Wat gebeurde er in 1973?

1973 was het jaar van de autoloze zondagen. Ook is 1973 het jaar van de Jom Kipoer oorlog en komt er een einde aan de Vietnam oorlog. Het eerste mobiele telefoongesprek wordt gevoerd. In Nederland treedt het kabinet den Uyl aan. Ajax wint voor de derde keer op rij de Europacup I. Wat waren verder de belangrijkste nieuwsfeiten uit het binnen-en buitenland in 1973? Wie waren er succesvol in de sport en in de muziek?

Binnenland

Na een overval, op een postagentschap in Den Bosch, komen de vluchtende daders zonder benzine te staan. Als ze benzine gaan halen, laten ze de buit achter in de auto. Bij terugkomst wordt de auto net gecontroleerd door de verkeerspolitie, hierdoor besluiten de daders te vluchten. Op hun vlucht kapen de overvallers een auto. Wanneer hun vlucht dreigt te eindigen op een doodlopende weg, dringen ze de dichtstbijzijnde boerderij, in Enspijk, binnen. Ze gijzelen de bewoners, hiermee ontstaat de eerste gijzeling in Nederland. Tijdens de onderhandelingen, met de politie, vragen de overvallers om een nieuwe vluchtauto.
Uiteindelijk worden de overvallers overmeesterd in het ouderlijk huis van één van beide. Ze worden tot zeven jaar cel veroordeeld.

De Norderney, het zendschip van Radio Veronica, strandt na een zware storm op het Scheveningse strand. De zendkristallen worden door de bemanning overboord gegooid, zodat het schip geen zendschip meer genoemd kan worden. Toeval wil, dat op de dag, dat het schip weer naar open water wordt gesleept, bij een reeds geplande aktie, 80.000 jongeren in Den Haag demonstreren voor de legalisatie van de zeezender.

Koningin Juliana opent de Eemshaven.

Na diverse “ludieke” akties van de VVDM (Vereniging van Dienstplichtige Militairen) schaft staatsecretaris Mommersteeg van Defensie, de groetplicht af.

De olieprijzen stijgen fors. Dit komt, omdat de OPEC-landen de productie terug draaien en de prijzen verhogen. Ook wordt, door een aantal Arabische landen, de oliekraan richting Nederland dichtgedraaid, omdat Nederland de zijde van Israël kiest in de Jom Kipoeroorlog. De oliecrisis noopt de regering ertoe, om autoloze zondagen in te stellen. Dit leidt tot beelden van lege snelwegen en boulevards waar volop gerolschaatst en gefietst wordt.

Politiek

Na een kabinetsformatie van 151 dagen wordt het kabinet den Uyl gevormd. De coalitie bestaat uit de PvdA, KVP, ARP, PPR en D66.

Buitenland

Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk treden toe tot de Europese Gemeenschap. Hierdoor bestaat de Europese Unie uit negen lidstaten.

De Verenigde Staten, Zuid Vietnam en Noord Vietnam tekenen “de Parijse akkoorden”. Hierdoor komt er een eind aan de militaire operaties van de Verenigde Staten in Vietnam. De onderhandelaars Kissinger en Le Duc Tho ontvangen de Nobelprijs voor de Vrede.

De bouw van de Sears toren is gereed. De toren, inclusief antenne, is met 527 meter één van de hoogste gebouwen ter wereld. Ook wordt het World Trade Center in New York geopend.

In Chili, komt na een staatsgreep door het leger, generaal Augusto Pinochet aan de macht. De zittende President Salvador Alende pleegt tijdens de verdediging van het presidentiële paleis zelfmoord.

Op de Israëlische feestdag Jom Kipoer (de Grote Verzoendag), vallen Egyptische en Syrische troepen Israël aan. De Egyptische troepen slagen erin het Suezkanaal over te steken. Het lukt de Syrische troepen om de de Golanhoogten te veroveren. Na, in eerste instantie overrompelt te zijn, slaagt het Israëlische leger erin, de Golanhoogten te heroveren en rukt het op richting Damascus. Ook weet het op zijn beurt het Suezkanaal over te steken en het Egyptische leger terug te dringen. Hierbij stuit het Israëlische leger ook op Iraakse troepen, die het Egyptische leger bijstaan. Uiteindelijk wordt, onder druk van de Verenigde Staten en de Sovjet Unie, gehoor gegeven aan een resolutie van de Veiligheidsraad, waarin opgeroepen wordt tot een wapenstilstand. In de oorlog sneuvelen aan Egyptische en Syrische zijde circa 8.000 soldaten. Aan Israëlische zijde sneuvelen circa 2700 soldaten.

