Pasen; eieren zoeken en palmpaasstok maken

In deze tekst lees je over de oorsprong van Pasen in de verschillende godsdiensten en de uitleg van de rituelen die bij Pasen horen. Waaronder het eten, de palmpasenstok (ook wel lentestok genoemd), de eierenen het snoep.

De symbolische functie van voedsel

Bijna alle religies kennen handelingen en regels die verbonden zijn met eten. Dat is niet alleen uit biologische noodzaak geboren, het heeft ook een belangrijke symboolfunctie. De vastentijd en daarna samen eten en delen, dit maakt bewust van eigen overvloed (De Haardt, 2010). Een aantal voorbeelden bij andere religies zijn:

• Het Offerfeest van moslims, wanneer zij een lam delen.
• Het Suikerfeest na de Ramadan.
• Joden delen tijdens Pesach ongedesemd brood, ter herinnering aan de bevrijding uit Egypte, waar ze in slavernij leefden. De joden moesten toen zo snel vluchten dat ze alleen nog brood zonder zuurdesem, dus zonder te rijzen, konden bakken. Hetzelfde ongedesemde brood, de zogenoemde matzes, eten ook veel christenen met Pasen.

Het maken van een lentestok

Pasen is niet alleen een belangrijk christelijk feest, maar ook het feest van de lente. Of te wel van het nieuwe leven. Daar passen veel symbolen bij. Dat is onder andere te zien aan de palmpasenstok. Veel kinderen dragen die op zondag rond.
Elk onderdeel van de stok heeft een betekenis.

1. Zo staat de stok in de vorm van een kruis symbool voor het sterven van Jezus op Goede Vrijdag.
2. De buxustakken langs de stok staan voor de intocht in Jeruzalem op Palmzondag. Maar de takken staan ook symbool voor het ontluiken van de natuur. Het broodhaantje op de top verwijst naar het brood dat Jezus brak tijdens het Laatste Avondmaal op Witte Donderdag. Maar is ook een vruchtbaarheidssymbool.
3. De eieren die aan de stok hangen zijn een teken van nieuw leven, wat hoort bij de lente maar ook bij de viering van de opstanding van Jezus.
4. Het snoep en andere versieringen zijn later toegevoegd om de kinderen te verwennen aan het eind van de vastenperiode.

Christelijke betekenis van Pasen

Pasen is voor christenen is een van de belangrijkste feesten. Zij vieren dat Jezus, de zoon van God en de bevrijder, na zijn kruisiging is opgestaan uit de dood. Dit symboliseert de kracht van het geloof, hoop en de mogelijkheid van een nieuw begin. De week voor het paasfeest wordt de Heilige, Stille of Goede Week genoemd. Vooral in katholieke landen, zoals in Spanje en landen in Latijns Amerika, worden in deze week grote processies gehouden. Deze optochten verbeelden de kruistocht. Tijdens Pasen worden de zogeheten passiespelen uitgevoerd. Het bijwonen van zo’n uitvoering van passiemuziek van met name Bach is voor zowel gelovigen als niet-gelovigen een populaire vorm van Pasen vieren. Op Paaszondag (Eerste Paasdag) houdt de paus een toespraak vanuit de Sint-Pietersbasiliek in Rome. Daarbij geeft hij zijn zegen, het “Urbi et orbi”. Ook wenst hij de gelovigen in meer dan tweeënzestig verschillende talen een zalig paasfeest. En hij bedankt de Nederlanderse bloementelers ook voor de bloemen!

De joodse oorsprong van Pasen

De oorsprong van het paasfeest ligt in de joodse traditie. Namelijk Pesach, deze joodse traditie is verbonden met de uittocht uit Egypte. Genaamd de Exodus en het nieuwe begin dat dit betekende voor het Joodse volk. De herdenking en viering hiervan is door de eeuwen heen in diverse vormen bewaard gebleven. Pesach van oudsher ook een belangrijk lente- en pelgrimsfeest. In de tijd van Jezus kwamen mensen naar de tempel in Jeruzalem om Pesach te vieren. Hoogst waarschijnlijk was het Laatste Avondmaal van Jezus en zijn aanhang een Pesachviering. Dit concludeert met uit beschrijvingen van het tijdstip en de voorbereiding van de maaltijd. Ook de eerste christenen, waarvan de meesten Joden waren, bleven de joodse feesten vieren. Pesach werd voor de christenen echter ook de tijd van vasten ter herdenking van het lijden van Jezus. In 325 na Christus zijn de data van beide feesten officieel van elkaar losgekoppeld. Van toen af wordt Pasen gevierd op zondag na de eerste volle maan in de lente. De periode waarin het feest gevierd kan worden, omvat maar liefst 35 dagen, van 22 maart tot 25 april. Het Joodse Pesach valt ook in maart of april, maar is onderdeel van de joodse kalender.