Oorlogsjournalistiek: Nieuws over oorlogen

Oorlogen komen veel terug in de journalistiek. Het kan gaan om nieuwsberichten in de krant, op televisie, op sociale media of op de radio. Ook is er veel onderzoek gedaan naar journalistiek in tijden van oorlog, en zijn hier enkele theorieën over vastgelegd. De krijgsmacht, de media en het publiek worden genoemd als de drie constanten in de oorlogsjournalistiek. Wat is hun rol in verslaglegging over oorlogen? Bij oorlogsjournalisten is daarnaast vaak sprake van embedded journalistiek. Wat is de definitie van embedded oorlogsjournalistiek?

De constanten in oorlogsjournalistiek

De krijgsmacht/ overheid

De overheid/ krijgsmacht zorgt ervoor dat de journalisten op pad kunnen worden gestuurd om verslag te doen van een oorlog. Zij zorgen voor het veilig stellen van oorlogsdoelen en ze zorgen ervoor dat het moraal wordt hooggehouden van soldaten en het thuisfront.

Media

De media zorgen natuurlijk voor de verslaggeving van een oorlog. Vaak zorgen ze echter ook voor partijdigheid in oorlogsjournalistiek. Dit komt doordat ze angst hebben iets op te schrijven dat niet goedgekeurd wordt door de krijgsmacht. Of ze identificeren zich te veel met de militairen waarmee ze zijn betrokken tijdens hun verslaggeving, dat ze anders schrijven over deze groep militairen.

Publiek

Het publiek aanschouwt vanzelfsprekend het oorlogsnieuws. Voor hen is het vaak een complexe werkelijkheid. Bij het publiek is er ook sprake van vaderlandsliefde/patriottisme, omdat er verslag wordt gedaan van hun landgenoten.

Wat is embedded (oorlogs)journalistiek?

Bij embedded journalistiek worden journalisten toegewezen aan een unit (een groep militairen) voor een langere periode. Van tevoren moeten ze hiervoor een contract tekenen met bepaalde afspraken. Zij tekenen er bijvoorbeeld voor dat ze niets openbaren dat de 'operational security' in gevaar zou kunnen brengen. Ze hebben daarmee wel ongekende toegang tot nieuws uit deze unit.

Voordelen van embedded oorlogsjournalistiek

• De krijgsmacht bereikt een gunstigere berichtgeving dan zonder de embedded journalistiek het geval was geweest.
• De media krijgen een ongekende toegang tot nieuws uit de militaire unit, wat zonder embedded journalistiek nooit mogelijk geweest zou zijn. Continu kunnen ze live nieuws uitzenden, publiceren.
• Het publiek krijgt oorlogsnieuws als nooit tevoren. Veel meer details zijn beschikbaar gekomen door embedded journalistiek.

Nadelen van embedded oorlogsjournalistiek

• Journalisten die zich op de militaire unit bevinden gaan zich snel identificeren met de militairen daar aanwezig. Ze gaan voor een erg lange periode om met de journalisten en worden uiteindelijk 'part of the unit'. De identificatie met de unit kan zorgen voor een negatieve verslaggeving omdat de objectiviteit in het geding komt. Grote vraag is ook of je als embedded journalist wel objectief kan blijven bericht geven.
• Het brede perspectief van de oorlog is weg. Journalisten bevinden zich slechts op één plek, terwijl de oorlog plaatsvindt op veel meer plekken. Je krijgt slechts een gedeelte van de oorlog mee, al is dit gedeelte wel veel gedetailleerder geworden door de embedded journalistiek. Eigenlijk is het dus kiezen: óf gedetailleerde nieuwsberichten over een deel van de oorlog, of verslagen over de gehele oorlog maar vele malen minder gedetailleerd.

Géén embedded journalist: onafhankelijk reizen

Als je onafhankelijk van een unit graag verslag wilt doen van een oorlog zou je ook nadelen kunnen tegenkomen. Bij een onafhankelijke reis maak je gebruik van een eigen chauffeur, tolk, misschien krijg je onderdak bij een Afghaanse gouverneur. Je zou je kunnen afvragen of al deze mensen wel zorgen voor onafhankelijkheid. Wie zegt dat zij niet hun belangen hebben bij de berichtgeving?
Ook is het gevaarlijker onafhankelijk journalist te zijn. Je hebt bijvoorbeeld kans ontvoerd of gegijzeld te worden.