Hitlers kopstukken: Baldur von Schirach

Indoctrinatie en geraffineerde propaganda passen perfect bij de Hitlerjugend. Door kinderen van jongs af aan het nazisme bij te brengen brachten ze ‘perfecte’ mensen voort. Aan het hoofd van deze organisatie stond Reichsjugendführer (Rijksjeugdleider) Baldur von Schirach. Hij was een organisatorisch werkpaard en een bewonderaar van Hitler.

Zijn leven tot 1940

Baldur Benedekt von Schirach werd geboren in 1907 in Weimar. Zijn ouders waren beide Amerikaans. Zijn vader stond zijn Amerikaanse staatsburgerschap af en werd officier in de Keizerlijke Garde.

Baldur groeide op in Weimar en hij had belangstelling en talent voor sport en kunst. Hij ging studeren aan de Universiteit van München en hij studeerde Duitse en Engelse literatuurwetenschappen. Hij schreef in die tijd veel gedichten en in 1927 werden er zelfs enkele gepubliceerd. In zijn studietijd was hij actief als leider van de nationaal-socialistische Studentenbond (NSDSB). Hij klom snel op in de partij en in 1931 werd hij benoemd tot ‘Reichjugendführer der NSDAP’ en in 1933 werd hij benoemd tot ‘Reichjugendführer des Deutschen Reiches’.

Na deze benoeming liet hij de kantoren van de ‘Reichausschuß Deutscher Jugendverbände’ bezetten en liet de organisatie opheven. De bezittingen van de organisatie, voornamelijk jeugdherbergen, werden in beslag genomen in naam van de NSDAP. De katholieke jeugdorganisaties bleven voorlopig buiten schot, maar op 1 december 1936 kwam daar verandering in. Door een nieuwe wet was de Hitler-jeugdorganisatie de enige wettelijke organisatie voor de totale mannelijke en vrouwelijke Duitse jeugd.

Von Schirach werd benoemd tot ‘Obersten Reichsbehörde’ (hoogste rijksdienaar). Dit hield in dat hij alleen verantwoording schuldig was aan Hitler.

Door zijn activiteiten voor de NSDAP heeft Baldur zijn studie nooit afgemaakt. Dit had ook gevolgen voor zijn persoonlijkheid. Enerzijds probeerde hij de schijn op te houden dat hij een afgestudeerde academicus was en anderzijds probeerde hij zich de ruwe stijl van de Hitlerjugend eigen te maken. Maar hij was eerder een weke, verwende jongen. Door zijn gedrag was hij altijd het slachtoffer van geruchten. Men dacht dat hij homoseksueel was, vanwege zijn vrouwelijke aandoende trekken en zijn geforceerde mannelijke gedrag.

De Hitlerjugend

De NSDAP kreeg absolute zeggenschap over de Duitse kinderen vanaf hun 6e tot hun 18e. Ouders die probeerde te voorkomen dat hun kinderen werden afgenomen, stonden zware straffen te wachten.

Jongens waren van hun 6e tot hun 10e ‘Pimpf’. Activiteiten die ze deden waren atletiek en kamperen. Daarnaast werd hun de genazificeerde geschiedenis bijgebracht. Al hun prestaties werden nauwkeurig bijgehouden. Van hun 10e tot hun 14e waren ze ‘Jungvolk’. Hier moesten ze een eed afleggen, dat ze bereidt waren te sterven voor Hitler. Van hun 14e tot hun 18e waren ze dan lid van de eigenlijke Hitlerjugend. Hier werden ze geïndoctrineerd met de nazi-ideologie en werden ze alles bijgebracht was een soldaat moest kennen en kunnen. Na hun achttiende waren ze verplicht of in het leger (Wehrmacht) of moesten ze gaan werken in de fabrieken (Arbeidsdienst).

Meisjes waren van hun 10e tot hun 14e ‘Jungmädel’. Hun opleiding verschilde niet veel van de jongens van die leeftijd. Maar hier werd het accent gelegd op het toekomstig moeder en vrouw te zijn van het Derde Rijk. Van hun 14e tot hun 21e waren ze dan lid van de BDM (Bund Deutscher Mädel). Hier werden ze nog meer voorbereidt op het toekomstige moederschap.

