Wat is Griekse mythologie?

De Griekse mythologie kan omschreven worden als het geheel van verhalen over de Griekse godenwereld. Zelfs na de ruim twintig eeuwen waarin het christendom de scepter zwaait, zijn de goden en helden van het oude Griekenland nog lang niet vergeten: de verhalen uit de Griekse mythologie zijn razend populair, de kunstwerken die de Grieken ooit maakten van hun goden zijn van grote waarde en de overblijfselen van bouwwerken en ruïnes van tempels trekken jaarlijks vele toeristen.

Het ontstaan van de Griekse mythologie

Het ontstaan van de Griekse mythologie is gemakkelijk te verklaren: mensen hadden moeite met het begrijpen van verschijnselen op aarde zoals leven en dood, het noodlot, ziekte, misoogsten, onweer en tal van andere zaken. In de vroegere tijden had de mensheid nog weinig wetenschappelijke kennis, en dus begonnen mensen verschijnselen die ze niet konden verklaren toe te schrijven aan geheimzinnige krachten. Deze krachten groeiden uit tot goden en godinnen. Elke god en godin beschikte over een andere kracht. Zo was er bijvoorbeeld Demeter, de godin van groei en vruchtbaarheid. De mensen dachten dat zij verantwoordelijk was voor de groei van hun gewassen. Na verloop van tijd ontstonden er steeds meer goden en godinnen, omdat er veel verschijnselen waren die verklaard moesten worden. Artemis, de godin van de jacht en de kuisheid, Poseidon, de god van de zee, Aphrodite, godin van de liefde, en nog vele anderen. Aan deze goden en godinnen werden ook verhalen gebonden, en op deze manier ontstonden mythologieën die veelomvattend waren en complex in elkaar zaten. Achter deze verhalen zit vaak een diepere betekenis.

Griekse mythologie in de praktijk

In tegenstelling tot geloven als het christendom en de Islam, hebben de Grieken hun geloof nooit vastgelegd in een boek. De verhalen werden in de Oudheid van mond tot mond doorgegeven, van vader op zoon, moeder op dochter en leraar op leerling. Er werden tempels, heiligdommen en altaren gebouwd om de goden te eren en er vonden offers plaats om de goden gunstig te stemmen. Paleizen en villa’s werden gedecoreerd met motieven van goden als Aphrodite en Apollo en helden als Heracles.
Het was echter wel zo dat het geloof niet in het hele gebied hetzelfde werd gezien. De voorstelling van goden en godinnen was voortdurend in ontwikkeling. Het aanzien van de ene god of godin kon groeien of afnemen. Er was ook sprake van sterke regionale verschillen: in sommige streken werd een bepaalde god heel fanatiek geëerd, terwijl diezelfde god in een andere streek weer veel minder belangrijk was.

Griekse mythologie tegenwoordig

De Griekse mythologie inspireert kunstenaars, schilders, dichters, muzikanten en schrijvers tot op de dag van vandaag. Vele woorden die afkomstig zijn uit de Griekse mythologie, zoals tantaluskwelling, odipoescomplex, achilleshiel, gigantisch, parisappel en sisyphusarbeid, worden tegenwoordig nog steeds gebruikt. Dit geldt ook voor spreekwoorden als de doos van Pandora en het zwaard van Damocles.