Hoe, waarom en wanneer vieren Joden Sjawoeot (Wekenfeest)?

Sjawoeot of Wekenfeest is een feest ter herinnering aan de schenking van de Tora op de Berg Sinaï. Ook is het een landbouwfeest waarbij het begin van de zomeroogst in Israël wordt gevierd. Het feest wordt ook wel het feest van het Offer van de Eerstelingen (Chag Habikkoeriem) genoemd. Sjawoeot is zonder symboliek omdat de kern van religie en Tora puur spiritueel zijn. Op Sjawoeot gaan de Joden naar de synagoge om te luisteren naar de Tien Geboden en het verbond met God en Zijn Tora te herbevestigen. Tussen het Boek Ruth en het Sjawoeotfeest zijn een paar interessante overeenkomsten die beschreven worden. Blintzes (flensjes) zijn een traditionele maaltijd voor het Joodse Sjawoeotfeest. De idee achter deze recepten is dat Joden tijdens het Sjawoeotfeest zuivelproducten eten. Deze recepten zijn dus zonder vlees bereid. Tot slot aandacht voor Hebreeuwse woorden die veel tijdens Sjawoeot gebruikt worden. Op 12 en 13 juni 2024 wordt Sjawoeot gevierd.

• Algemene informatie over Sjawoeot (Wekenfeest)
• Sjawoeot: wekenfeest zonder symboliek
• Sjawoeot: korte toelichting op de Tien Geboden
• Sjawoeot: het boek Ruth
• Sjawoeot - recepten: kaas en spinazie blintzes (flensjes)
• Sjawoeot: belangrijke Hebreeuwse woorden/zinnen bij Sjawoeot

Algemene informatie over Sjawoeot (Wekenfeest)

Datum

Sjawoeot wordt in Israël op de 6de siewan gevierd. In de rest van de wereld op de 6de en 7de siewan. Op beide dagen geldt een werkverbod.

Studeren op de eerste nacht van Sjawoeot

Op de eerste nacht van Sjawoeot brengen de Joden door met het bestuderen van de Tora en het voorbereiden van de ontvangst van de Tora de volgende morgen. Eén uitleg voor deze traditie is dat het Joodse Volk niet vroeg opstond op de dag dat God hen de Tora schonk, het was nodig dat God Zelf hen wakker maakte. Om dit gedrag te compenseren blijven de Joden nu de hele nacht op.

De Tien Geboden

Op Sjawoeot gaan de Joden naar de synagoge om te luisteren naar de Tien Geboden en het verbond met God en Zijn Tora te herbevestigen. Omdat Joden destijds allemaal bij de Berg Sinaï stonden, is het noodzakelijk dat nu ook alle babies en kinderen worden meegenomen naar de synagoge.

Het boek Ruth

In veel synagoge wordt het Boek Ruth gelezen op de tweede dag van Sjawoeot. Er zijn verschillende redenen voor deze gewoonte:

1. Sjawoeot is de verjaardag en Jahrzeit (dag van overlijden) van Koning David, en het Boek Ruth vertelt over de voorouders van Koning David. Ruth en haar man Boaz waren de overgrootouders van David.
2. De scènes van oogsten beschreven in het Boek Ruth passen bij het Oogstfeest.
3. Ruth was een oprechte bekeerlinge tot het Jodendom. Op Sjawoeot zijn alle Joden bekeerlingen door het accepteren van de Tora en haar voorschriften.

