Biografie Carl Friedrich May (Karl May)

Wie kent hem niet, Karl May, de schrijver van de wild-west verhalen met Old Shatterhand en Winnetou en de oriënt verhalen met Kara Ben Nemsi en Hadji Halef Omar. Eind 19e en begin 20e eeuw werden zijn werken gepubliceerd en nog steeds worden de verhalen met veel plezier gelezen door jong en oud.

Karl May:

Carl Friedrich May werd geboren in Hohenstein-Ernstthal (Duitsland) op 25 februari 1842. De familie May was een arm weversgezin. Kort na zijn geboorte werd Carl (later Karl) blind als gevolg van vitaminegebrek. 9 van zijn 13 broers en zussen stierven al op jonge leeftijd, Karl overleefde echter. Gedurende de periode dat Karl blind was vertelde zijn grootmoeder veel sprookjes wat ertoe leidde dat hij een sterk fantasie gevoel ontwikkelde. In zijn eigen biografie zal hij hier op terug komen en zijn grootmoeder hier voor danken. Na 4 à 5 jaar werden de juiste vitamines toegediend en kon Karl weer zien.

In 1856 startte Karl met de lerarenopleiding in Saksen. In 1861 legde hij het lerarenexamen met succes af. Veel van het geld dat Karl verdiende ging naar het gezin waaruit hij kwam zodat hij gedurende deze periode weinig geld te besteden had. Toen hij van een kamergenoot een zakhorloge voor een dag mocht lenen vergat hij het diezelfde dag nog terug te geven. Hij wilde dit na het weekend als nog doen, de kamergenoot had echter reeds aangifte gedaan bij de politie. Hij verloor hierdoor zijn lesbevoegdheid.

In de jaren die nu volgden raakte Karl de weg enigzins kwijt en beging diverse diefstallen wat uiteindelijk leidde tot een veroordeeling tot het arbeidshuis in de periode 1865 t/m 1868 en veroordeling tot het tuchthuis in 1870 t/m 1874. In deze periodes zag Karl in dat hij op de verkeerde weg was geraakt. Hij was reeds gelovig, in het tuchthuis echter werd hij er zich van bewust dat hij de gave had om het geloof door te geven aan een grote doelgroep middels het schrijven van boeken.

In de periode 1875 t/m 1878 was Karl redacteur van enkele colportageweekbladen welke het eigendom waren van Heinrich Gotthold Münchmeyer. In deze tijd begon hij met het publiceren van zelfgeschreven verhalen. In 1880 huwde hij met Emma Pollmer.

In de jaren 1881 t/m 1887 verschenen de eerste reisverhalen in een katoliek gezinsblad. Münchmeyer publiceerde 5 grote romans geschreven door Karl, weliswaar onder een pseudoniem. Karl wilde zijn naam niet direct verbinden aan deze romans aangezien er een bepaalde mate van erotiek in stond welke niet conform zijn eigen idealen van liefde voor de natuur, voor mensen, voor God en voor de vrede waren. Vanaf 1892 verschenen de reisverhalen in steeds grotere oplagen vanwege de grote populariteit ervan. In de reisverhalen is een duidelijke christelijke verhaallijn terug te vinden wat wel aansloot op de idealen van Karl. De grotere verkopen zorgden ervoor dat Karl zich financieel aanzienlijk kon versterken.

In 1899/1900 ging hij voor het eerst naar de omgeving van zijn reisverhalen, de oriënt. In 1903 scheidde hij van Emma Pollmer en trouwde hij met zijn secretaresse Klara Plöhn. In 1908 maakte hij een reis naar Amerika vanwaar hij een grote collectie Indianen geschenken en originele souvenirs meebracht.

In 1904 werden de vroegere veroordelingen van Karl openbaar gemaakt wat leidde tot een afname in de populariteit van Karl. Diverse processen om zijn naam en reputatie te redden kosten hem zoveel energie dat hij uiteindelijk op 30 maart 1912 te Radebeul overleed.

