Wereldliteratuur: Wat moet je echt gelezen hebben?

Er kan veel gediscussieerd worden over de vraag wat er nu tot de wereldliteratuur behoort en wat niet. Wat moet je nu echt gelezen hebben om een beetje mee te kunnen praten over wereldliteratuur? En valt de Harry Potter reeks van J.K. Rowling ook al onder wereldliteratuur?

Definitie

De encyclopedie geeft als definitie: letterkunde van de hele wereld. Maar een vastgestelde lijst van wereldliteratuur is er niet echt.

De Verdensbiblioteket

De Noren hebben in 2002 een poging gewaagd om een wereldliteratuurlijst op te stellen. 100 schrijvers uit 54 verschillende landen hebben een lijst ingeleverd met de beste en belangrijkste boeken.

  1. Een wereld valt uiteen, Chinua Achebe
  2. Sprookjes en verhalen, Hans Christian Andersen
  3. Trots en vooroordeel, Jane Austen
  4. Vader Goriot,Honoré de Balzac
  5. Molloy, Malone sterft, Naamloos (trilogie) Samuel Beckett
  6. Decamerone,Giovanni Boccaccio
  7. Ficties (in: Verzamelde verhalen) Jorge Luis Borges
  8. Woeste Hoogten,Emily Brontë
  9. De vreemdeling,Albert Camus
  10. Gedichten,Paul Celan
  11. Reis naar het einde van de nacht,Louis-Ferdinand Céline
  12. Don Quichot, Miguel de Cervantes Saavedra,
  13. The Canterbury Tales, Geoffrey Chaucer
  14. Nostromo, Joseph Conrad
  15. De goddelijke komedie, Dante Alighieri
  16. Grote verwachtingen, Charles Dickens
  17. Jacques de fatalist en zijn meester, Denis Diderot
  18. Berlin Alexanderplatz, Alfred Döblin
  19. Misdaad en straf, Fjodor Dostojevski
  20. De idioot, Fjodor Dostojevski
  21. Boze geesten, Fjodor Dostojevski
  22. De gebroeders Karamazov, Fjodor Dostojevski
  23. Middlemarch, George Eliot
  24. Onzichtbare man, Ralph Ellison
  25. Medeia, Euripides
  26. Absalom, Absalom! William Faulkner
  27. Het Geraas en Gebral, William Faulkner
  28. Madame Bovary, Gustave Flaubert
  29. De leerschool der liefde, Gustave Flaubert
  30. Zigeunerromances, Federico García Lorca
  31. Honderd jaar eenzaamheid, Gabriel García Márquez
  32. Liefde in tijden van cholera, Gabriel García Márquez
  33. Gilgamesj-epos, Anoniem
  34. Faust I & II, Johann Wolfgang von Goethe
  35. Dode zielen, Nikolaj Gogol
  36. De blikken trommel, Günter Grass
  37. Diepe wildernis: de wegen, João Guimarães Rosa
  38. Honger, Knut Hamsun
