Doorgangskamp Westerbork, de transporten

Doorgangskamp Westerbork, de transporten Tijdens de Tweede Wereldoorlog deporteerden de nazi’s meer dan 107.000 Joden, Sinti en Roma vanuit Nederland naar kampen in Polen, Duitsland en Tsjechië. Twee transporten vertrokken uit kamp Vught, de overige transporten vanuit kamp Westerbork. In het volgende overzicht zijn alle transporten uit Westerbork opgenomen. Kamp Westerbork werd in 1939 gebouwd als vluchtelingenkamp voor uit Duitsland gevluchte Joden. In 1942 namen de nazi’s het kamp over en twee weken later vertrok het eerste transport met 1.137 mensen naar Auschwitz. In deze eerste trein bevonden zich vele Duits-Joodse vluchtelingen en een groep mannen die de dagen ervoor in Amsterdam waren opgepakt.

Bestemming onbekend

Na het vertrek van het eerste transport ontstond een regelmaat waarmee week na week, in de beginperiode zelfs twee keer per week, mensen vertrokken met vooralsnog onbekende bestemming. De naam Auschwitz was in kamp Westerbork weliswaar bekend, maar over wat men van dit kamp kon verwachten tastte men in het duister. Velen hadden duistere vermoedens, maar ook in deze verbeelding zullen gaskamers geen of zelden een rol gespeeld hebben.

Doorgangskamp

Kamp Westerbork was een doorgangskamp en zodoende een kamp waar men doorgaans kort verbleef. In het kamp op de Drentse heide waren geen gaskamers, mishandelingen kwamen er niet of nauwelijks voor en de levensomstandigheden waren er, in vergelijking met vele andere kampen, redelijk. Over het algemeen was er genoeg te eten, het kamp had een uitstekend ziekenhuis en had haar eigen theater. Er waren echter maar weinig gevangenen die van deze voorzieningen gebruik hebben kunnen maken, wie het kamp binnenkwam was enkele dagen later immers alweer op weg naar een ander kamp. Slechts een enkeling verbleef er langere tijd.

Vertrek

In de nacht of ochtend voorafgaand aan het transport werden de namen bekend gemaakt van de mensen die zich gereed moesten maken voor het transport. Enkele uren later vertrok de trein, meestal bestaande uit houten goederenwagens. Op 13 september 1944 vertrok de laatste trein uit kamp Westerbork, op 12 april 1945 bevrijdden de Canadezen er bijna 900 Joodse gevangenen. Van de 107.000 mensen die uit kamp Westerbork waren weggevoerd, overleefden slechts 5.000 de oorlog.

De transporten

Op het terrein van het voormalig kamp Westerbork herinnert het Nationaal Monument Westerbork aan de vele mensen die met tientallen transporten werden weggevoerd naar Auschwitz, Sobibor, Bergen-Belsen en Theresienstadt. Aanvankelijk was Auschwitz de enige bestemming, in 1943 reden er 19 treinen naar Sobibor en in de loop van datzelfde jaar werd ook Theresienstadt een eindstation voor de gevangenen uit kamp Westerbork. De eerste trein naar Bergen-Belsen vertrok op 11 januari 1944.

In het volgende overzicht zijn alle uit kamp Westerbork vertrokken transporten opgenomen. Van elk transport is de vertrekdatum, het aantal gedeporteerden en de bestemming vermeld.

1942

datumaantal gedeporteerdenbestemming
15 juli 19421.137 mensenAuschwitz
16 juli 1942586 mensenAuschwitz
21 juli 19421.002 mensenAuschwitz
24 juli 19421.000 mensenAuschwitz
27 juli 19421.010 mensenAuschwitz
31 juli 19421.007 mensenAuschwitz
3 augustus 19421.013 mensenAuschwitz
7 augustus 1942989 mensenAuschwitz
10 augustus 1942547 mensenAuschwitz
14 augustus 1942505 mensenAuschwitz
17 augustus 1942510 mensenAuschwitz
21 augustus 19421.003 mensenAuschwitz
24 augustus 1942551 mensenAuschwitz
28 augustus 1942608 mensenAuschwitz
31 augustus 1942560 mensenAuschwitz
4 september 1942714 mensenAuschwitz
7 september 1942930 mensenAuschwitz
11 september 1942874 mensenAuschwitz
14 september 1942902 mensenAuschwitz
18 september 19421.004 mensenAuschwitz
21 september 1942713 mensenAuschwitz
25 september 1942928 mensenAuschwitz
28 september 1942610 mensenAuschwitz
2 oktober 19421.014 mensenAuschwitz
5 oktober 19422.012 mensenAuschwitz
9 oktober 19421.703 mensenAuschwitz
12 oktober 19421.711 mensenAuschwitz
16 oktober 19421.710 mensenAuschwitz
19 oktober 19421.327 mensenAuschwitz
23 oktober 1942988 mensenAuschwitz
26 oktober 1942841 mensenAuschwitz
30 oktober 1942659 mensenAuschwitz
2 november 1942964 mensenAuschwitz
6 november 1942465 mensenAuschwitz
10 november 1942758 mensenAuschwitz
16 november 1942761 mensenAuschwitz
20 november 1942726 mensenAuschwitz
24 november 1942709 mensenAuschwitz
30 november 1942826 mensenAuschwitz
4 december 1942812 mensenAuschwitz
8 december 1942927 mensenAuschwitz
12 december 1942757 mensenAuschwitz

