Wanneer wordt een boek gezien als een goed boek?

Uitgevers krijgen honderden manuscripten opgestuurd en hiervan komt er maar een enkeling door de keuring. De boeken die worden afgewezen, worden meestal niet goed genoeg gevonden. Dat wil niet altijd zeggen dat ze niet goed genoeg zijn. Er zijn tal van bestsellers bekend, die in de eerste instantie door meerdere uitgeverijen werden afgewezen, dus zelfs voor uitgeverijen is het niet altijd eenvoudig om te beoordelen of een boek aanslaat of juist niet. Wat zijn de ingrediënten van een goed geschreven boek?

Het verhaal

Een goed boek is meer dan een goed geschreven verhaal. Het verhaal moet de lezer meenemen. Zintuiglijke waarnemingen van de hoofdrolspelers moeten zodanig zijn beschreven dat de lezer het zich kan inbeelden en emoties kan meevoelen, zonder dat ze de boventoon gaan voeren en daardoor de vaart uit het verhaal halen. Het verhaal moet overtuigen en de stijl van het verhaal moet zodanig zijn dat dit een breed publiek aanspreekt.

Overtuigen

Een goed boek moet overtuigen en daarvoor zijn bepaalde zaken belangrijk. De hoofdpersonen moeten voor de lezer gaan leven en daarom moeten de karakters goed zijn uitgewerkt. Niets is meer storen voor een lezer dan een hoofdpersoon die plotseling iets doet of zegt wat totaal niet bij de beschreven persoonlijkheid past.

Het verhaal moet kloppen, dus geen familieverbanden die plotseling anders liggen, meubels die in een andere kamer staan of andere foutjes of ongeloofwaardige gebeurtenissen. Wanneer er iets in een verhaal niet klopt, vinden veel lezers dit ontzettend storend. Gebeurtenissen in een boek moeten een bepaalde samenhang hebben en een bepaalde betekenis. Ze moeten het verhaal vertellen of versterken. Boeken met veel actie, waar geen lijn in valt te ontdekken boeien niet.

Verhalen overtuigen wanneer er gebruik wordt gemaakt van zintuigen. Wat hoort de hoofdrolspeler? Wat ziet hij en wat ruikt hij? Wat voelt hij daarbij en waarom verricht hij een bepaalde handeling? Laat dit tot uitdrukking komen in de tekst. Vaak kan je prima aangeven dat iemand bang is zonder dit daadwerkelijk op te schrijven.

Een verhaal geschreven in de derde persoon is vaak wat afstandelijk. Daarom is het in dat geval heel moeilijk om te overtuigen.

Actie

In een boek moet iets gebeuren om de lezer te boeien. Er moet een strijd zijn tussen goed en kwaad of een interactie tussen twee geliefden, een dokter die wanhopig op zoek is naar een geneesmiddel tijdens een epidemie. Kortom: de lezer moet willen weten hoe het verhaal afloopt, zodat hij de behoefte voelt om verder te lezen. De actie moet zodanig zijn dat deze de lezer de mogelijkheid biedt om in een verhaal te duiken en te ontsnappen aan de realiteit van alle dag.

Gedoseerde informatie

Boeken met heel veel verschillende personages, waarbij je op den duur niet meer weet wie wie is, ingewikkelde familierelaties of ellenlange historische beschrijvingen werken niet. Lezers willen gedoseerde informatie en geen enorme berg gegevens voorgeschoteld krijgen. Wanneer er meerdere personages in het boek voorkomen, kan je ze het beste tijdens de gebeurtenissen één voor één tevoorschijn laten komen, zodat de lezer ze in zich op kan nemen en aan ze kan wennen.

Nieuwsgierigheid

Gedoseerde informatie en het oproepen van vragen zijn ingrediënten voor een goed boek. Wanneer dit doorspekt is met kleine details, maakt dit het verhaal levendig. Zeker wanneer deze details later in het boek ineens belangrijk blijken te zijn voor het verhaal. Een goed boek zorgt dat de lezer nieuwsgierig blijft. Alleen een nieuwsgierige lezer wil meer weten en blijft hierdoor gefocust op het verhaal en zal dit tot het einde uitlezen.

Smaken verschillen

Gelukkig is het ook nog zo dat smaken verschillen, wat de ene een goed boek vindt, vindt de ander niets en vice versa. De één houdt van thrillers, de ander van fantasieboeken en de volgende van streekromans, maar welk genre je ook leest, geen enkel boek is leuk wanneer het niet kan overtuigen, geen nieuwsgierigheid oproept, geen actie bevat, geen samenhang heeft en teveel informatie in één keer wil geven.

Boeken die niet kunnen overtuigen komen meestal niet door de keuring bij een uitgeverij. Hierbij wordt soms een uitzondering gemaakt voor boeken van bekende mensen of boeken van zeer goed verkopende schrijvers. Toch heeft iedereen die veel leest wel eens een boek weggelegd omdat hij of zij niet in het verhaal kon komen, vanwege één van de bovenstaande redenen.