Verzamelen van boeken over de streek en regio

Er is een grote groep verzamelaars van streekboeken. Veel van hen zijn aangesloten bij de verschillende heemkundeverenigingen. De boeken kunnen op verschillende plaatsen worden gekocht, zoals in de boekhandel, online of op boekenmarkten. Er is vooral een grote vraag naar boeken uit bepaalde regio's en provincies, zoals de Achterhoek, Twente, Limburg, Brabant en Friesland. Er zijn zelfs uitgeverijen die alleen maar streekboeken uitgeven. Er is in Nederland een grote groep mensen die boeken over de eigen streek verzamelt. De meeste van hen hebben zich verenigd in de zogeheten heemkundeverenigingen. Heemkunde slaat op het doen van onderzoek naar de eigen omgeving. Een heemkundevereniging doet dus onderzoek naar de geschiedenis en geografie in een bepaalde regio, maar bijvoorbeeld ook het dialect van een bepaalde streek. Er zijn een groot aantal heemkundeverenigingen, waarbij enkele honderdduizenden mensen bij aangesloten zijn. Zo zijn er bij Brabants Heem, de organisatie waarin 120 Brabantse heemkundevereniging lid van zijn, al meer dan dertigduizend mensen aangesloten. Soms gaat het slechts om financiële steun, maar in veel gevallen praten de leden actief mee, bezoeken activiteiten, doen onderzoek en schrijven artikelen in de eigen uitgaven van de heemkundevereniging.

Waar kan ik streekboeken kopen?

De boeken zijn op verschillende manieren te verkrijgen. Vaak gaat het om oudere uitgaven. Verder worden er regelmatig boeken in eigen beheer uitgegeven. Dat betekent meestal dat ze geen ISBN-code hebben en dat betekent ze bijvoorbeeld niet via Bol.com of bij de boekhandel te bestellen zijn. Boeken die recent zijn uitgegeven zijn vaak wel te vinden in de lokale boekhandel, maar dat komt dat omdat de schrijver of uitgever daarover zelf afspraken heeft gemaakt met de boekhandel. Verder is het internet natuurlijk de ideale manier om de wat oudere boeken over de streek te vinden. Dit kan door bijvoorbeeld regelmatig op Boekwinkeltjes.nl of Markplaats te zoeken naar deze boeken. Ook de veilingsite Catawiki heeft al een paar keer een speciale veiling van boeken georganiseerd die gaan over bepaalde regio's of provincies. Een andere manier om aan deze boeken te komen is door lokale boeken- en rommelmarkten af te lopen of eens de boekenafdeling bij de plaatselijke kringloop te checken. Als laatste: veel heemkundeverenigingen hebben een eigen bibliotheek. Soms vinden daar ook verkopen uit plaats, bijvoorbeeld als er sprake is van dubbele uitgaven.

Uitgevers van streekboeken

De heemkundeverenigingen zijn van oorsprong vooral sterk vertegenwoordigd in het zuiden van het land en in een regio's met een sterk eigen karakter. De meeste verenigingen zijn dus te vinden in Brabant en Limburg. Andere streken waar veel over is gepubliceerd zijn de Achterhoek, Twente, Friesland, Drenthe en Groningen. Er zijn ook uitgevers die zich speciaal richten op het uitbrengen van boeken over de streek. Zo brengt de BDU vooral veel boeken uit over de geschiedenis van de Veluwe, Friese Pers Boekerij en Matrijs over Friesland en de De Uitgeverij Twentse Media uiteraard over Twente. Andere uitgevers richten zich speciaal op bepaalde streken, bijvoorbeeld met bijzondere uitgaven. Zo zijn de boeken van Nijntje uitgebracht in het Haags dialect en het Fries. Van beide uitgaven zijn meer dan honderdduizend exemplaren verkocht.

Streekboeken over de Tweede Wereldoorlog

Vooral streekboeken over de Tweede Wereldoorlog zijn erg populair. Dat komt omdat het voor Nederland de gebeurtenis is met de grootste impact in de laatste eeuwen. Er leven steeds minder mensen die de Tweede Wereldoorlog bewust hebben meegemaakt, maar er is intussen een derde en vierde generatie die belangstelling blijft houden voor de oorlog en wil weten wat hun voorouders hebben meegemaakt.

Verzamelen

Onder de grote groep verzamelaars zijn er ook weer verschillende subgroepen. Binnen de categorie streekboeken hebben veel verzamelaars weer een aparte subcategorie waar ze zich op richten. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om alle boeken over een bepaald dialect of boeken van voor 1945. Door bijvoorbeeld online te zoeken of de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek na te gaan brengt de verzamelaar voorzichtig in kaart welke boeken er allemaal uitgebracht zijn in zijn interessegebied, alhoewel zelfs de Koninklijke Bibliotheek niet altijd helder heeft welke boeken er allemaal zijn uitgebracht, zeker niet wanneer het om oudere boeken gaat.