Het eten van zuivelproducten

Het is de gewoonte zuivelproducten te eten op de eerste dag van Sjavoeot. Er zijn een aantal redenen voor:

1. Op Sjawoeot werden twee broden voor offeren in de Tempel gebracht. Om dit te herdenken, eten we twee maaltijden op Sjawoeot: eerst een zuivelmaaltijd, en dan, na een korte interruptie, eten we de traditionele vlees feestmaaltijd.
2. Met de Tora werden Joden verplicht kosjer te eten. Omdat de Tora op Sjabbat werd gegeven kon er geen vee geslacht worden en dus at men zuivel.
3. De Tora, wordt vanwege haar voedende kracht, vergeleken met melk. Wanneer de numerieke waarde van chalav (melk) bij elkaar wordt gevoegd: 8+30+2 kom je uit op 40. Mozes bracht 40 dagen door op de Sinaï toen de Tora werd ontvangen.

Het huis versieren met bloemen en planten

Omdat Sjawoeot het Oogstfeest is, is het de gewoonte het huis en de synagoge te versieren met fruit, bloemen en planten. Daarnaast bloeide de woestijn op toen de Tora aan de Joden werd gegeven.

N.B. Let erop dat dat alle bloemen, fruit en planten vóór Sjawoeot klaargemaakt zijn.

---

Sjawoeot: wekenfeest zonder symboliek

Sinds 2017 is het 3329 jaar geleden dat de Tora aan het Joodse Volk werd geschonken op de berg Sinaï. Toch was de Tora allang bekend bij de aartsvaders. Zij leefden ernaar. En in Egypte hielden de Joden al de Sjabbat en voerden de Levieten al de besnijdenis (briet mila) uit. Sjavoeot is dan ook zonder symboliek omdat de kern van religie en Tora puur spiritueel zijn.

Joodse band met de Tora

Het feit dat het Joodse volk nog steeds bestaat is te danken aan de band die de Joden onderhouden met de Tora. Het Joodse rijk is nooit erg invloedrijk geweest, zelfs niet ten tijde van Koning David en Koning Salomo. Zelfs de taal Hebreeuws werd vervangen door het Aramees als volkstaal. Delen van de Tenach en een groot deel van de Talmoed en de gehele Zohar zijn in het Aramees geschreven. Later namen Arabisch en Jiddisj en Engels een belangrijke plaats in. Slechts de Tora bond de Joden samen. De Joden waren anders. De profeet Bileam zie het treffend: "Zie, een volk dat apart leeft; onder de volkeren wordt het niet meegeteld." Zo bleven de Joden een lichtend voorbeeld.

Verantwoordelijkheid

Het Joodse volk nam de verantwoordelijkheid op zich de Tora na te leven: "eerst zullen wij doen, later zullen wij de geboden misschien begrijpen." Vergelijk het met het lichaam. Eerst eet men en ademt men en dan pas probeert men inzicht te krijgen in het spijsverteringsproces en de ademhaling. Andersom is niet mogelijk. Hetzelfde geldt voor de Tora. De Schepper weet het beste wat voor ons is. Eerst de wetten volgen en dan pas spiritueel herstel.

Tora op Sjabbat geschonken

De Tora werd op Sjabbat gegeven volgens de Talmoed op de 51ste dag van de Omer-telling. Oorspronkelijk zou de Tora op vrijdag zijn gegeven, maar Mosje voegde er een extra dag aan toe (aan de voorbereiding van 3 dagen). De extra toevoeging benadrukt de volkswording van het Joodse volk bij de Sinaï.

Onverbrekelijk verbond

Het aanvaarden van de Tora door de Joden betekende een opdracht waarvan de hele wereld afhankelijk is. Dit verbond zou nooit verbroken kunnen worden.

Voorwaarde

De Schepping zou alleen blijven bestaan als de mensen Gods weg zouden volgen. Gebeurt dit niet dan zou er een chaos ontstaan. De eerste tien generaties van de mensheid deden het verbond geweld aan. God kwam met de Zondvloed, maar vernietigde niet de hele Schepping. Maar ook na de Zondvloed dreven de mensen zestien generaties lang van het verbond af. Slechts een enkeling, zoals Abraham, hield zich aan het verbond met God. Met de Openbaring op de Sinaï sloot God een nieuw verbond. Ditmaal met het Joodse volk. Op de tweede Sivan gingen de Joden hiermee akkoord.