Werken:

De werken van Karl May zijn in te delen in jeugdromans, reisverhalen, Münchmeyer-romans en overige werken. Algemeen beschouwd zijn de werken van May geen literatuur, het betreffen volkromans welke met name zijn bedoeld voor de jeugd.

In de werken van Karl May zijn de volgende kenmerken veelal terug te vinden:

• Christendom waarbij in de verhalen veelal een personage aanwezig is welke zich eerst tegen God keert en zich in de loop van het verhaal bekeert tot God;
• Vergevingsgezindheid van de helden-personages wat in lijn ligt met het geloof;
• Bovenmenselijke vaardigheden en kennis van de helden-personages;
• Duidelijke tweedeling tussen goede en kwade personages;
• Duitse personages behoren vrijwel altijd tot de goede personages;
• Uitgebreide landschapsbeschrijvingen wat opmerkelijk is aangezien Karl May de landschappen niet zelf heeft gezien;

De reisverhalen spelen zich grotendeels af tussen 1860 en 1880. Een reeks reisverhalen speelt zich af in het wilde westen. Hoofdpersonen van deze verhalen zijn Winnetou, een apache indiaan, en Old Shatterhand, de personificatie van Karl May. Winnetou is de symbolische weergave van de indiaan die weet dat zijn volk een verloren gevecht strijdt tegen de Amerikaanse kolonisatie. Old Shatterhand is de vriend van zowel blanke als rode mensen en probeert, daar waar hij kan, problemen op te lossen. Deze verhalen zijn soms in de ik-vorm geschreven (waarbij de ik-persoon Old Shatterhand betreft) en soms in de persoon van Hobble-Frank, een Duitse vriend van Old Shatterhand.

Een andere reeks reisverhalen speelt zich af in de oriënt. Hoofdpersonen van deze verhalen zijn Hadji Halef Omar, een bedoeïen, en Kara Ben Nemsi, de personificatie van Karl May. In deze verhalen komt de islam veel aan bod en legt Karl May verbanden tussen de islam en het christendom.

Publicaties

In Nederland gepubliceerde boeken (Prisma-Spectrum):

1. Winnetou, het grote opperhoofd
2. Old Shatterhand
3. De zoon van de berejager
4. De zwarte Mustang (met 'Sans-Ear de woudloper')
5. De oase in de Llano Estacado
6. Het geheim van Old Shurehand
7. De schat in het Zilvermeer
8. Winnetou en de goudzoekers
9. De oliekoning
10. De rotsvesting in Sonora
11. Winnetou bij de bedoeïenen
12. De dood van Winnetou (met 'Het slot in het oerwoud')
13. De boodschap van Winnetou
14. Aan de Rio de la Plata
15. De koningin van de Gran Chaco
16. Kara Ben Nemsi, de held uit de woestijn
17. Door het woeste Koerdistan
18. Van Bagdad naar Istanboel
19. In de rotskloven van de Balkan
20. Door het land der Skipetaren
21. De bandiet der Albanese bergen
22. Mensenjagers aan de Nijl
23. In het land van de Mahdi
24. De laatste slavenjagers
25. De smokkelaars van de Tigris
26. Slot Rodriganda
27. De piramide der Azteken
28. Juarez van Mexico
29. Kanselier en prairiejager (met 'Spoorzoeker Giersnavel' en met 'Woudroosje')
30. De stervende keizer
31. De weg naar Waterloo
32. De kluizenaar in de Sahara
33. De spion van Ortry
34. Titanen vechten het uit
35. De admiraal van de sultan
36. De schat van de maharadja
37. De woestijnrovers van Noord-Afrika (met 'De jacht op de paardedief' en met 'De koningin der woestijn')
38. De slavenkaravanen
39. De piraten aan de Stille Oceaan
40. De woudloper
41. De kaperkapitein (met 'Het toverwater' en met 'De eenzame Ridder')
42. De schrik van het Ertsgebergte
43. Desparado's
44. Het masker van de blanke radja
45. De valse derwisj
46. De vorst der bleekgezichten
47. In het dal van de dood
48. Wildwest in Siberië
49. Het testament van de Inca
50. Karl May en zijn wereld