Kwanzaa, het onbekende decemberfeest

Kwanzaa, het onbekende decemberfeest In een van de december-episodes van Friends komt de term Kwanzaa voorbij in een opsomming van decemberfeesten. Iedereen kent natuurlijk Kerstmis en het joodse Chanoekah zal misschien nog wel een belletje doen rinkelen, maar Kwanzaa? Daar hebben de meeste mensen nog nooit van gehoord. Wat is het, waar komt het vandaan en hoe wordt het gevierd? Kwanzaa wordt vooral in Amerika gevierd door de zwarte bevolking (African-Americans). Een week lang, van 26 december tot 1 januari, worden er kaarsjes aangestoken en offers gemaakt. De week eindigt met een feest, de uitwisseling van cadeautjes, maar ook bezinning.


Historie

Kwanzaa is ontworpen door Dr. Maulana (Roy) Karenga als een Pan-Afrikaans verbroederings- en familiefeest voor African-Americans. De naam komt van "matunda ya kwanza" wat “eerste fruit” betekent in het Swahili. Dit verwijst naar de oorsprong als Afrikaans oogstfeest. In 1966 werd dit feest nieuw leven ingeblazen In Amerika. In deze tijd was de burgerrechtenstrijd op haar hoogtepunt en daarbij paste het verbroederingselement van Kwanzaa perfect. Het doel van Kwanzaa is drieledig. Allereerst bevestigt en herstelt het feest de verbinding met de Afrikaanse cultuur. Als tweede biedt het de gelegenheid om als gemeenschap samen te komen. En als laatste draagt het de zeven waarden (Nguzo Saba) uit.

Relatie met andere decemberfeesten

Kwanzaa is niet gebonden aan één geloof of Afrikaans land, maar kan door alle African-Americans omarmd worden. Uiteraard zijn ook mensen met een andere herkomst welkom om de gemeenschappelijke activiteiten te bezoeken. Kwanzaa is geen religieuze of nationale feestdag, maar een culturele feestdag. Het is niet bedoeld om andere (religieuze) feesten te vervangen. Veel christelijke en joodse African-Americans vieren Kwanzaa naast respectievelijk Kerstmis en Chanoekah. Oprichter Karenga maakt wel duidelijk dat viering van beide feestdagen alleen kan als de religieuze feestdag puur in die hoedanigheid wordt gevierd, zonder de commerciële kant. Men mag dus best Kerstmis èn Kwanzaa vieren, maar het past dan niet om aandacht te besteden aan de kerstman met zijn rendieren. In totaal viert zo’n 13% van de African-Americans Kwanzaa.

Nguzo Saba

De zeven waarden of principes van Kwanzaa zijn:
  1. Umoja (Eenheid): binnen de familie, de gemeenschap, het land en het ras.
  2. Kujichagulia (Vastberadenheid): om onszelf te definiëren, benoemen, creëren en voor jezelf te spreken.
  3. Ujima (Collectief Werk en Collectieve Verantwoordelijkheid): om een gemeenschap op te bouwen en onderhouden waarbinnen problemen gezamenlijk opgelost worden.
  4. Ujamaa (Coöperatieve Economie): een eigen zaak opzetten en onderhouden om gezamenlijk van te profiteren.
  5. Nia (Doel): de gemeenschappelijke taak om een gemeenschap op te bouwen en ontwikkelen.
  6. Kuumba (Creativiteit): om altijd je best te doen voor een mooiere en betere gemeenschap.
  7. Imani (Vertrouwen): geloof hebben in onze mensen, ouders, leraren en leiders voor de rechtvaardigheid en overwinning van de worsteling.
Al deze zeven waarden hebben een eigen symbool. Tijdens elke dag van Kwanzaa staat een ander principe centraal.

Viering

Tijdens Kwanzaa groet men elkaar in Swahili. De standaardgroet is "Habari gani?" (Wat is het nieuws?) en het antwoord is het principe wat op die dag centraal staat. Kinderen krijgen cadeautjes, maar er hoort altijd een boek bij te zitten en een symbool van de Afrikaanse erfenis. De kleuren van Kwanzaa zijn zwart, rood en groen. Zwart staat voor de mensen, rood voor de strijd en groen voor hoop en de toekomst.

Tijdens de viering staat een set van objecten centraal. Op een Afrikaans tafelkleed wordt een mkeka (mat) gelegd voor deze speciale voorwerpen. Het belangrijkst is de Kinara, een kaarsenhouder voor zeven kaarsen (vergelijkbaar met de Joodse Menorah). Hierin worden zeven kaarsen geplaatst: een zwarte kaars in het midden voor Umoja (eenheid), drie rode kaarsen links van het midden (Kujichagulia, Ujamaa en Kuumba) en en drie groene kaarsen rechts van het midden (Ujima, Nia en Imani). Op de eerste dag wordt de zwarte kaars aangestoken en op de volgende dagen de rode en groene van links naar rechts. Dit symboliseert dat de mensen centraal staan en op de eerste plaats komen, gevolgd door de strijd en hoop.

Op de mkeka worden verder mazao (oogst) en maïs gelegd. Onder oogst wordt verse groente en vers fruit verstaan. Ook de kikombe cha umoja (eenheidsbeker) vindt een plek. Deze beker wordt gebruikt om plengoffers te maken. Daarnaast worden op en rondom de mkeka Afrikaanse kunstvoorwerpen en boeken geplaatst.

De laatste dag van Kwanzaa is de eerste dag van het nieuwe jaar. Deze dag heet Siku ya Taamuli oftewel Dag van Meditatie. Op deze dag wordt nageacht over de volgende drie vragen: (1) Wie ben ik? (2) Ben ik echt wie ik ben? en (3) Ben ik alles wat ik hoor te zijn?

Lees verder

© 2007 - 2024 Jantrao, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Nationale Bevrijdingsdag5 mei staat bekend als Bevrijdingsdag. Op deze dag worden er door het hele land allerlei activiteiten georganiseerd. Het…
Feestdagen en evenementen in TurkijeTurkije, niet alleen in zomer wordt hier feest gevierd. Er worden het hele jaar door festivals georganiseerd. U leest he…
Sinterklaas door de eeuwen heenSinterklaas door de eeuwen heenIn de 13e eeuw begonnen mensen in West-Europa de viering van Sint-Nicolaas, welke in die tijd de meest aanbeden heilige…
Kerstmis, de geschiedenisKerstmis, de geschiedenisKerstmis wordt over de gehele wereld gevierd. Van Amerika tot aan ons kleine landje. Maar weet u ook waar Kerstmis eigen…

Kerst-/SinterklaascadeauspelKerst-/Sinterklaascadeauspel's Avonds is het al donker, de kaarsjes gaan weer aan, het is weer gezellig. De feestdagen staan weer voor de deur en we…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Allaboutgeorge, Flickr (CC BY-2.0)
  • http://www.officialkwanzaawebsite.org/
  • http://en.wikipedia.org/wiki/kwanzaa
Reactie

Judithm, 31-10-2007
Leuk artikel! Maar wil je ook even laten weten hoe die groet in Swahili gaat? Want anders kunnen we het niet uitvoeren. Reactie infoteur, 01-11-2007
Bedankt voor je opmerking, Judith. Ik heb de Swahili-groet erbij gezet.

Jantrao (202 artikelen)
Laatste update: 29-05-2015
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Feestdagen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.