La Marseillaise: Frans volkslied, bekend over de hele wereld

La Marseillaise: Frans volkslied, bekend over de hele wereld Zoals Marianne het gezicht van Frankrijk is, zo is de Marseillaise ook een onmiskenbaar symbool. Dit strijdlied werd gecomponeerd op 25 april 1792 door Claude Joseph Rouget de Lisle met als oorspronkelijke titel 'chant de guerre pour l'armée du Rhin' en was oorspronkelijk het lied van revolutionair Rusland. De opzwepende tekst ligt op de lippen van menig Fransman en wordt gretig meegezongen tijdens voetbalwedstrijden, tijdens presidentsverkiezingen en tijdens de feestelijkheden op de Franse nationale feestdag op 14 juli.

Ontstaan van de Marseillaise

De eerste zes coupletten

In de nacht van 25 op 26 april 1792 componeert Claude Joseph Rouget de Lisle in Strasbourg de zes eerste coupletten van een lied met als titel 'chant de guerre pour l'armée du Rhin' ten gevolge van de oorlogsverklaring aan Oostenrijk. De eerste die het lied zong, was de burgemeester van Strasbourg, Philippe Frédéric de Dietrich. Hij was het die Rouget de Lisle, een kapitein in het Franse leger, de opdracht gaf om een strijdlied te schrijven. Deze gebeurtenis wordt afgebeeld in een schilderij dat Isidore Pils maakte in 1849, maar op het schilderij zingt Rouget de Lisle. Het 'chant de guerre pour l'armée du Rhin' is een strijdlied dat wordt ingezet tijdens de strijd tegen Pruisen. Het wordt gezongen door een batallon van vrijwilligers uit Marseille die het tijdens de Franse revolutie zongen tijdens hun intocht in Parijs. Hierdoor krijgt het lied de bijnaam 'La Marseillaise'.

Het zevende couplet

Het zevende couplet, ook 'couplet van de kinderen' genoemd, wordt in oktober 1792 toegevoegd aan het oorspronkelijke lied. Wie de auteur is van dit couplet, is niet zeker. Er zijn verschillende mensen die het schrijven van dit couplet opeisen.

Volkslied van de Eerste Franse Republiek

Op 14 juli 1795 wordt het lied de nationale hymne van de Eerste Franse Republiek. Het zal echter maar voor korte duur zijn, want negen jaar later, in 1804 verbiedt Napoleon het zingen van deze opzwepende tekst. Het lied wordt vervangen door het 'Chant du Départ'.

Officieel volkslied van Frankrijk sinds 1879

Op 14 februari 1879 wordt de Marseillaise pas terug in ere hersteld tijdens de Derde Franse Republiek. In 1887 wordt een officiële versie in gebruik genomen voor de herdenking van de 'Centenaire de la Révolution'. In 1911 wordt door Maurice-Louis Faure uitgevaardigd dat het lied in alle scholen moet worden aangeleerd.

1917: de Marseillaise wordt het Russische volkslied

Aanvankelijk was de Marseillaise verboden in Rusland. Het werd beschouwd als het lied van koningsmoordenaars. Tijdens Wereldoorlog I vormden Frankrijk en Rusland een bondgenootschap en werd het verbod op het zingen van de Marseillaise opgeheven. Sterker nog: wanneer Lenin in 1917 in Sint-Petersburg aankomt na een verblijf in Finland, wordt hij ontvangen met de Marseillaise. In 1918 wordt het strijdlied in Rusland vervangen door de Internationale.

Wereldoorlog II

Tijdens Wereldoorlog II verbieden de Duitsers vanaf 17 juli 1941 het spelen en zingen van de Marseillaise in bezet gebied. Het zal tot 1946 en de Vierde Republiek duren eer de Marseillaise weer gespeeld en gezongen mag worden. Sindsdien wordt de opzwepende tekst door menig chauvinistische Fransman luidkeels meegezongen tijdens voetbalwedstrijden, bij presidentsverkiezingen en tijdens de feestelijkheden van de Franse Nationale feestdag op 14 juli.

De Marseillaise elders in de wereld

België

Rond 1890, ten tijde van Adolf Daens, werd de Marseillaise gezongen door de Belgische socialisten. Louis Paul Boon schrijft hier over in zijn boek 'Pieter Daens'.
De Belgische formateur Yves Leterme maakte op 21 juli 2007 een erg slechte beurt. Toen hem ter gelegenheid van de Belgische Nationale feestdag gevraagd werd om een stukje van de Brabançonne te zingen, begon hij 'Allons enfants de la patrie' te zingen. Oeps, blunder van formaat!

Amerika

De Marseillaise werd gezongen door de zuiderlingen toen hun staten uit de unie van de Verenigde Staten traden en zich bij de geconfedereerde staten van Amerika aansloten.

Spanje

In 1931 konden vele Spanjaarden hun nieuwe nationale hymne 'Himno de riego' niet en zongen ze uit volle borst de Marseillaise in een Spaanse of Catalaanse versie.

Chili

Onder de Chileense president Salvador Allende was de socialistische Marseillaise de hymne. Dictator Augusto Pinochet verbood het zingen ervan na de moord op Allende.