Om hun ervaring op te laten doen werden ze op hun 18e naar een boerderij op het platteland gestuurd. Dit werd het ‘Landjahr’ genoemd. De meisjes moesten dan helpen in de huishouding, maar ook moesten ze werken op het veld.

In 1938 telde de Hitlerjugend 8 miljoen leden. Op vroege leeftijd werd de Duitse jeugd geïndoctrineerd met de Nazi-filsofie. Aan het hoofd van deze grote organisatie stond dus Baldus von Schirach.

Politieke scholen

In de tijd van het Derde Rijk waren er 3 soorten scholen voor toekomstige politieke leiders en partijleiders. De beste pupillen van het ‘Jungvolk’ gingen naar de Adolf Hitler-scholen. Hier volgenden ze een opleiding van 6 jaar, waar ze het leidinggeven werd bijgebracht. Dit gebeurde interne en de scholieren kregen een Spartaanse opleiding. Na deze 6 jaar konden ze gaan studeren aan de universiteit. Deze scholen stonden onder leiding van de Hitlerjugend.

Naast deze vorm bestond er ook nog de zogenoemde Napola’s (nationalpolitische Leranstalten). Deze school was opgericht naar het model van de Oud Pruisische militaire academie. Hier werd op een speciale manier de nazi-filosofie aan de scholieren bijgebracht. De scholen stonden onder leiding van de SS.

De derde soort school was de ‘Ordensburgen’ (kasteelorden). Hier zaten de meest fanatieke jonge nationaal-socialisten. Deze leerlingen waren de beste van de Adolf Hitler-scholen en de Napola’s. Het eerste jaar werd de nadruk gelegd op het indoctrineren van de geest en het verscherpen van de discipline. In het tweede jaar werd er de nadruk gelegd op de fysieke kant. Dit door middel van sport, bergbeklimmen en parachutespringen. De volgende achttien maanden volgenden de leerlingen een politieke en militaire opleiding en de volgende achttien maanden werd deze voortgezet maar werd er specifiek ingegaan op het ‘oostelijke vraagstuk’ en het recht dat Duitsland had om zich ‘Lebensraum’ te verwerven. Deze scholen stonden onder leiding van de NSDAP.

De oorlog begint

In het voorjaar van 1940 meld Von Schirach zich vrijwillig aan bij een fronteenheid en vocht hij mee. Na de strijd werd hij door Hilter benoemd tot rijksstadhouder en ‘Gauleiter’ van Wenen. Hitler vertrouwde Von Schirach niet, mede vanwege zijn Amerikaanse achtergrond. Maar hij was vooral bang dat Von Schirach te veel macht zou krijgen, als hij weer leider zo worden van de Hitlerjugend.

Uiteindelijk kwam het tot en breuk tussen de twee. Dit mede door zijn vrouw Henriette Hoffman, de dochter van Hitlers hoffotograaf Hoffman. Tijdens een bezoek aan Nederland in 1943 zag mevrouw Hoffman dat joodse vrouwen werden afgevoerd door soldaten. Toen zij en Baldur een keer een bezoek brachten aan Hitler vroeg ze hem om uitleg. Deze werd woedend en verzocht de familie Von Schirach zijn verblijfplaats te verlaten. Na dit incident hield Baldur zich bewust op de achtergrond.

Na de oorlog werd hij berecht in Neurenberg. Hij raakte tijdens het proces onder invloed van Göring. Onder diens invloed durfde hij geen schuld te bekennen. Uiteindelijk werd veroordeeld tot 20 jaar cel. Op 1 oktober 1966 werd hij samen met Speer vrijgelaten uit de Spandau-gevangenis.

Op 8 augustus 1974 overleed Von Schirach geheel vereenzaamd en zo goed als blind als gevolg van een oogziekte, in een klein pension in het plaatsje Kröv aan de Moesel