Jacoba van Beieren en andere bewoners van Teylingen

In het Zuid-Hollandse Teylingen, vlak bij Sassenheim, ligt een ruïne. Deze Ruïne was in zijn glorietijden een belangrijk kasteel. Het is gebouwd rond 1200 en heeft tot aan de brand van 1680 diverse eigenaars en bewoners gekend. De beroemdste is Jacoba van Beieren.

Jacoba van Beieren

Een edelvrouw die altijd tot de verbeelding heeft gesproken en die een zeer bekend personage uit de Middeleeuwen is toch altijd wel Jacoba van Beieren geweest. Jacoba wordt gedoopt op 16 juli 1401 in Henegouwen als dochter (en enig kind) van Willem VI en Margaretha van Bourgondië.

Jacoba woont op Teylingen sinds 1428, dus nog voordat zij voor de 4e keer in het huwelijk treedt. Jacoba is aangesteld als houtvester en zij verblijft in het kasteel tot zij op 9 oktober 1436 sterft aan de gevolgen van tuberculose.

Aan het verblijf van Jacoba in Teylingen is ook nog een mythe verbonden. Gezegd wordt dat zij tijdens haar verblijf uit verveling heel veel drinkkannetjes heeft gemaakt, de zogenaamde Jacobakannetjes. Velen zou zij zomaar over haar schouder in de slotgracht geworpen hebben. Archeologen hebben uit de slotgracht deze kannetjes gevonden.

Periode tot aan de 80 Jarige oorlog

*Vanaf 1470 is Anton van Bourgondie benoemt tot houtvester. Hij verbleef liever aan het Franse hof, en Philips van Wassenaar herbewoont het kasteel. Dit doet hij eigenlijk alleen maar om er zelf beter van te worden.

*In 1477 wordt de houtvesterij verenigd met het Hollandse stadhouderschap. Op het kasteel komt Wouter Cruesinck, luitenant-houtvester. Voordat hij het kasteel kon gaan bewonen heeft hij het voor heel veel geld moeten restaureren, onder andere het dak was kapot en de bruggen bijna ingezakt.

Teylingen vanaf 1572 tot heden

In 1572 vinden de belegeringen van Haarlem en Leiden plaats. Gedurende deze periode komt het kasteel Teylingen in handen van de Spaanse bezetter. Door de gevechten die om dit kasteel plaatsvinden, wordt het kasteel dusdanig beschadigd dat het kasteel tot bouwval wordt verklaard en niet langer voor bewoning geschikt is.

Het zal duren tot aan het begin van 1600 tot met de herstelwerkzaamheden wordt begonnen. Er wordt op de voorburcht een nieuwe woning gezet, welke niet meer is terug te vinden in de huidige ruïne. De woontoren van voor die periode wordt vanaf dat moment gebruikt als een gevangenis voor illegale jagers.

In 1680 vervalt het kasteel tot een ruïne na een enorme brand. Het wordt niet meer gerestaureerd. Aan het einde van de 18e eeuw, in 1795, werd de houtvesterij opgeheven en werd het kasteel en de daarbij behorende landerijen verkocht. Voorwaarde was wel dat de hoofdburcht nooit mocht worden afgebroken. In 1802 koopt Jac. Bronkhuizen van Lede en Oudeweerd de ruïne en korte tijd later was Agatha Wilhelmina Twent (de gravin van Bylandt) de nieuwe eigenares.

In 1857 vindt een openbare verkoop plaats. Daarmee lijkt de geschiedenis van de ruïne weer rond. Het perceel komt weer in handen van het geslacht Teylingen, twee jonkheren kopen het geheel. In 1889 schenkt deze familie het kasteel, of wat er van over is, aan de staat.

Er wordt besloten het kasteel voor zo ver mogelijk te behouden, als rijksmonument. De brug, kademuur en slotgracht werden voor zover mogelijk hersteld. Anno 2009 is de ruïne in beheer van de Kastelen Stichting Holland en Zeeland.