Waarom de levensverwachting een eeuw geleden lager was

Afgelopen honderd jaar is er veel veranderd, zo ook de manier waarop mensen leven en hun gezondheid. Ondervoeding, ziekten en oorlogen zorgden ervoor dat de gemiddelde leeftijd een stuk lager was dan tegenwoordig. Overbevolking leidde tot allerlei ziekten zoals malaria, cholera en tyfus. Nu zijn er betere geneesmiddelen tegen infecties, is er betere voeding, een betere hygiëne en zijn de arbeidsomstandigheden veel beter.

Slechte leefomstandigheden

De aflopen honderd jaar zijn er enorm veel veranderingen geweest in de manier waarop mensen leven en de kwalen waarin ze lijden. De levensbedreigende ziekten van die tijd zijn tegenwoordig in ons land vrijwel verdwenen en de levensverwachting is toegenomen. Vroeger ging men er niet vanuit dat iedereen volwassen zou worden en was men bewust van allerlei onvoorspelbare levensbedreigende factoren. Slechte leefomstandigheden en slechte hygiëne waren belangrijke doodsoorzaken. Een kwaaltje kreeg al gauw blijvende negatieve gevolgen op de gezondheid. Vele ziekten waaraan men niet stierf, leidden toch vaak tot chronische aandoeningen.

Redenen kortere levensverwachting

Om erachter te komen waarom mensen nu langer leven, moet je eerst weten waarom mensen honderd jaar geleden korter leefden. Ondervoeding, acute ziekten, kindersterfte en oorlogen droegen een eeuw geleden fors bij aan de lagere levensverwachting. Zo vielen er bijvoorbeeld in 1918 en 1919 wereldwijd meer dan 400 miljoen doden als gevolg van de griep.
Honderd jaar geleden was de statistische kans erg laag dat iemand zonder kleerscheuren door het leven zou komen. Hieronder volgen een aantal problemen die wijdverspreide ziekten en een hoog sterftecijfer veroorzaakten:

Overbevolking en onhygiënische levensomstandigheden

Overbevolking leidde tot talloze uitbraken van ziekten zoals malaria, cholera, dysenterie, tyfus, gele koorts en griep. Mensen die deze ziekten overleefden, bleven na genezing toch hun leven lang gezondheidsklachten houden en dit had invloed op hun levensverwachting.

Oorlog

Oorlog leidde vaak direct tot dodelijke slachtoffers, maar ook indirect doordat mensen aan vreemde ziekten werden blootgesteld. Bovendien was de hygiëne in de hospitalen waarin oorlogsgewonden werden verpleegd, vaak erg slecht. Er stierven daar ook veel mensen aan ziekten zoals tyfus of cholera.

Infecties

Virale en bacteriële infecties maakten zowel onder volwassenen als onder kinderen veel dodelijke slachtoffers omdat er geen medische behandelingen of vaccins voor bestonden. Zo waren er wereldwijd veel pandemieën geweest zoals bijvoorbeeld de Spaanse griep in 1968. Een pandemie is een epidemie in een groot gebied, vaak wereldwijd. Voordat er vaccins voor waren ontwikkeld, eisten polio, pokken, difterie en mazelen de levens van veel kinderen en volwassenen. In de derdewereldlanden gebeurt dat tegenwoordig nog steeds.

Gevaarlijke werkomstandigheden

Vroeger moesten kinderen vanaf het moment dat ze 13 jaar waren vaak al 10 tot 12 uur per dag werken waarbij er sprake was van gevaarlijke werkomstandigheden en zware lichamelijke arbeid. Daarbij werden ze vaak blootgesteld aan gevaarlijke gassen, bacteriën, en materialen om zichzelf te beschermen waren er vaak niet. Rond het jaar 1900 was er een piek in het aantal sterfgevallen op het werk. Daarna werd het beter door onder meer de opkomst van de vakbonden en door verplichte veiligheidsmaatregelen.

Tekort aan voedingsstoffen

Soldaten, zeelieden en mensen die leefden in armoede hadden doorgaans een tekort aan belangrijke voedingsstoffen. Dit leidde tot diverse aandoeningen zoals:

Pallegra

Deze ziekte ontstond als gevolg van een tekort aan vitamine B3 (niacine). Uiteindelijk leidde dit tot huid- en slijmvliesontstekingen, diarree, dementie en uiteindelijk de dood.

Struma

Struma wordt veroorzaakt door een gebrek aan jodium in de voeding van een kind. Hierdoor ging de schildklier te snel werken (hyperthyroidisme). Dit kon leiden tot hartklachten, een beperkt geestelijk functioneren en geboorteafwijkingen.

Scheurbuik

Door een langdurig tekort aan vitamine C door gebrek aan fruit en groente was de kans groot om scheurbuik te krijgen. Bij deze ziekte is het lichaam nog maar nauwelijks in staat om ijzer op te nemen, waardoor er bloedarmoede ontstaat.

Rachitis

Deze ziekte ontstond als gevolg van een tekort aan vitamine D. Deze vitamine is essentieel voor de opname van calcium voor sterkte botten. Bij kinderen met rachitis ontwikkelen de botten zich niet voldoende, waardoor ze week blijven en daardoor vervormen. Vroeger leidde dit vaak tot de kenmerkende kromme benen. Kinderen waren bovendien vatbaarder voor kinkhoest en mazelen.