China

Ook de Chinezen maakten gebruik van de Marseillaise. In 1989, op de vooravond van de 200e verjaardag van de Franse Revolutie, zongen Chinese opstandelingen hun versie van de Marseillaise tijdens het Tiananmenprotest op het Plein van de Hemelse Vrede rond een Vrijheidsbeeld van papier-maché.

Tekst van het Franse volkslied

Strijdlied

De tekst van de Marseillaise is strijdvaardig en pompeus. De woorden werden in de loop der eeuwen hier en daar veranderd. Zo zou Rouget de Lisle in het refrein in de vous-vorm geschreven hebben. Hij was immers kapitein in het leger en was het gewoon om zijn manschappen toe te spreken. Later zou het veranderd zijn naar de nous-vorm, omdat dit strijdvaardiger en ophitsender was.

Eerste zes coupletten, geschreven door Rouget de Lisle
Allons enfants de la Patrie,
le jour de gloire est arrivé!
Contre nous de la tyrannie
L'étendard sanglant est levé.
L'étendard sanglant est levé:
Entendez-vous dans les campagnes
Mugir ces féroces soldats?
Ils viennent jusque dans vos bras
Égorger vos fils, vos compagnes!

Refrein
Aux armes, citoyens,
Formez vos bataillons.
Marchons! Marchons!
Qu'un sang impur
Abreuve nos sillons

Que veut cette horde d'esclaves
De traîtres, de rois conjurés?
Pour qui ces ignobles entraves
Ces fers dès longtemps préparés?
Ces fers dès longtemps préparés!
Français, pour nous, Ah quel outrage
Quel transport il doit exciter!
C'est nous qu'on ose méditer
De rendre à l'antique esclavage!

Refrein

Quoi! Des cohortes étrangères
Feraient la loi dans nos foyers!
Quoi! Ces phalanges mercenaires
Terrasseraient nos fiers guerriers!
Terrasseraient nos fiers guerriers!
Grand Dieu! Par des mains enchaînées
Nos fronts, sous le joug, se ploieraient.
De vils despotes deviendraient
Les maîtres de nos destinées

Refrein

Tremblez tyrans, et vous perfides
L'opprobe de tous les partis.
Tremblez, vos projets parricides
Vont enfin recevoir leur prix!
Vont enfin recevoir leur prix!
Tout est soldat pour vous combattre.
S'ils tombent nos jeunes héros,
La terre en produit de nouveaux
Contre vous, tous prêts à se battre!

Refrein

Français, en guerriers magnanimes,
Portez ou retenez vos coups!
Épargnez ces tristes victimes
A regrets s'armant contre nous!
A regrets s'armant contre nous!
Mais ce despote sanguinaire
Mais les complices de Bouillé,
Tous les tigres qui, sans pitié,
Déchirent le sein de leur mère!

Refrein

Amour Sacré de la Patrie,
Conduis, soutiens nos braves vengeurs.
Liberté, Liberté chérie,
Combats avec tes défenseurs!
Combats avec tes défenseurs!
Sous nos drapeaux, que la victoire
Accoure à tes mâles accents,
Que tes ennemis expirants
Voient ton triomphe et notre gloire!

Refrein

Zevende couplet, couplet van de kinderen genoemd en waarschijnlijk niet door Rouget de Lisle geschreven

Nous entrerons dans la carrière
Quand nos aînés n'y seront plus,
Nous y trouverons leur poussière
Et la trace de leur vertus!
Et la trace de leur vertus!
Bien moins jaloux de leur survivre
Que de partager leur cercueil.
Nous aurons le sublime orgueil
De les venger ou de les suivre.

Refrein
© 2017 - 2024 Mapa, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
14 juillet: Franse nationale feestdag14 juillet: Franse nationale feestdagVuurwerk, luide knallen en accordeonmuziek. Dansende en lachende mensen, champagne, oesters en kaviaar. Frankrijk op 14…
Het volkslied van China: tekst & vertaling Chinese volksliedHet volkslied van China: tekst & vertaling Chinese volkslied"De Mars van de vrijwilligers" is het nationale volkslied van China. De tekst en muziek van deze hymne stamt uit de jare…
Het volkslied van ArgentiniëHet volkslied van ArgentiniëHet Argentijnse volkslied heet Himno Nacional Argentino en is geschreven door Vicente López y Planes. De muziek waarop h…

De Hollandse Oorlog (1672-1679)De Hollandse Oorlog (1672-1679)Halverwege de zeventiende eeuw bracht de Franse koning Lodewijk XIV een dusdanig groot leger op de been dat de Republiek…
De Kolossus van Rhodos: Eén van de zeven wereldwonderenDe Kolossus van Rhodos: Eén van de zeven wereldwonderenDe Kolos van Rodos (beter bekend als Kolossus van Rhodos) is een standbeeld in Rhodos op het gelijknamige eiland, waarva…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Flourygerard2, Pixabay
  • http://vandaagindegeschiedenis.nl/25-april/
  • http://historiek.net/de-marseillaise-volkslied-van-rusland/616/
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Marseillaise
  • https://fr.wikipedia.org/wiki/La_Marseillaise
  • https://fr.wikipedia.org/wiki/Claude_Joseph_Rouget_de_Lisle
  • https://www.demorgen.be/nieuws/leterme-zingt-marseillaise-in-plaats-van-brabanconne~b0742175/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.bing.com%2F (op 13.11.2020)
Mapa (704 artikelen)
Laatste update: 13-11-2020
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.