Uit in Utrecht: het Catharijneconvent

Het Catharijneconvent is een voormalig klooster in het hartje van Utrecht op een steenworp afstand van de Dom. Door middel van eeuwenoude, maar ook hedendaagse kunst wordt het heden en verleden van het Christendom zichtbaar gemaakt.

Korte geschiedenis van het Catharijneconvent

Het Catharijneconvent was waarschijnlijk al in de twaalfde eeuw gewijd aan Catharina van Alexandrië. De heilige Katharina is een van de populairste heiligen van de Middeleeuwen. Ze werd aangeroepen ter bescherming van de kuisheid en als beschermster tegen de pest en soms ook als beschermster tijdens de bevalling.

Naast het convent was er ook een huis, een kerk en een kerkhof voor arme vreemdelingen. Tot 1529, toen het door Karel V onteigend werd, was het eigendom van de Johannieters. Ze hadden er een ziekenhuis wat met 24 bedden het grootste ziekenhuis van de stad was. In 1560 werd St. Catharinakerk naast het convent gebouwd in gotische stijl. In 1580 werd de kerk buiten werking gesteld en leeggeplunderd. Gelukkig waren veel kostbaarheden al in veiligheid gebracht.

Vanaf 1636 wordt de kerk door de protestanten gebruikt en wordt de Utrechtse Universiteit opgericht. Het ziekenhuis wordt een academisch ziekenhuis en is de voorloper van het huidige Universitair Medisch Centrum Utrecht. In 1815 wordt het een garnizoenskerk voor katholieke soldaten, in 1842 wordt het door de koning geschonken aan de katholieke gemeenschap, waarna de kerk in 1843 verheven wordt de kathedraal. In 1855 is de kerk officieel een parochiekerk. Op 9 juni 1979 opende Rijksmuseum Het Catharijneconvent zijn deuren. Sinds 1995 is het museum zelfstandig onder de naam museum Catharijneconvent. In 2000 is er een grootscheepse verbouwing om het gebouw beter als museum te laten fungeren.

Museum Het Catharijneconvent

De uitgebreide museumcollectie laat door middel van middeleeuwse tot hedendaagse kunst de rijke historie van het Christendom in Nederland zien. Aan de hand van verschillende collecties en thema's wordt de bezoeker meegenomen door het museum, dat interessant is voor iedereen: van jong tot oud en van kenner tot leek. De vaste collectie is gerangschikt naar thema in het museum tentoongesteld:

• De Schatkamer
• Middeleeuwse meesterwerken
• Christendom in Nederland
• Utrecht, culturele hoofdstad van de Middeleeuwen
• Feest! Weet wat je viert

'Feest! Weet wat je viert' toont de Christelijke feestdagen en vertelt wat ze betekenen. Dit thema is goed toegankelijk voor kinderen. In 'De Schatkamer' vindt met de prachtigste voorwerpen van kandelaars tot fraai bewerkte reliekschrijnen. Middeleeuwse meesterwerken tonen vooral Bijbelse taferelen, al dan niet in Middeleeuwse setting. Christendom in Nederland neemt de bezoeker mee door de geschiedenis. In 'Utrecht, culturele hoofdstad van de Middeleeuwen' speelt uiteraard Utrecht de hoofdrol.

Tijdelijke tentoonstellingen

Regelmatig zijn er tijdelijke tentoonstellingen. Van 8 februari 2014 tot 14 augustus 2014 is er de tentoonstelling 'Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen'. Deze tentoonstelling wordt in samenwerking met het Nederlands Bijbel Genootschap (NGB), dat in 2014 200 jaar bestaat, georganiseerd. Hierin staan meesterwerken centraal die Bijbelse thema's tonen in de context en de omgeving waarin de schilders toen leefden. Verder zijn er allerlei voorwerpen, zoals een flinke collectie gegraveerde tabaksdozen, waarop Bijbelverhalen afgebeeld staan.

In het najaar van 2014 opent Museum het Catharijneconvent de tentoonstelling 'Ik geef om jou. Naastenliefde door de eeuwen heen.'. De expositie brengt met objecten en persoonlijke verhalen de geschiedenis van de naastenliefde in Nederland in beeld, van de Middeleeuwen tot nu. De bezoeker maakt door middel van persoonlijke verhalen en soms eeuwenoude voorwerpen kennis met de geschiedenis van de zorg voor de armen, de zieken, de kinderen, de ouden van dagen en de doden.

Praktische informatie

Museum Catharijneconvent ligt vlak bij de Dom op ongeveer twintig minuten lopen van het Centraal Station. Bus 2 stopt dicht het museum. In de omgeving is het betaald parkeren. Meer informatie is te vinden op de site van Museum Catharijneconvent. Het bezoek aan het museum kan bijvoorbeeld goed gecombineerd worden met een rondvaart, de beklimming van de Dom of shoppen in Hoog Catharijne.