De minnaressen van Lodewijk XIV, de Zonnekoning

Lodewijk XIV, de Zonnekoning. Despoot, gedreven politicus, kunstliefhebber. Alom gekend, onderwerp van honderden boeken en evenveel films.

Wie kent Lodewijk XIV, alias De Zonnekoning, niet?

Absolute monarch, opdrachtgever voor het verbouwen van het Kasteel van Versailles, het stimuleren van kunsten en wetenschappen….dat hebben we op school geleerd of gelezen in één of ander geschiedkundig boek.

Degene die van nature geïnteresseerd is in geschiedenis weet dat “le Roi Soleil” op velerlei vlak een belangrijke, zo niet beruchte, rol gespeeld heeft. Maar goed, dit is allemaal terug te vinden in de ontelbare naslagwerken. Je mag hem echter ronduit legendarisch noemen in zijn behoefte aan maîtresses.

Eentje ervan is toch wel meer dan bekend: Madame de Montespan, maar.... zij was zeker niet alleen.
Vooraleer we even het rijtje aflopen stel ik jullie zijn eerste echtgenote voor: Maria-Theresia van Spanje (1638 - 1683)

Maria-Theresia was de dochter van de Spaanse vorst Filips IV en zijn echtgenote Elisabeth van Frankrijk. Frankrijk en Spanje lagen al jaren met elkaar in conflict. Na een voor Spanje vernietigende veldslag – de Slag bij Rocroi – en de daaropvolgende sterke onderhandelingspositie van Kardinaal Mazarin werd het verdrag “de Vrede van de Pyreneeën” opgesteld. De enige dochter van Filips IV, Maria-Theresia, werd uitgehuwelijkt aan Lodewijk XIV om het verdrag te bezegelen.

Maria-Theresia ontmoette haar toekomstige echtgenoot kort voor de huwelijksplechtigheid en was weinig of niet onderricht in de Franse taal. Het hof, toonbeeld van intriges en eigenbelang, was onverbiddelijk voor de naïeve en weinig aantrekkelijke Maria-Theresia en ze werd snel het mikpunt van spot. Lodewijk verloor alle belangstelling voor zijn echtgenote en had de ene affaire na de andere en deed verbazingwekkend weinig moeite om zijn minnaressen verborgen te houden.

Maria-Theresia bleef er sereen bij en onderging de vernedering met opgeheven hoofd. Ook Lodewijk zag in dat hij het spel moest meespelen. De etiquette vereiste dat hij, samen met zijn gemalin, de maaltijden genoot, hij hield zich aan zijn “echtelijke” plicht – tenslotte was het meer dan noodzakelijk voor een troonopvolger te zorgen - en converseerde met haar, alsof zijn maîtresses niet bestonden. Zolang Maria-Theresia geen eisen stelde, mocht ze van Lodewijk doen wat ze wou. Ter compensatie gaf ze dan ook enorme sommen geld uit aan haar zestal dwergen en haar honden.

Het echtpaar kreeg, ondanks het slechte huwelijk, toch zes kinderen. Vijf van hen overleden op zeer jonge leeftijd. alleen de oudste zoon Lodewijk overleefde zijn moeder – hij stierf in 1711. Hij kreeg niet de kans zijn vader op te volgen want die overleed pas in 1715.

Maria-Theresia stierf in 1683 aan een goedaardige, maar slecht verzorgde, tumor onder de arm. Haar laatste woorden waren "Sinds ik koningin ben geweest, ben ik slechts één dag gelukkig geweest." Niemand aan het hof wist welke dag ze bedoelde – het leek alsof ze geen enkele dag geluk had gekend. Lodewijk XIV huwde, enkele maanden na haar dood, in het geheim met Madame de Maintenon.

We gaan even het rijtje af van alle vrouwen die toentertijd, officieel of soms zuiver op roddels gebaseerd, de titel “ minnares van Lodewijk de XIV” toebedeeld kregen.

