Koning – Koninklijk toilet of retirade

Het is het kleinste kamertje, de retirade, wc of toilet, waar we ons even kunnen afsluiten om te wateren of af te gaan. Ook koningen en koninginnen moeten, net als gewone mensen, af en toe plassen. Op enkele stations in Nederland is een Koninklijke retirade, waar de koning, koningin en prinsesjes zich voor een plasje kunnen terugtrekken. De NS ontsluit de wachtruimtes via een website met een virtuele tour door de ruimte.

Retirade of toilet

De Koninklijke familie heeft op een aantal stations in het land retirades. De wachtkamers werden gebouwd in de stationsgebouwen die eind negentiende eeuw hier en daar werden opgetrokken. Een koninklijke wachtkamer is te vinden in:

• Centraal Station Amsterdam;
• Den Haag Hollands Spoor;
• CS Utrecht;
• Station Baarn;
• Station Apeldoorn (gesloopt in de jaren zeventig).

Amsterdam

Op het Centraal Station in Amsterdam kan de Koninklijke familie gebruik maken van een statige wachtkamer. De retirade beschikt over een:

• Wachtruimte;
• kapkamer;
• garderoberuimte;
• koninklijke wc.

Emma

Koningin-moeder Emma en prinses Wilhelmina waren een van de eersten die de wachtkamer in Amsterdam mochten gebruiken. Het was juli 1890, toen ze een officieel bezoek aan de hoofdstad brachten. In 2013 gebruikten Willem-Alexander en Máxima met hun gezin de retirade, op weg naar hun ski-vakantie in Lech. Ze gingen met de trein, de Alpenexpress.

Publiek

De NS deed in 2001 een experiment om de retirades open te stellen voor publiek. Men kwam er van terug, want er werd teveel vernield en gestolen. Tijdens Monumentendag 2001 werd een kapstok, ontworpen door bouwmeester Pierre Cuypers, vernield. Er werden haken afgebroken. Ook werden van een leeuw de tanden afgebroken en werd er hier en daar bladgoud weggekrabd.
De Amsterdamse koninklijke wachtkamer werd in 2005 tot 2008 voor drie miljoen euro gerestaureerd. Sindsdien wordt de retirade virtueel opengesteld voor publiek, zodat het volk kan genieten van haar cultureel erfgoed. De openstelling is 24/7 op de website www.koninklijkewachtkamers.ns.nl. Daar is een virtuele tour door de ruimte te maken.

WC

De privacy van het koninklijk huis wordt bewaakt en daarom mag niemand een kijkje nemen in het kleinste koninklijke kamertje. In 1982 mochten vier journalisten een blik werpen en daar bleef het bij. Vanuit het verslag dat zij gaven weten we dat de koninklijke wc uit een vrij kleine Delfst blauwe pot bestaat, waar een houten bril in vlindermodel op rust.

Dozen met lavendel

Het wc-bezoek van koningen en koninginnen inspireerde tekstschrijvers. Een onbekende dichter maakte het volgende rijmpje:
De koningin, als zij gaat dozen,
Dan spoelt zij met lavendel door.
Als pleeservetten gebruikt zij rozen,
En ik gebruik er kranten voor.

Popla

Bekend is het rijmpje van een toiletpapierfabrikant, die vrijelijk varieerde op het kinderliedje ‘Een, twee, drie, vier, Hoedje van Papier‘:
Koning, Keizer, Admiraal,
Popla kennen ze allemaal.

Inspiratie voor de laatste Koninginnedag

Tijdens de laatste Koninginnedag op Ameland, 30 april 2013, bouwde een groep vrienden hun feestwagen rondom dat thema. De jongens waren verkleed als koning, keizer en admiraal en zaten op een wc-pot, met hun broek op de enkels. Zij maakten van de Popla-tekst:
Koning, keizer, admiraal, poepen moeten we allemaal.

Lees verder

• Inhuldiging van Koning Willem-Alexander van Nederland
• Kroon – statussymbool van de koning en land
• Koning en Koningin doen kennismakingstour
• Koningin Beatrix – de troonswisseling
• Boomfeestdag - Koningsboom en Koningslinde voor de Koning