Wikimedia Commons (GFDL)Casa Casuarina in Miami, waar Gianni woonde tot zijn dood / Bron: Chensiyuan, Wikimedia Commons (GFDL)
Het gebeurde op dinsdag 15 juli 1997, in Miami. Gianni Versace woonde daar in het Casa Casuarina, een groot huis dat ook een uitbundig paleis was voor zijn producten en smaak. Gianni was die dag vroeg uit de veren, en besloot een wandeling te maken langs Ocean Drive. Dit maakte de gelegenheid voor Cunanan om toe te slaan, waarmee Gianni het vijfde slachtoffer werd in zijn 'killing spree'. Hoe waanzinnig Cunanan al dan niet was, en wat hem ook hiertoe dreef, hij was voldoende bij zinnen om op de vlucht te slaan voor de getuige die hem na de moord besloot te achtervolgen. Hij ontsnapte zelfs.

Andrew Cunanans moorden vonden door het hele land plaats, hij is zeker niet rechtstreeks naar Miami gegaan. Van Minneapolis brachten zijn moorden hem naar Chicago, en van daar naar New Jersey. Pas daarna ging hij naar Florida, waar hij schijnbaar ongestoord twee maanden kon verblijven, voldoende tijd om ook Gianni mogelijk te observeren en de moord te plannen. Maar daarvan is geen bewijs, hij kan ook pas die ochtend het adres van Versace gezocht hebben en hem spontaan hebben opgezocht.

Na de moord op Versace werd Cunanan onderwerp van een uitgebreide klopjacht, die eindigde met Andrew Cunanans zelfmoord, aan boord van een door politie omsingelde woonboot in de haven van Miami. Het was 23 juli, acht dagen na de dood van Gianni.

Na Gianni’s dood

Vlak na Gianni's dood zou de film Spice World, rond de bekende Britse meidenpopgroep The Spice Girls, in première gaan. Gianni speelde een rolletje als zichzelf in deze film en zijn overlijden zorgde voor uitstel. De scènes met Versace erin werden uit de film gesneden. Hoe erg het effect hiervan op het script was, is onbekend - maar het was toch al geen hoogdravende film met diepe karakterontwikkeling. Toch is het een bewijs, dat Versace in de jaren negentig de verpersoonlijking van mediagenieke haute couture was.

Testament

Het testament van Gianni noemde drie belangrijke erfgenamen. Zijn levenspartner Antonio d'Amico zou de rest van zijn leven vijftig miljoen lire pensioen krijgen (27.085 Euro), en daarnaast het recht om in een van Gianni's huizen te wonen. Zijn neefje Daniel, de jongste zoon van zijn zus Donatella, erfde de uitgebreide kunstcollectie. En zijn oudere zusje Allegra erfde 45 of zelfs 50% van het Versace concern – het aandeel van Gianni in zijn bedrijf. Ze zou vanaf haar 18e van dit recht gebruik mogen maken. Dit gebeurde ook daadwerkelijk in 2004. D'Amico had minder geluk: de familie deed er veel aan om hem zijn erfdeel afhandig te maken, en dat lukte aardig, waardoor D'Amico weer gewoon moest werken voor zijn geld. Met zijn connecties in de modewereld ging hem dat overigens op zich prima af.

Voortgang van Gianni Versace, S.P.A.

Ook het bedrijf moest natuurlijk verder. Versace’s dood leidde tot een uitkering van de levensverzekering van $21,6 miljoen aan het bedrijf – waarschijnlijk een ruime onderschatting van hoeveel Gianni voor het merk betekend had! De plannen van Gianni om het bedrijf deels op de aandelenbeurs te brengen, gingen de koelkast in.

Gianni's zakenpartner Jorge Saud en zijn oudere broer Santo Versace kregen de gedeelde leiding over het concern. Donatella nam het creatieve proces over. Vrijwel direct drukte zij haar eigen stempel, en de eerste show was een groot succes, mede dankzij de grote sympathie die Versace kreeg na Gianni's overlijden. Toch ging het zakelijk enkele jaren minder, wat ertoe leidde, dat het advertentiebudget door Santo Versace verlaagd werd. In 1994 was dit op 8% van de omzet gesteld, maar al in het jaar van Gianni’s overlijden moest dit budget omlaag. Pas enkele jaren later konden de negatieve resultaten weer worden omgezet in een winstgevende bedrijfsvoering.

Nalatenschap aan de wereld

De stijl en het imago die Gianni naliet, zijn in beeld gebleven. Alleen de – naar welke maatstaf dan ook – grootste modekoningen krijgen retrospectieve tentoonstellingen. Gianni's creaties werden bijvoorbeeld in 2002 in het Victoria & Albert Museum in Londen tentoongesteld.

Het leven van Gianni Versace was kleurrijk en uitbundig, en natuurlijk sloten zijn creaties aan op zijn persoonlijkheid. Er was weinig terughoudendheid, maar zijn expressiviteit was gericht op beeld, kleur en figuur. Hij wilde de wereld mooier maken, en ging daarbij niet op zoek naar confrontatie, hoewel hij die wel degelijk moest aangaan. Gianni’s persoonlijkheid was zo sterk, dat zijn merk zelfs zijn overlijden kon overleven, met behoud van de stijl. Zijn zuster Donatella heeft daarin een prominente rol gespeeld, en haar ontwerpen zijn nog steeds vol van de inspiratie van haar broer, hoewel ze natuurlijk hun eigen richting hebben gekregen.