1. Catherine Bellier, baronnes van Beauvais (1614- 1689)
Relatie met de koning: 1653

2. Olympe Mancini, gravin van Soissons (1637-1708)
Relatie met de koning : van 1654 tot 1657 en van 1660 tot 1661

3. Lucie de La Motte-Argencourt (1637- ?)
Relatie met de koning : 1657

4. Anne-Madeleine de Lisle Marivault ( ?-1698)
Relatie met de koning : 1657

5. Marie Mancini, toekomstige prinses van Colonne (1739-1715)
Relatie met de koning : van 1658 tot 1660

6. De dochter van een tuinier ( ?- ?)
Relatie met de koning : 1658

7. Hortensia Mancini, hertogin van Mazarin (1646-1699)
Relatie met de koning : 1661 (veronderstelde liefdesverhouding)

8. Henriëtta Anne van England, hertogin van Orléans (1644-1670)
Relatie met de koning : 1661 (platonische liefdesverhouding)

9. Bonne de Pons, toekomstige Mme d’Heudicourt (1644-1709)
Relatie met de koning : 1661

10. Louise Françoise de La Baume Le Blanc, hertogin van Vallière en Vaujours (1644-1710)
Relatie met de koning : de 1661 tot 1667

11. Anne-Lucie de La Mothe-Houdancourt (1645-1689)
Relatie met de koning : 1662

12. Anne de Conty d’Argencourt (v.1638-1718)
Relatie met de koning : 1662

13. Catherine Charlotte de Gramont, prinses van Monaco (1639-1678)
Relatie met de koning : 1665

14. Françoise-Athénaïs de Rochechourt de Mortemart, markiezin van Montespan (1640-1707)
Relatie met de koning : van 1667 tot 1681

15. Anne-Julie de Rohan-Chabot, prinses van Soubise (1648-1709)
Relatie met de koning : 1669 en van 1673 tot 1674

16. Lydie de Rochefort-Théobon (1638-1708)
Relatie met de koning : 1673 en 1677

17. Françoise d’Aubigné, markiezin van Maintenon (1635-1619)
Relatie met de koning : van 1674 ( ?) tot 1715

18. Claude de Vin des Śillets (v. 1637-1687)
Relatie met de koning : van ongeveer 1670 tot 1676

19. Marie-Elisabeth de Ludres (1647-1726)
Relatie met de koning : van 1675 tot 1677

20. Marie-Charlotte de Castelnau, gravin van Louvigny en hertogin van Gramont (v.1648- 1694)
Relatie met de koning : van 1676 tot 1677

21. Marie-Angélique de Scorailles de Roussille, hertogin van Fontanges (1661-1681)
Relatie met de koning : van 1678 tot 1681

22. Diane-Gabrielle Damas de Thianges, hertogin van Nevers (1656-1715)
Relatie met de koning : 1680 (veronderstelde liefdesverhouding)

23. Louise-Elisabeth Rouxel genoemd Mme de Grancey (1653-1711)
Relatie met de koning: 1681

24. Jeanne de Rouvroy, markiezin van Chevrières (v.1650- ap. 1689)
Relatie met de koning : 1681

25. Charlotte-Eléonore de la Mothe-Houdancourt, hertogin van Ventadour (1654-1744)
Relatie met de koning : 1681

26. Marie-Anne, princes van Wurtemberg (1652-?)
Relatie met de koning : 1681

27. Mlle d’Oré (?-?)
Relatie met de koning : 1681

28. Marie-Rosalie de Piennes, toekomstige markiezin van Châtillon ( ?- 1735)
Relatie met de koning : 1682

29. Mme de Saint-Martin (?-?)
Relatie met de koning : rond 1682

30. Marie-Louise de Montmorency-Laval, hertogin van Roquelaure (1657-1735)
Relatie met de koning : 1683

31. Julie de Guenami, genoemd Mlle de Châteaubriant (v. 1668-1710)
Relatie met de koning : rond 1683 (veronderstelde liefdesverhouding)

32. Mademoiselle de Thianges (?-?)
Relatie met de koning: rond 1682-1683

33. Mme de Roquelaure (?-?)
Relatie met de koning: rond 1683