Geschiedenis van Prinsjesdag

Sinds april 2013 zit Willem-Alexander op de troon. Daarvoor hebben wij vier vrouwelijke koninginnen gehad. Waar komt de benaming Prinsjesdag dan vandaan? De derde dinsdag in september is een traditionele dag in Nederland. Op deze dag worden de financiële plannen voor het komende jaar gepresenteerd (begroting ook wel miljoenennota) en zal de koning of koningin de troonrede voorlezen. Na Prinsjesdag volgt in de Tweede Kamer de algemene beschouwingen waarin de inhoud van de miljoenennota nader besproken gaat worden. Prinsjesdag is een eeuwenoude traditie die nog steeds in stand worden gehouden met bijbehorende rituelen. Na Prinsjesdag weten wij de bedoelingen en de standpunten van de politieke leiders. In de maanden die volgen moeten de plannen nog gedragen worden door de Tweede en de Eerste Kamer.

Oorsprong van Prinsjesdag

Prinsjesdag wordt gehouden ter ere van de Prinsen van Oranje. Op 20 september 1787 keerde Willem V terug naar Den Haag. Daarvoor verbleef hij twee jaren op kasteel Het Oude Loo in Nijmegen. De dag na zijn terugkomst was er feest. Dat vond plaats op de derde dinsdag in september. De eerste Prinsjesdag in de huidige vorm vond plaats op 2 mei 1814. De belangrijkste gebeurtenis op deze dag is de troonrede. In het verleden bepaalde de koning of de koningin ook het beleid voor de toekomst, maar tegenwoordig geeft de troonrede meer een schets van de plannen.

Prinsjesdag op de derde dinsdag van september

Prinsjesdag was vroeger ook gelijk de opening van de zitting van de Staten-Generaal. Oorspronkelijk vond dit plaats op de eerste maandag van november en later nog op de derde maandag van oktober. Om meer tijd te hebben om de begroting te behandelen is de datum in 1848 weer vervroegd en nu naar de derde dinsdag van september. In eerste instantie was het de bedoeling om de derde maandag van september aan te houden, maar dat was niet praktisch. Sommige Kamerleden moesten ver reizen om naar Den Haag te komen. Omdat het niet de bedoeling was dat zij op zondag al moesten vertrekken, werd de dinsdag aangehouden. Sinds 1983 wordt er niet meer gesproken over de zitting van de Staten-Generaal, toch wordt Prinsjesdag nog in ere gehouden met de daarbij behorende ceremonies.

De Gouden Koets

Traditioneel wordt de Gouden Koets gebruikt door de Koninklijke stoet om een rondje door Den Haag te rijden. De stoet overbrugt op deze manier de afstand tussen Paleis Noordeinde naar de Ridderzaal. De Gouden Koets stamt uit 1912. Vóór 1912 werd er gebruik gemaakt van de Glazen Koets. Het ritjes duurt 25 minuten. Om 12.50 uur vertrekt de stoet uit Paleis Noordeinde en om 13.15 uur komt de Gouden Koets aan bij de Ridderzaal. Om 14.00 uur rijdt de koets weer terug naar Paleis Noordeinde.

Rol van de koning of koningin

In het verleden lagen er meer bevoegdheden bij de staatshoofd in vergelijking met tegenwoordig. De troonrede wordt nog door de koning of koningin voorgelezen om de traditie voort te zetten. Het voor te lezen tekst is niet bedacht door het staatshoofd zelf maar ingegeven door de ministers. De rol van de koning of koningin wordt nog in stand gehouden om de traditie in ere te houden.