1943

datumaantal gedeporteerdenbestemming
11 januari 1943750 mensen Auschwitz
18 januari 1943748 mensen Auschwitz
23 januari 1943516 mensen Auschwitz
29 januari 1943659 mensen Auschwitz
2 februari 1943890 mensenAuschwitz
9 februari 19431.184 mensenAuschwitz
16 februari 19431.108 mensenAuschwitz
23 februari 19431.101 mensenAuschwitz
2 maart 19431.105 mensenSobibor
10 maart 19431.105 mensenSobibor
17 maart 1943964 mensenSobibor
23 maart 19431.250 mensenSobibor
30 maart 19431.255 mensenSobibor
6 april 19432.020 mensenSobibor
13 april 19431.204 mensenSobibor
20 april 19431.166 mensenSobibor
27 april 19431.204 mensenSobibor
27 april 1943196 mensenTheresienstadt
4 mei 19431.187 mensen Sobibor
11 mei 19431.446 mensenSobibor
18 mei 19432.511 mensenSobibor
25 mei 19432.862 mensenSobibor
1 juni 19433.006 mensenSobibor
8 juni 19433.017 mensen Sobibor
29 juni 19432.397 mensenSobibor
6 juli 19432.417 mensenSobibor
13 juli 19431.988 mensenSobibor
20 juli 19432.209 mensenSobibor
24 augustus 19431.001 mensenAuschwitz
31 augustus 19431.004 mensenAuschwitz
7 september 1943987 mensenAuschwitz
14 september 19431.005 mensenAuschwitz
14 september 1943305 mensenTheresienstadt
21 september 1943979 mensenAuschwitz
19 oktober 19431.007 mensenAuschwitz
16 november 1943995 mensenAuschwitz

1944

datumaantal gedeporteerdenbestemming
11 januari 19441.037 mensenBergen-Belsen
18 januari 1944870 mensenTheresienstadt
25 januari 1944949 mensenAuschwitz
1 februari 1944908 mensenBergen-Belsen
8 februari 19441.015 mensenAuschwitz
15 februari 1944773 mensenBergen-Belsen
25 februari 1944811 mensenTheresienstadt
3 maart 1944732 mensenAuschwitz
15 maart 1944210 mensenBergen-Belsen
23 maart 1944599 mensenAuschwitz
5 april 1944289 mensenTheresienstadt
5 april 1944240 mensenAuschwitz
5 april 1944101 mensenBergen-Belsen
19 mei 1944453 mensenAuschwitz
19 mei 1944238 mensenAuschwitz
3 juni 1944496 mensenAuschwitz
31 juli 1944213 mensenTheresienstadt
31 juli 1944178 mensenBergen-Belsen
3 september 19441.019 mensenAuschwitz
4 september 19442.087 mensenTheresienstadt
13 september 1944279 mensen Bergen-Belsen

Transporten uit Westerbork


Lees verder

© 2013 - 2024 Lourmarin, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Voormalig Kamp Westerbork in de Tweede WereldoorlogVoormalig Kamp Westerbork in de Tweede WereldoorlogTijdens de Tweede Wereldoorlog werd er een klopjacht gehouden op onder andere Joden. Dit gebeurde voor het eerst tijdens…
De kinderen in kamp WesterborkDe kinderen in kamp WesterborkIn de zomer van 1939 werd het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork gebouwd. Het was bedoeld om de Joden uit Duitsland t…
Concentratiekampen in NederlandConcentratiekampen in NederlandMensen die in de Tweede Wereldoorlog gearresteerd werden door de nazi’s hoefden niet te wachten op een eerlijk proces, z…
Concentratiekamp Bergen-BelsenBergen-Belsen, vooral bekend als het kamp waar Anne en Margot Frank om het leven kwamen, samen met 70.000 andere gevange…
De vergeten redding van april 1945: de witte bussenOp 23 april 1945, een week voor de bevrijding van het kamp, werden 786 vrouwen uit het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrü…
Bronnen en referenties
  • Lindwer, W. Kamp van hoop en wanhoop, Balans 1990
  • Veen, H. van der, e.a. Westerbork 1939-1945, het verhaal van vluchtelingenkamp en durchgangslager Westerbork, Hooghalen 2008
  • www.wikipedia.nl
Lourmarin (60 artikelen)
Gepubliceerd: 05-02-2013
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Oorlog
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.