De glazen kerstbal

Pas in 1831 werd door de heer Linder de eerste glazen kerstbal geblazen. Omdat hij eigenlijk geen geld had voor het kopen van echte appels voor in zijn boom, blies hij een grote kraal die van binnen met een laagje lood werd bedekt. De kerstbal is geboren. Waarom hangen we eigenlijk kerstballen in de boom. Ook dit is weer terug te voeren naar de tijd van het midwinterfeest. In deze tijden dacht men namelijk dat men ongeluk kon uitbannen door glimmende voorwerpen op te hangen. Niet alleen boze geesten, maar ook heksen zijn bang voor spiegels.

Betekenis kerstboom en versiering

Het traditionele symbool van kerstmis is, naast de kerststal, de boom. Dat ooit een spar als kerstboom is gekozen is niet zomaar. De spar is namelijk een eeuwig groene boom, welke naar leven verwijst.
De originele versiering zijn echte kaarsjes, piek, kerstballen dertig rode rozen en 3 witte.

• De kerstballen verwijzen naar het begin van de bijbel, namelijk de boom met vruchten waarvan Adam en Eva hebben gegeten voordat zij het paradijs moesten verlaten
• De rode rozen verwijzen naar het leven van Jezus en zijn doop op dertig jarige leeftijd
• De witte rozen verwijzen naar de drie jaren van zijn openbaar leven
• De piek tenslotte moet de ster van Betlehem voorstellen

Glas

Er zijn overblijfselen gevonden van glas dat waarschijnlijk 3500 jaar voor Christus in Mesopotamië is gemaakt. Rond het begin van de christelijke jaartelling had men in Syrië reeds de blaaspijp uitgevonden en was men er in geslaagd om glas te maken. Dit deed men door zand, kalk en soda tot een vloeibare massa te smelten en deze via de blaaspijp te vormen tot glas. De echte glasblaaskunst is afkomstig uit Syrië.

De heksenbal

Ruim 300 jaar geleden was de glasbal al bekend. Men noemde deze ballen “heksenbal”. Deze ballen werden voor het raam gehangen.
Het doel van het ophangen was, om een passerende geest, die een mogelijk gevaar kon vormen voor de harmonie in een bepaald huishouden, af te leiden. De geest zou dan gehypnotiseerd raken door de schittering van de bal. Zodra hij de bal aanraakt, wordt hij geabsorbeerd en raakt gevangen in de bal.
Denk ook maar aan de vele verhalen over geesten die in flessen worden gevangen.

Glazen kerstballen

De meeste kerstballen zijn van glas, heel dun en dus heel breekbaar. Tot voor kort werden deze handgeblazen, een secuur handwerkje. Tegenwoordig kunnen ook kerstballen machinaal worden geproduceerd.
In het Thüringerwoud in Duitsland ligt het plaatsje Lauscha. Hier werd in 1597 de eerste glashütte geplaatst door twee mannen; Onno Greiner en Arthur Muller. Lauscha was beroemd om zijn glazen kralen. Pas in 1831 werd door de heer Linder de eerste glazen kerstbal geblazen. Omdat hij eigenlijk geen geld had voor het kopen van echte appels voor in zijn boom, blies hij een grote kraal die van binnen met een laagje lood werd bedekt. De kerstbal is geboren.

Glasblazen

Het glasblazen gebeurt als volgt. Men houd een glazen pijpje in het vuur. Hierop wordt geblazen tot men een bolvorm krijgt. Een glasblazer gebruikt twee kleine blokjes zodat ze de grootte van de kerstbal kunnen bepalen.
Na het blazen nemen de decorateurs het over. Aan de binnenkant wordt zilvernitraat aangebracht. Met een minuscule lijmspuit maken zij figuurtjes op de bal, waarna deze door bijvoorbeeld glitter worden gerold en klaar is de bal.
Binnen de glasblazersfamilie was een sterke rolverdeling. Het blazen was voor de mannen, vader en zonen. De vrouwen brachten de zilverlaagjes aan en verpakten de glazen ballen. De geproduceerde kerstversiering werd te voet door de grootouders naar de groothandels gebracht.
Tot begin 1900 kwamen alle kerstversieringen van glas uit Lauscha, elk jaar kwamen daar nieuwe modellen bij. Tegenwoordig staan er veel fabrieken in Wenen, Japan en Amerika.
Toch zijn er nog ongeveer 20 bedrijfjes in Lauscha die 110 ballen per uur blazen, natuurlijk nog steeds met de hand. Het hele jaar door!