Bertha von Suttner, Vredesactiviste

Von Suttner was de inspiratie voor de Nobelprijs voor deVrede. Ze was tevens de eerste vrouw die die prijs won. Ze zette zich in voor vrede in de wereld en stierf vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.

Gravin Kinsky

Von Suttner werd geboren op 9 juni 1843 in Oostenrijk-Hongarije, als Bertha Kinsky, de dochter van Graaf Kinsky, die al voor haar geboorte stierf. Haar moeder was gokverslaafd en bracht tijd door in de Europese casino’s, waardoor de financiële positie van het gezin niet riant was. Toch was er genoeg geld voor gouvernantes, lessen in Engels en Frans en zanglessen. Aanvankelijk hoopte Von Suttner operazangeres te worden, maar ze zag in dat haar stem daarvoor niet goed genoeg was en richtte zich vervolgens op literatuur, filosofie en wetenschap.

Alfred Nobel

Toen Von Suttner ouder werd was ze gedwongen om werk te zoeken om in haar levensonderhoud te voorzien en ze kwam terecht als gouvernante bij het gezin van Baron Von Suttner. Daar werden zoon Arthur, die 23 was en Von Suttner, die op dat moment al 30 was, verliefd op elkaar. Tot vreugde van de zussen van Arthur, maar tot afschuw van zijn ouders. Von Suttner vond nieuw werk in Parijs, als secretaresse en huishoudster van Alfred Nobel. Haar werk daar duurde niet lang, maar Von Suttner en Nobel zouden altijd contact houden. Arthur Von Suttner kwam naar Parijs en het paar trouwde, waarna ze naar de Kaukasus vertrokken, waar Arthur vrienden had. Ze zouden er negen jaar blijven.

Schrijven

Arthur begon artikelen te schrijven voor kranten en toen hij succes bleek te hebben volgde Von Suttner hem. Ze bleek succesvol te zijn en al snel begon ze aan een roman. In 1883 verscheen Inventarium einer Seele. In 1885 keerde het echtpaar terug naar Wenen, waar de familie van Arthur hen inmiddels hun huwelijk vergeven had. Von Suttner bleef schrijven, in haar werk was plaats voor filosofie en wetenschap, maar daarnaast had ze oog voor morele dilemma’s. Na verloop van tijd verhuisde het echtpaar naar Parijs.

Lay Down Your Arms

In Parijs werd de kennismaking met Alfred Nobel hernieuwd en hij introduceerde hen in vooraanstaande intellectuele en sociale kringen. Hier hoorde Von Suttner ook van de International Peace and Arbitration Society, en ze was meteen zeer geïnteresseerd en begon zich in te zetten voor de organisatie. Ze besloot gebruik te maken van haar literaire talenten en schreef de roman Lay Down Your Arms. Aanvankelijk werd het boek door diverse uitgeverijen afgewezen, maar uiteindelijk vond ze een uitgeverij die het wilde hebben. Het boek werd een groot succes. Leo Tolstoi vergeleek de invloed van het boek met Uncle Tom’s Cabin van Beecher Stowe.

Vredesbeweging

Von Suttner was nu een vooraanstaand lid van de vredesbeweging en werd voorzitter van de Oostenrijkse afdeling, de Austrian Peace Society. Ze begon met het uitgeven van een maandelijks tijdschrift Lay Down Your Arms. Ook nam ze deel aan de eerste Hague Peace Conference. Belangrijke vertegenwoordigers uit de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Britannië namen deel aan de conferentie, waarmee het idee van vrede zijn utopische en idealistische karakter verloor. Von Suttner gaf een belangrijke speech tijdens de conferentie.

Nobelprijs voor de Vrede

Arthur Von Suttner overleed in 1902 en Von Suttner verdubbelde haar energie voor de vredesbeweging. In 1904 ondernam ze een reis door de Verenigde Staten, waarbij ze onder andere president Roosevelt ontmoette en Quaker-gemeenschappen bezocht, om te zien hoe een leven zonder geweld uitpakte. Von Suttner was positief gestemd over de ontwikkelingen in de wereld. Met de dood van de keizer van Oostenrijk-Hongarije en de Britse beweging die aanstuurde op het lidmaatschap van de Commonwealth van voormalige koloniën voorzag ze de mogelijkheid van veranderingen. In 1905 kreeg ze de Nobelprijs voor Vrede uitgereikt. Alfred Nobel riep vanwege haar grote inzet de prijs in het leven. In zijn testament vroeg hij om het in het leven roepen van een prijs voor degenen die zich inzetten voor vrede.

Eerste Wereldoorlog

Op 21 juni 1914 overleed Von Suttner aan maagkanker. Enkele weken later begon de Eerste Wereldoorlog. Ondanks die oorlog en latere oorlogen en conflicten was Von Suttner een van de belangrijke krachten die het idee van vrede uit de idealistische hoek haalden. Zij zorgde ervoor dat het begrip bekend raakte bij het grote publiek.