De geschiedenis van badhuizen

Het gebruik van badhuizen is al eeuwenoud en het werd door de Grieken en Romeinen al gedaan. De Romeinen ontwikkelden thermen tot grote en luxe badhuizen. Op diverse delen van de wereld was er sprake van een badcultuur, zoals bijvoorbeeld de hamman bij de moslims en sauna’s in Finland. De badhuizen in Nederland waren vroeger erg sober. Toen mensen thuis een douche kregen verdwenen ze. Tegenwoordig kennen wij badhuizen in de vorm van sauna’s en wellness-centra.

Grieken en Romeinen

Collectieve baden kenden een sociale en ook een spirituele betekenis. De oude Grieken en Romeinen kenden een uitgebreide badcultuur. De Romeinen hebben de openbare baden overgenomen van de Grieken. De Grieken hadden de benaming “therme”, die ook door de Romeinen werden overgenomen. De Romeinen ontwikkelden de thermen verder tot enorme en luxe badhuizen. Ze werden gebruikt als ontmoetingsplaats voor mensen waar er naast baden ook kon worden gesport, werd gegeten en gedronken en waar je kon lezen. Mannen en vrouwen baadden normaal gesproken separaat, maar er was ook de mogelijkheid om privé gemengd in bad te gaan.

Het aantal badhuizen breidde zich in de loop van de tweede en derde eeuw uit omdat de Romeinen in de gebieden die zij veroverden nieuwe badhuizen bouwden. Ze vonden de volken uit de nieuw veroverde gebieden onhygiënisch. Nadat het Romeinse Rijk instortte en de Romeinen zich terugtrokken naar het gebied dat tegenwoordig Italië is, lieten ze hun badhuizen achter. Nog steeds zijn er ruïnes van deze badgebouwen in alle uithoeken van dat rijk te vinden: in Israël, Marokko, maar ook bijvoorbeeld in Nederland in het Limburgse Heerlen.

Badcultuur bij christenen

De christenen hebben de badcultuur in beperkte mate overgenomen. Zij zagen lichaamsverzorging als een uiting van ijdelheid en dit werd geassocieerd met het heidense en het goddeloze. In Nederland kenden we vroeger sobere badhuizen. Die waren vooral bedoeld voor arme mensen om zich te wassen. Dit werd meestal maar één keer per week gedaan. Deze badhuizen verdwenen toen iedereen thuis een douche kreeg.

Bij de Moslims

Moslims wasten zich als onderdeel van hun godsdienstritueel. Zij namen het gebruik van de badhuizen over met een islamitisch karakter. Zij noemden de badhuizen “hammans” en de oosterse badhuizen werden een combinatie van de Romeinse badhuizen en van de stoombaden die er al gebruikt werden. Ook zijn er invloeden te zien van de zweetbaden die in Centraal-Azië gebruikt werden. Deze zijn te vergelijken met de tegenwoordige sauna’s.

In India

De Indiase beschaving kende zo’n 2500 voor Christus ook het gebruik van openbare baden. Het baden had een religieuze functie en nam een centrale plaats in binnen de gemeenschap. Door middel van baden kon je via het badwater als medium in contact komen met de hemel.

Japanse badmensen

Japanners zijn echte badmensen. Ze nemen een bad om zich te reinigen en vervolgens een bad om zich te ontspannen. In Japan zijn er vele warme natuurlijke bronnen waar ze graag gebruik van maken. Daarnaast baden ze in publieke baden of gewoon thuis. Iedere Japanner is er vertrouwd mee. Een warm bad is er onderdeel van de nationale cultuur met haar diepgewortelde opvattingen over reiniging en in harmonie komen met de natuur.

Sauna

Het woord “sauna” is afkomstig uit Finland. In de middeleeuwen zijn sauna’s in heel Europa verspreid, waarna ze in de meeste landen weer in ongebruik waren geraakt. In Finland zijn ze bewaard gebleven en verder ontwikkeld tot wat nu Finse sauna heet. Finnen maken gemiddeld één keer per week gebruik van een zweetbad. Ook Zuid-Koreanen zijn enorme saunaliefhebbers. Zweetbaden zijn goed voor lichamelijke ontspanning, voor de gezondheid en voor de lichaamsreiniging. Bovendien is de sauna goed voor de huid en vertraagt dit het verouderingsproces. De warmte van de sauna is goed voor de doorbloeding en maakt net zoals bij koorts ziektekiemen onschadelijk.

Mikwe

Orthodoxe joden kennen de mikwe of mikweh,. Dit is een reiniging die plaats vindt door middel van onderdompeling in een speciaal bad. Vooral vrouwen maken hiervan gebruik na hun menstruatie. Ze neemt dan een mikwe als zinnebeeld van spirituele vernieuwing, na een periode van onreinheid en seksuele onthouding.

Een badhuisgevoel in eigen huis

Het is belangrijk om rust te creëren als je het spa-gevoel in je eigen huis wilt hebben. Om optimale rust te krijgen, moet je jezelf helemaal afzonderen. Dus zet je telefoon uit en doe eventueel de deurbel zodat je niet door anderen wordt gestoord. Vervolgens kun je je huid lekker scrubben. Je lichaamshuid kan over het algemeen meer hebben dan je gezichtshuid. Doe het scrubben niet vaker dan eens per week, want dan kun je de huid beschadigen. Na het scrubben spoel je jezelf goed af. Smeer je huid daarna in met een lekkere olie. Laat dit intrekken terwijl je geniet van een lekker kopje thee.

Lees verder

• Tips om te ontspannen in bad: een moment voor jezelf