  39. De oude man en de zee, Ernest Hemingway
  40. Ilias, Homerus
  41. Odyssee, Homerus
  42. Een poppenhuis, Henrik Ibsen
  43. Het bijbelboek Job, Anoniem
  44. Ulysses, James Joyce
  45. Verzamelde verhalen, Franz Kafka
  46. Het proces, Franz Kafka
  47. Het slot, Franz Kafka
  48. Sakuntala, Kalidasa
  49. Het geluid van de berg, Yasunari Kawabata
  50. Zorba de Griek, Nikos Kazantzakis
  51. Zonen en minnaars, D. H. Lawrence
  52. Onafhankelijke mensen, Halldór Laxness
  53. Verzamelde gedichten, Giacomo Leopardi
  54. Het gouden boek, Doris Lessing
  55. Pippi Langkous, Astrid Lindgren
  56. Dagboek van een gek en andere verhalen, Lu Xun
  57. Kinderen van Gebelaw,i Naguib Mahfouz
  58. Mahabharata, Anoniem
  59. Buddenbrooks, Thomas Mann
  60. De Toverberg, Thomas Mann
  61. Moby Dick, Herman Melville
  62. Essais, Montaigne
  63. De Geschiedenis, Elsa Morante
  64. Beminde, Toni Morrison
  65. Genji Monogatarii Murasaki Shikibu
  66. De man zonder eigenschappen, Robert Musil
  67. Lolita, Vladimir Nabokov
  68. Njáls saga ,Anoniem
  69. 1984, George Orwell
  70. Metamorfosen, Ovidius
  71. Het boek der rusteloosheid, Fernando Pessoal
  72. Alle verhalen, Edgar Allan Poe
  73. Op zoek naar de verloren tijd, Marcel Proust
  74. Gargantua en Pantagrue,l François Rabelais
  75. Pedro Páramo, Juan Rulfo
  76. Mathnawi, de Perzische Koran, Jalal ad-Din Rumi
  77. Middernachtskinderen, Salman Rushdie
  78. Boestan, Saadi
  79. Het seizoen, de trek naar het Noorden, Tayeb Saleh
  80. De stad der blinden, José Saramagol
  81. Hamlet, William Shakespeare
  82. King Lea,r William Shakespeare
  83. Othello, William Shakespeare
  84. Oidipous, Sofokles
  85. Rood en Zwart, Stendhal
  86. Tristram, Shandy Laurence Sterne
  87. Bekentenissen van Zeno, Italo Svevo
  88. Gullivers reizen, Jonathan Swift
  89. Oorlog en vrede, Lev Tolstoj
  90. Anna Karenina, Lev Tolstoj
  91. De dood van Ivan Iljitsj, Lev Tolstoj
  92. Verzamelde verhalen, Anton Tsjechov
  93. Verhalen van duizend en een nacht, Anoniem
  94. De Lotgevallen van Huckleberry Finn, Mark Twain
  95. Ramayana Valmiki
  96. Aeneis, Virgilius
  97. Grashalmen, Walt Whitman
  98. Mrs. Dalloway, Virginia Woolf
  99. Naar de vuurtoren, Virginia Woolf
  100. Hadrianus' gedenkschriften, Marguerite Yourcenar

