De Aeneis van Vergilius

De Aeneis is een dichtend boekwerk in het Latijn, geschreven door Vergilius. De Aeneis beschrijft de (fictieve) oorsprong van Rome en de Romeinse beschaving. De hoofdpersoon is Aeneas, die Rome moet gaan stichten na vernietiging van Troje door de Grieken, bekend van het houten paard. Het gehele werk is geschreven in de dactylische hexameter.

De Aeneis

De Aeneis is geschreven van 29 tot 19 v.Chr. door Publius Vergilius Maro. Hij heeft het geschreven in opdracht van Maecenas, en daardoor ook in opdracht van de toenmalige keizer, Augustus. Het boek is dan ook duidelijk geschreven om de politiek van Augustus te ondersteunen. Net als vele andere Romeinse schrijvers, probeerde Vergilius Homerus na te streven die de Ilias heeft geschreven. Hij werd gezien als de grote, Griekse schrijver, waardoor in het hele werk verwijzingen naar zijn werk zijn te vinden.

De inhoud van de Aeneis

De Aeneis is in 12 boeken opgedeeld. Het verhaal beschrijft de belevenissen van Aeneas , nadat hij is verdreven uit Troje. Uiteindelijk zal hij de voorvader zijn van de Romeinen.

Boek 1
Het verhaal begint 'in medias res'(lett: in het midden van de zaak, oftewel middenin het verhaal). Aeneas is op zee en opweg naar Italië, maar hij wordt verrast door een harde storm. De godin Iuno had hiervoor gezorgd, omdat ze niet wilde dat Aeneas zijn doel zou bereiken. Ze spoelen aan op de Noord-Afrikaanse kust en komen uiteindelijk terecht bij Dido , de koningin van de stad Carthago , met de hulp van Venus , die de moeder is van Aeneas.

Boek 2
In boek 2 wordt Aeneas door Dido gevraagd om over zijn verleden te vertellen. Hier komt in de latijnse tekst een bekende verwijzing naar Homerus, namelijk: 'quamquam animus meminisse horret luctuque refugit, incipiam'. Dit betekent: 'Hoewel mijn geest huivert het zich te herinneren en terugdeinst voor het verdriet, zal ik beginnen.' Dit is ook een bekende passage in de Ilias. Hij vertelt vervolgens over de verwoesting van Troje en over zijn vader Anchises en zoontje Ascanius .

Boek 3
Aeneas vertelt verder: Hij verneemt zijn Fatum(lot) , namelijk een nieuw Troje stichten zoals de goden willen, en hij vertelt over zijn ervaringen op zee, tot hij bij Dido komt. Anchises is inmiddels overleden.

Boek 4
Er bloeit een liefde tussen Dido en Aeneas, aangezet door Cupido . Aeneas, geroepen door zijn lot, moet Dido verlaten. Dido pleegt daarom zelfmoord.

Boek 5
De Trojanen gaan naar Sicilië waar ze een herdenking organiseren voor Anchises. Anchises maakt duidelijk in een verschijning aan Aeneas dat hij naar de onderwereld af moet dalen

Boek 6
Aeneas komt aan in Italië, waar hij daadwerkelijk naar de onderwerld gaat. Hier komt hij ook nog de zeer ontstemde Dido tegen. Anchises vertelt hem over zijn toekomst, en hij wist enkele zielen aan die belangrijk gaan worden in de toekomst van Rome. Hieronder is ook Augustus, waardoor Vergilius duidelijk wil maken dat Augustus was voorbestemd keizer te worden

Boek 7
Hij komt aan in Latium. Hier krijgt hij van, de hem goed gezinde koning Latinus, Lavinia als echtgenote. Iuno wil hem dwarsbomen door koningin Amata op te zetten tegen Aeneas. Amata wilde namelijk Turnus als schoonzoon. Het gevolg is een oorlog.

Boek 8
Aeneas sluit een bondgenootschap met Euander en zijn zoon Pallas. Ook krijgt hij een kostbare wapenuitrusting van Venus, gesmeed door Vulcanus de vuurgod. Er komt een vooruitwijzing naar de slag bij Actium , waar Augustus(toen nog Octavianus ) een belangrijke slag wint.

Boek 9
Turnus probeert het Trojaanse legerkamp te veroveren bij afwezigheid van Aeneas. De Trojanen lijden wel verliezen, maarr de verovering mislukt.

Boek 10
Aeneas heeft nieuwe bondgenoten, de Etrusken. Turnus doodt pallas, en ontkomt zelf ter nauwernood aan de dood

Boek 11
Wapenstilstand tussen de Latijnen en Trojanen.

Boek 12
Tweegevecht tussen Aeneas en Turnus. Als Aeneas wint, krijgen de Trojanen Latium en als Turnus wint, zullen ze een verbond sluiten. Turnus wordt uiteindelijk door Aeneas gedood.

Achtergronden van de Aeneis

Augustus kwam aan de macht na een periode van burgeroorlog. Hier door waren de bevolkingsgroepen in Rome ver uit elkaar gedreven. Augustus wilde het Romeinse gezag en moraal terugbrengen. In de Aeneas worden de daden van Caesar en Augustus(wie voor de wet is gemaakt tot de zoon van Caesar) gerechtvaardigd door ze te koppelen aan Aeneas. Hiermee zijn hun daden voorbestemd en gewild door de goden.

Dactylische Hexameter

Het boek is een gedicht. Het gedicht heeft ook een versvoet, namelijk de dactylische hexameter. Elke regel bevat 6 voeten, samenhangend met de lengte van de lettergrepen. Er worden drie versvoeten gebruikt:

Een spondee (Spondaeus): lang-lang (in symbolen: --)
Een trochee (Trochaeus): lang-kort (in symbolen: -U)
Een dactylus: lang-kort-kort (in symbolen: -UU)

De 1e en de 5e versvoet zijn vrijwel altijd een dactylus en de 6e een Trochaeus. Met de versvoeten kan iets worden duidelijk gemaakt in het gedicht. Allemaal dacytili achter elkaar geven bijvoorbeeld snelheid in het gedicht, waardoor er meer spanning in het verhaal komt.