Na een ballingschap van 18 jaar, wordt Juan Perón voor de derde keer gekozen als President van Argentinië. Zijn tweede vrouw Isabel Martinez de Perón wordt vicepresident.

Op een vlucht, tussen Amsterdam en Tokio, wordt de KLM Boeing 747 “Mississippi” gekaapt. Het vliegtuig heeft 247 passagiers aan boord. De drie Palestijnse kapers dwingen de piloot naar Beiroet te vliegen. Hier mag het toestel echter niet landen. Na vele omzwervingen komt het vliegtuig in Malta terecht. De minister-President van Malta, Dom Mintoff, weet de kapers zo ver te krijgen dat de passagiers van boord mogen. Met de bemanning vliegt het vliegtuig verder om uiteindelijk in Dubai te eindigen. Na onderhandelingen over een vrijgeleide, komt ook de bemanning van boord.

• Koningin Elisabeth II opent het Sydney Opera House.
• In Turkije worden, middels een brug over de Bosporus, Europa en Azië met elkaar verbonden.
• De Pioneer 10 maakt de eerste foto’s van de planeet Jupiter.
• De Spaanse premier Luis Carrero Blanco komt om het leven door een bomaanslag van de ETA.

Financieel Economisch

Martin Cooper, hoofd van het onderzoeksteam van Motorola, voert het eerste mobiele telefoongesprek. Hij voert dit gesprek met Joel S. Engel, het hoofd van het onderzoeksteam van Bell Labs. De mobiele telefoon waarmee Cooper belt, een DynaTac, weegt 1,1 kg.

• In Chicago start de Chicago Board Options Exchange.
• Docutel krijgt patent op de geldautomaat.

Sport

Voetbal
In Belgrado wint Ajax, voor de derde keer op rij, de Europacup I. In de finale wordt Juventus met 1-0 verslagen. Het winnende doelpunt wordt gescoord door Johnny Rep. Omdat Ajax de Europacup I voor de derde keer wint, mogen ze de beker houden.

• Landskampioen over het seizoen 1972/1973 wordt Roda JC.
• De kampioen van de Eerste Divisie over het seizoen 1972/1973 wordt NAC Breda.
• De KNVB Beker wordt gewonnen door Ajax.
• De winnaar van de Europacup II is AC Milan uit Italië.
• De winnaar van de UEFA cup is Liverpool F.C. uit Engeland.

Wielrennen

• De Tour de France start in Scheveningen en wordt gewonnen door de Spanjaard Luis Ocaña.
• Joop Zoetemelk wordt de beste Nederlander op de vierde plek.
• De Italiaan Felice Gimondi wordt wereldkampioen wielrennen op de weg.

Schaatsen

• De winnaar van het WK allround schaatsen voor mannen wordt de Zweed Göran Claedon.
• Op de derde plek wordt Piet Kleine de beste Nederlander.
• De winnares van het WK allround schaatsen wordt de Nederlandse Atje Keulen-Deelstra
• Op de derde plek eindigt de Nederlandse Trijnie Rep.

Autosport
Tijdens de Grand Prix van Nederland, komt de wagen van Roger Williamson ondersteboven in de vangrail terecht. David Purley probeert Williamson nog uit de brandende wagen te redden, zijn hulp is echter tevergeefs. Williamson komt bij het ongeluk om het leven.

• Jackie Stewart (Engeland) wordt winnaar van de Formule I. Tyrrell-Ford wint de constructeurs titel.
• Gordon Johncock (Verenigde Staten) wint de Indianapolis 500.

Tennis
Billy Jean King wint (met 6-4 6-3 6-3) van Bobby Riggs, de tenniswedstrijd wordt bekend als “the Battle of the sexes”. Wereldwijd wordt de wedstrijd door circa 90 miljoen mensen bekeken.

De wereldranglijst wordt voor het eerst opgemaakt, Ilie Năstase is de allereerste nummer één van de wereld.

• Wimbledon wordt gewonnen door:
• Mannen: Jan Kodeš (Tsjechië)
• Vrouwen: Billie Jean King (Amerika)
• Australië wint de Davis Cup.