Perpetua de honderd beste boeken van de wereld

De honderd beste boeken van de wereld worden sinds oktober 2007 uitgegeven door de uitgeverij Athenaeum- Polak en van Gennep. De reeks omvat dus 100 boeken die elke vrijdag van de maand verschijnen.

Hun lijst ziet er als het volgt uit:
  1. H.C. Andersen - Sprookjes
  2. Louis Paul Boon - De Kapellekensbaan
  3. Charlotte Brontë - Jane Eyre
  4. Elias Canetti - Het Martyrium
  5. Emily Dickinson - Gedichten
  6. Willem Elsschot - Kaas
  7. Euripides - Medea & Bakchanten
  8. Herman Gorter - Verzen
  9. Hadewijch - Strofische gedichten
  10. Herodotos - Historiën
  11. Johan Huizinga - Herfsttij der middeleeuwen
  12. Bai Juyi - Gedichten
  13. Thomas More - Utopia
  14. Friedrich Nietzsche - Aldus sprak Zarathoestra
  15. Alexandr Poesjkin - Jevgeni Onegin
  16. Sapfo - Gedichten
  17. Murasaki Shikibu - Genji
  18. Spinoza - Ethica
  19. S. Vestdijk - De koperen tuin
  20. Marguerite Yourcenar - Het hermetisch zwart
  21. Aischylos - Oresteia
  22. Ludovico Ariosto - Orlando furioso
  23. Augustinus - Belijdenissen
  24. Jane Austen - Trots en vooroordeel
  25. Isaak Babel - Verhalen
  26. Honoré de Balzac - Verloren illusies
  27. Charles Baudelaire - De bloemen van het kwaad
  28. Samuel Beckett - Wachten op Godot
  29. Bijbel
  30. Giovanni Boccaccio - Decamerone
  31. Jorge Luis Borges - De aleph en andere verhalen
  32. Emily Brontë - De woeste hoogten
  33. Lord Byron - Don Juan
  34. Albert Camus - De vreemdeling
  35. Lewis Carroll - De avonturen van Alice in Wonderland en Achter de spiegel en wat Alice daar aantrof
  36. Louis-Ferdinand Céline - Reis naar het einde van de nacht
  37. Miguel de Cervantes Saavedra - De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha Deel 1
  38. Geoffrey Chaucer - De Canterbury-verhalen
  39. Joseph Conrad - Hart der duisternis
  40. Louis Couperus - Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan…
  41. Dante Alighieri - De goddelijke komedie
  42. Charles Dickens - Grote Verwachtingen
  43. F.M. Dostojevski - Misdaad en straf
  44. George Eliot - Middlemarch
  45. T.S. Eliot - Het Barre Land
  46. Desiderius Erasmus - Lof der Zotheid
  47. William Faulkner - Het geraas en gebral
  48. Gustave Flaubert - Madame Bovary
  49. Gilgamesj
  50. Johann Wolfgang Goethe - Faust
  51. N.V. Gogol - Dode zielen
  52. Graham Greene - Het einde van het spel
  53. Heinrich Heine - Het boek der liederen en Duitsland, een wintersprookje
  54. Ernest Hemingway - Afscheid van de wapenen
  55. Willem Frederik Hermans - Nooit meer slapen
  56. Friedrich Hölderlin - Gedichten
  57. Homeros - Ilias en Odyssee
  58. Horatius - Verzamelde gedichten
  59. Victor Hugo - De klokkenluider van de Notre-Dame
  60. James Joyce - Ulysses
  61. Franz Kafka - Het proces
  62. John Keats en Percy Bysshe Shelley - Gedichten
  63. D.H. Lawrence - Verliefde vrouwen
  64. Primo Levi - Is dit een mens
  65. Federico García Lorca - Gedichten
  66. Niccolò Machiavelli - De heerser Deel 2
  67. Thomas Mann - De Toverberg
  68. Herman Melville - Moby Dick
  69. John Milton - Het paradijs verloren
  70. Michel de Montaigne - Essays
  71. Multatuli - Max Havelaar
  72. Robert Musil - De man zonder eigenschappen
  73. Vladimir Nabokov - Lolita
  74. Pablo Neruda - Canto general
  75. George Orwell - 1984
  76. Paul van Ostaijen - Bezette stad en Nagelaten gedichten
  77. Ovidius - Metamorphosen
  78. Fernando Pessoa - Gedichten
  79. Francesco Petrarca - Liedboek
  80. Plato - Sokrates’ leven en dood
  81. Edgar Allan Poe Alle Verhalen
  82. Ezra Pound - De Pisaanse canto’s
  83. Marcel Proust - De kant van Swann
  84. Rainer Maria Rilke - Nieuwe gedichten
  85. Arthur Rimbaud - Verzameld werk
  86. Jean-Jacques Rousseau - Bekentenissen
  87. William Shakespeare - Hamlet
  88. Sofokles - Oidipous en Antigone
  89. Stendhal - Het rood en het zwart
  90. Laurence Sterne - Het leven en de opvattingen van de heer Tristram Shandy
  91. Italo Svevo - Bekentenissen van Zeno
  92. Jonathan Swift - De reizen van Gulliver
  93. Tacitus - Annalen
  94. I.S. Toergenjev - Eerste liefde
  95. L.N. Tolstoj - Anna Karenina
  96. A.P. Tsjechov - Verhalen
  97. Vergilius - Het verhaal van Aeneas
  98. Voltaire - Candide
  99. Virginia Woolf - Mevrouw Dalloway
  100. William Wordsworth en S.T. Coleridge - Lyrische balladen

Wanneer is een boek nu 'wereldliteratuur'?

