Het Tonkin-incident, waargebeurd of verzonnen?

Het Tonkin-incident vond plaats op 2 augustus 1964. Twee jaar ervoor had Johnson het Congres er toe gebracht hem onbeperkte bevoegdheden te geven voor militair optreden in Vietnam. Maar deze bevoegdheden zou hij uitsluitend mogen gebruiken als zich een duidelijk voorbeeld van Noord-Vietnamese agressie tegenover Amerika zou voordoen. Deze Noord-Vietnamese agressie was in 1964 eindelijk een feit, volgens het verhaal dat zich onder de Amerikanen de ronde deed dan.

Wat hield het Tonkin-incident in?

Er kwam een torpedo van Noord-Vietnam op een schip van de VS terecht. Deze gebeurtenis was alleen niet voldoende om de President onbeperkte bevoegdheden te geven. Het schip dat werd ‘aangevallen’ was op dat moment op het gebied van Noord-Vietnam en de Amerikaanse bemanning bespioneerde het Vietnamese grondgebied. Vanuit de Vietnamezen gezien een redelijk logische aanval dus.

Zonder dat Amerika enig contact had gezocht met Noord-Vietnam stuurden zij een tweede schip. Deze werd ook aangevallen.
Het verhaal ging dat er zesentwintig torpedo’s zijn afgevuurd op dat tweede schip. Dit werd gezien als Noord-Vietnamese agressie en Johnson kreeg eindelijk de onbeperkte bevoegdheden waar hij al een tijd op zat te wachten.

Waargebeurd of overdreven?

Nu is de vraag of deze zesentwintig torpedo’s op die bewuste dag in augustus van 1964 ooit echt zijn afgevuurd. Dat is zeer onwaarschijnlijk. Er is namelijk nooit iets ingeslagen, er zijn nooit brokstukken gevonden in de omgeving van het schip en een ander schip dat in de buurt lag heeft niets waargenomen op de radar. Er is geen enkel bewijs voor het hele incident.

Waar leidde het Tonkin-incident toe?

Johnson had door het Tonkin-incident verregaande oorlogsbevoegdheden gekregen van het Congres. Er werd gestart met de zogenaamde vergeldingsacties; bombardementen op Noord-Vietnamese havens. De VS durfden geen bombardementen uit te voeren op bijvoorbeeld Hanoi, de hoofdstad van Noord-Vietnam. De reden daarvan was dat de Amerikanen een conflict met de Sovjet-Unie en China wilden voorkomen. In Hanoi zaten namelijk veel Chinese ambassadeurs, militaire adviseurs en dergelijke. Deze vergeldingsacties werden gedaan in de hoop dat de regering in Saigon, de hoofdstad van Zuid-Vietnam, zou vallen voordat Amerika volledig tot oorlog over zou gaan.

De Zuid-Vietnamese regering viel niet en in 1965 startten de Amerikanen de operatie ‘Rolling Thunder’. De tactiek daarvan was om met bombardementen Noord-Vietnam te dwingen de steun aan de Vietcong, de verzetsorganisatie van Zuid-Vietnam, op te geven. Het probleem was dat Noord-Vietnam niet van deze bombardementen schrok en de Vietcong bleef steunen.

Of het Tonkin-incident waargebeurd is? Daar is dus een hele kleine kans op. In het meest waarschijnlijke geval is het verhaal verzonnen zodat Johnson legaal militair kon ingrijpen in Vietnam.