Het modemerk dat Gianni stichtte en opbouwde is misschien wel het meest beroemde van de wereld, of toch zeker een van de beroemdste. Het realiseert enorme omzetten en heeft een unieke, herkenbare stijl. Deze stijl ontleent het nog steeds voor een groot deel aan ontwerpen van Gianni, en aan zijn principes van kwaliteit, opvallend design, visuele rijkdom, en een liefde voor de schoonheid van de mens. Dat de stichter van dit merk zelf op zo’n onmenselijke manier aan zijn eind gekomen is mag men vreselijk vinden, maar het past op een bijzondere manier bij het cachet van dit grootse en meeslepende merk.
© 2015 - 2024 Rvpcc, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Designermerken op een rijtjeDesignermerken op een rijtjeBenieuwt welke designermerken er nou allemaal bestaan in de modewereld? Dit artikel is erg handig! Ook nog eens met hand…
H&M en bekende modeontwerpersH&M en bekende modeontwerpersErling Persson kwam in 1947 met het idee om een kledingwinkel te starten met lage prijzen. In 2012 stond H&M op nummer 2…
Gianni Romme: de man van MarsGianni Romme was een Nederlandse langebaanschaatser. Hij was zelf gespecialiseerd op de lange afstanden, de 5 en de 10 k…
Italiaanse mode rond de Spaanse TrappenWie dacht dat de Spaanse trappen in Rome slechts een ontmoetingsplek voor jonge toeristen waren, heeft het mis. Hoewel d…

Florence Nightingale (1820-1910): de dame met de lampFlorence Nightingale (1820-1910): de dame met de lampFlorence Nightingale, ook wel de dame met de lamp genoemd, was een zeer bijzondere en intelligente vrouw. Ze groeide op…
Sue Townsend: Adriaan Mole bleef altijd fatsoenlijkSue Townsend: Adriaan Mole bleef altijd fatsoenlijkOp 10 april 2014 stierf een van de meest briljante auteurs uit de tweede helft van de vorige eeuw. Ze maakte naam in 198…
Bronnen en referenties
  • Foto Versace logo: Adams, S. (2006). https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Versace_1.jpg , bezocht op 16 juli 2015)
  • Foto Versace parfum: Northsky71 (2013). https://www.flickr.com/photos/24578558@N03/8502121677 , bezocht op 16 juli 2015)
  • Foto de Medusa: Applied Nomadology, https://www.flickr.com/photos/centralasian/6956687692 , bezocht op 16 juli 2015)
  • Foto villa Versace: Chensiyuan, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gianni_versace_miami_home.JPG , bezocht op 16 juli 2015)
  • The Editors of Encyclopædia Britannica, (2014). Gianni Versace. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/626453/Gianni-Versace , bezocht op 13 februari 2015
  • Fashionnet, http://www.fashion.net/designers/versace/ , bezocht op 11 februari 2015
  • Gianni Versace S.P.A., http://eu.versace.com/page/home,en_NL,pg.html , bezocht op 9 september 2014
  • Infoteur Edwin666, InfoNu http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/mythologie/17388-medusa-mythologie-verteld.html , bezocht op 7 januari 2015
  • Leeuwin B.V., http://www.leeuwin.nl/rosenthalhistoriemotivatie.html , bezocht op 9 september 2014
  • Lynne, C., Infomat.com, http://fashion.infomat.com/gianni-versace-designer.html , bezocht op 11 februari 2015
  • Made In Italy, http://www.made-in-italy.com/italian-fashion/designers-and-brands/versace , bezocht op 13 februari 2015
  • Rosenthal GmbH, http://www.rosenthal.de/en/cms/marke/rosenthal-meets-versace/ , bezocht op 9 september 2014
  • SHOWStudio, http://showstudio.com/blog/post/versace_at_home_i_casa_casuarina , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Gianni_Versace , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Versace , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://nl.wikipedia.org/wiki/Gianni_Versace , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://nl.wikipedia.org/wiki/Andrew_Cunanan , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Andrew_Cunanan , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://de.wikipedia.org/wiki/Versace , bezocht op 9 september 2014
  • Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Medusa_Rondanini , bezocht op 13 februari 2015
  • Wikipedia, http://nl.wikipedia.org/wiki/Gorgoneion , bezocht op 13 februari 2015
  • Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Sari , bezocht op 13 juli 2015
  • Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Black_Versace_dress_of_Elizabeth_Hurley , bezocht op 13 juli 2015
  • Afbeelding bron 1: Shane Adams, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Northsky71, Flickr (CC BY-SA-2.0)
  • Afbeelding bron 3: Cea, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 4: Chensiyuan, Wikimedia Commons (GFDL)
Rvpcc (6 artikelen)
Gepubliceerd: 17-07-2015
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Biografie
Bronnen en referenties: 27
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.