Als je deze twee lijsten eens naast elkaar legt, dan zie je grote verschillen. In de lijst van Perpetua zijn natuurlijk ook de Nederlandse klassiekers opgenomen, zoals de boeken van Louis Couperus en het befaamde Herfsttijd der Middeleeuwen. Wat wij als Nederlanders dus als belangrijke boeken zien, wordt door de Zweden en Noren niet als zodanig erkend. Deze lijsten zijn samengesteld door de literaire elite zullen we maar zeggen. Best kans dat, als je een lijst op zou stellen van wat de gemiddelde Nederlander als belangrijke boeken opnoemt, er een heel andere lijst uitkomt. Boeken die in aanmerking willen komen voor deze officiële lijsten moeten dus in de smaak vallen bij de intellectuele elite. Ondanks het meer wereldwijde karakter van de lijst van Noren, is de lijst toch heel Eurocentrisch. Als een boek niet in de smaak valt in Europa, dan zal het nooit op dergelijke lijsten belanden. Best kans, trouwens dat ze in de Arabische landen nog nooit gehoord hebben van Jane Austen. De term wereldliteratuur wordt dus nogal gemakkelijk gebruikt. Welke kenmerken hebben de boeken, die we op deze lijst zien? De boeken die we in beide lijsten tegenkomen, zijn eigenlijk de boeken die al erg lange tijd bovenmatig populair zijn. Veel boeken uit de oudheid, de Middeleeuwen en de vroeg moderne tijd komen we op beide lijsten tegen. Daar is dus wel zoiets als een consensus over. Het wordt pas lastig om te gaan bepalen wat wereldliteratuur is, als we gaan kijken naar de recente boeken. Ik denk eigenlijk dat het van de laatste 100 jaar nog niet vast staat welke boeken er tot de wereldliteratuur zullen gaan behoren. Het moeten verhalen zijn die relevant en aansprekend blijven en het is nu moeilijk te bepalen welke dat zullen zijn.

Hoe zien deze lijsten erover 20 jaar uit?

Wat ik zeker mis op deze lijsten van wereldliteratuur is het genre 'fantasy'. Dit is een genre dat waarschijnlijk een te beperkt publiek aanspreekt. Toch kan ik me voorstellen dat, als er nu een lijst gemaakt zou worden door mensen tussen de 20 en de 30 jaar, dingen als the Lord of the Rings van Tolkien en de Harry Potter-reeks van J.K. Rowling erop zullen staan. Dit genre heeft immers juist de laatste jaren enorm veel aandacht gekregen en er ook een heleboel lezers bijgekregen. Misschien dat over een aantal jaar, boeken die jaren op dit soort lijsten gestaan hebben, ineens verdwenen zijn. Want hoeveel kinderen moet er voor Engels nog Hamlet lezen op school? Welke kinderen interesseren zich voor de verhalen uit de Oudheid als ze geen Grieks of Latijn volgen? Het ligt dus zeker ook aan de interesse en de opleiding van de toekomstige literaire en intellectuele elite welke boeken erop de wereldliteratuurlijst van 2030 zullen staan
© 2010 - 2024 Gertrude86, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Engelse kinderboekenschrijvers: J.K. RowlingDe boeken en films over Harry Potter zijn wereldwijd bekend. Schrijfster J.K. Rowling heeft zeven delen van de Harry Pot…
Ovidius en zijn metamorfosenDe Metamorfosen zijn een wereldberoemd epos van de Latijnse schrijver en dichter Ovidius. Veel mensen zijn van mening da…
Joanne Kathleen RowlingJoanne Kathleen Rowling werd geboren op 31 juli 1965 en groeide op in Chepstow in Engeland. Ze werd bekend als de schrij…
Tolkien, biografieIn 2001 werd zijn meest beroemde boek verfilmd, The Lord of the Rings. Een ware rage en iedereen heeft ongetwijfeld van…
Gertrude86 (11 artikelen)
Laatste update: 16-11-2010
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.