Overig sportnieuws

In het Wagener-stadion wint Nederland het tweede officiële wereldkampioenschap hockey voor mannen. In de finale wordt India verslagen na strafballen 2-2 (4-2). Ties Kruize wordt topscorer van het toernooi.

Cultuur en muziek

Het kinderboek Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman wordt uitgebracht.

Wim Kan komt voor het eerst met zijn oudejaarsconference op televisie. De conference, “Zuinig over de drempel”, heeft een kijkdichtheid van 67 procent.

In de Verenigde Staten worden The Young and the Restless, The six Million Dollar Man en Kojak voor het eerst uitgezonden. In Nederland komt Ren je Rot, gepresenteerd door Martin Brozius en Peppi en Kokki voor het eerst op de televisie.

De winnaar van de Gouden Televizier-Ring is De Berend Boudewijn Kwis van de KRO.

De Top vijf hits van 1973

1. Do you love me? – Sharif dean
2. Angie – The Rolling Stones
3. We were all wounded at wounded knee – Redbone
4. ‘t is weer voorbij die mooie zomer – Gerard Cox
5. My friend the wind – Demis Roussos

De Luxemburgse zangeres Anne-Marie David wordt, in Luxemburg, winnares van het Eurovisie Songfestival met het lied Tu te reconnaîtrss. Nederland wordt veertiende met Ben Cramer met het lied De oude muzikant.

Winnaars van de Oscars

• The Godfather (Francis Ford Coppola) voor beste film.
• Bob Fosse (beste regisseur) voor Cabaret.
• Marlon Brando (mannelijke hoofdrol) voor zijn rol in The Godfather.
• Liza Minnelli (vrouwelijke hoofdrol) voor haar rol in Cabaret.

Geboren in 1973

• 20 januari: Mathilde d'Udekem d'Acoz (Belgisch, Koningin van België)
• 12 februari: Gianni Romme (Nederlands, schaatser)
• 15 februari: Amy Van Dyken (Amerikaans, zwemster)
• 26 februari: Jenny Thompson (Amerikaans, zwemster)
• 13 maart: Edgar Davids (Nederlands, voetballer)
• 20 maart: Yvon Jaspers (Nederlands, televisiepresentatrice en kinderboekenschrijfster)
• 29 maart: Marc Overmars (Nederlands, voetballer en voetbalbestuurder)
• 05 april: Pharrell Williams (Amerikaans, zanger)
• 01 juni: Frédérik Deburghgraeve (Belgisch, zwemmer)
• 01 juni: Heidi Klum (Duits, fotomodel en presentatrice)
• 24: Inge de Bruijn (Nederlands, zwemster)
• 03 september: Jeroen van Koningsbrugge (Nederlands, cabaretier, zanger en acteur)
• 02 december: Monica Seles (Joegoslavisch/Amerikaans, tennisster)
• 02 december: Jan Ullrich (Duits, wielrenner)
• 04 december: Tyra Banks (Amerikaans, actrice en fotomodel)
• 30 december: Frans Bauer (Nederlands, zanger)

Overleden in 1973

• 22 januari: Lyndon B. Johnson (Amerikaans, President)
• 08 april: Pablo Picasso (Spaans, kunstenaar)
• 18 juni: Willem Vogt (Nederlands, mede oprichter Avro)
• 20 juli: Bruce Lee (Amerikaans-Hong Kongs, acteur)
• 29 juli: Roger Williamson (Brits, autocoureur)
• 01 augustus: Walter Ulbricht (Oost-Duits, Politicus)
• 06 augustus: Fulgencio Batista (Cubaans, President)
• 17 augustus: Paul Williams (Amerikaans, zanger)
• 02 september: J.R.R. Tolkien (Brits, schrijver)
• 11 september: Salvador Allende (Chileens, President)
• 13 september: Betty Field (Amerikaans, actrice)
• 25 oktober: Abebe Bikila (Ethiopisch, marathonloper)
• 06 oktober: Dick Laan (Nederlands, schrijver)
• 01 december: David Ben-Gurion (Pools, Israëlisch, eerste premier van Israël)
• 20 december: Bobby Darin (Amerikaans, zanger)

Lees verder

• Wat gebeurde er in 1969?
• Wat gebeurde er in 1970?
• Wat gebeurde er in 1971?
• Wat gebeurde er in 1972?
• Wat gebeurde er in 1974?