Leymah Roberta Gbowee, Nobelprijswinnares

Gbowee is een bijzondere vrouw, zij mobiliseerde de vrouwen in haar land om zich in te zetten voor het stoppen van de burgeroorlog in Liberia. Daarnaast werkte ze met kinderen en vrouwen die het slachtoffer waren geworden van diezelfde burgeroorlog. In 2011 kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede.

Burgeroorlog

Gbowee werd geboren op 6 januarie 1972 in een dorp in midden Liberia. Ze was 17 toen in 1989 de burgeroorlog uitbrak. Charles Taylor leidde een rebellengroep met als doel Samuel Doe uit zijn macht te ontzetten. President Doe was een wrede president geweest, maar met de komst van Taylor zou het land totaal verdeeld raken. Dit was het begin van veel ellende en bloedvergieten in haar land. De burgeroorlog zou Liberia totaal in puin achterlaten. Gbowee had net haar middelbare schooldiploma gehaald en wilde medicijnen gaan studeren, maar nu viel haar toekomst in duigen.

Mobilisatie

Gbowee volgde een opleiding als trauma counsellor en ging zich inzetten voor vrouwen en kinderen die het slachtoffer waren geworden van het geweld van de burgeroorlog. In 1997 werd Taylor president, maar het conflict was niet voorbij. Gbowee zag in dat er iets gedaan moest worden en begonnen vrouwen te mobiliseren. Zowel christelijke als moslimvrouwen riep ze op om te bidden, zich door niets te laten tegenhouden. De vrouwen hielden geweldsloze demonstraties en sit-ins. In 2002 besloten ze dat dat niet genoeg was, om hun mannen te overtuigen gingen ze over tot een ‘sex-staking’. Zolang het conflict voortduurde zouden ze geen sex hebben met hun mannen.

Dialoog

Er gingen jaren overheen, maar uiteindelijk hadden de dappere Liberiaanse vrouwen succes. Er kwam een staakt-het-vuren en er kwam een dialoog op gang tussen Taylor en de rebellen. Ook werden er vredestroepen toegelaten in het land. In 2003 wist de groep zich toegang tot Taylor te verkrijgen onder leiding van Gbowee en Taylor zegde toe om deel te nemen aan vredesbesprekingen in Accra, Ghana.

‘Pray the devil back to hell’

Tijdens de besprekingen in Ghana zagen de vrouwen in dat het tot niets zou leiden als ze niet iets dramatisch zouden doen. Zo’n 200 vrouwen blokkeerden de kamer waar de vredesbesprekingen werden gehouden. Mensen van de veiligheidsdienst probeerden Gbowee te arresteren en een warlord probeerde haar lijfelijk te verwijderen, maar Gbowee dreigde in het openbaar te strippen, wat in West-Afrika als een sterke vervloeking geldt. Men liet haar haar gang gaan. De mannen zetten gedwongen hun besprekingen voort en na twee weken was er een vredesverdrag. Al deze dingen zijn te zien in de documentaire ‘Pray the devil back to hell’.

Presidente Sirleaf

Toen het vredesverdrag er lag en er verkiezingen op komst waren, mobiliseerde Gbowee opnieuw vrouwen om op de vrouwelijke kandidate Ellen Johnson Sirleaf te stemmen. Opnieuw had ze succes en Sirleaf werd de eerste zwarte vrouwelijke president. Haar stond een zware taak te wachten, maar de vrouwen van Liberia stonden achter haar.

Nobelprijs voor de Vrede

Tegenwoordig woont Gbowee in Ghana, samen met haar zes kinderen. Ze is de oprichtster en directrice van Women, Peace and Security Network Africa. Daarnaast is ze medeoprichtste van Women in Peacebuilding Program/West African Network for Peacebuilding (WIPNET/WANEP). Ze schreef bovendien een autobiografie: 'Mighty Be Our Powers: How Sisterhood, Prayer and Sex Changed a Nation at War'. Ze ontving tal van prijzen en eerbewijzen voor al haar initiatieven. In 2011 kreeg ze de Nobelprijs voor de Vrede, samen met haar landgenote Sirleaf en de Jemenitische activiste Tawakkol Karman.