Van Noachieden tot Bnee Jisraeel

Met de acceptatie van de Tora veranderden de Joden van Noachieden in Bnee Jisraeel. Zo kwamen ze weer terug in de Scheppingstoestand waarbij de nacht voor de dag kwam (eerder na de Zondvloed kwam de dag vóór de nacht). Zo begint de Joodse dag dus wanneer de avond intreedt. Zo komt het dat de Tora in het jaar 2448 op de 7de Sivan werd gegeven, terwijl Sjavoe'ot op de 6de Sivan begint. Door de verandering van de dagtelling geldt het Joodse volk als een 'koninkrijk van priesters en een heilig volk'.

---

Sjawoeot: korte toelichting op de Tien Geboden

Op Sjawoeot (Wekenfeest) gaan de Joden naar de synagoge om te luisteren naar de Tien Geboden en het verbond met God en Zijn Tora te herbevestigen. De Tien Geboden werden op twee Stenen Tafelen gegraveerd. De vijf geboden op de eerste tafel gaan over de relatie tussen God en de mens; de tweede tafel gaat over de relatie tussen mensen onderling. De Tien Geboden formuleer ik aan de hand van het boek Van Adam tot Ezra van Hausdorff.

613 plichten (mitswot) - 10 geselecteerde geboden

Van de 613 mitswot (verplichtingen) selecteerde God er tien die speciale aandacht kregen. De Joden kregen deze geboden rechtstreeks van God zonder tussenkomst van Mozes. God kerfde de geboden op Stenen Tafelen die werden geplaatst in de Heilige Ark binnen het Heilige der Heiligen. De eerste paar Stenen Tafelen werd door God gevormd. De tweede paar Stenen Tafelen werd door Mozes uitgesneden uit saffier (http://www.askmoses.com/en/article/609,81855/Can-you-give-me-all-the-necessary-basic-information-about-the-Tablets.html).

De Tien Geboden

Hieronder volgen de Tien Geboden zoals geformuleerd in het boek Van Adam tot Ezra van D.Hausdorf. De tien geboden staan op twee Stenen Tafelen.

Eerste Tafel (relatie God-mens)

1. Denk er altijd aan dat er één God bestaat; Hij heeft ons volk uit Egypte geleid.
2. Je mag alleen God dienen en van niets of niemand afgodsbeelden maken.
3. Je mag de naam van God niet zo maar, zonder reden, uitspreken.
4. Heilig de zevende dag van de week, de Sjabbat en verricht op deze dag geen werk.
5. Je moet je vader en je moeder altijd gehoorzamen.

Tweede Tafel (relatie mens-mens)

1. Je mag niemand vermoorden.
2. Je mag niet met een vrouw trouwen, die al getrouwd is.
3. Je mag niet stelen.
4. Je mag niet liegen.
5. Je mag niet jaloers zijn.

Toelichting op de Tien Geboden

• Denk er altijd aan dat er één God bestaat; Hij heeft ons uit Egypte geleid: We kunnen er altijd op vertrouwen dat God over ons waakt en alle gebeurtenissen in onze levens beïnvloedt.
• Je mag alleen God dienen en van niets of niemand afgodsbeelden maken: God is de enige die alle gebeurtenissen controleert. Geen andere macht (overheid, baas, etc) kan je bevoordelen of schade toebrengen zonder decreet van God. Iedereen heeft een speciale relatie met God en niemand kan die relatie teniet doen.
• Je mag de naam van God niet zo maar, zonder reden, uitspreken: God is je Schepper en niet zomaar een vriend. God benader je via oprecht gebed.
• Heilig de zevende dag van de week, de Sjabbat en verricht op deze dag geen werk: Deze dag is er om God te dienen zodat we de relatie met Hem niet vergeten. Op deze dag richten we ons op de echte prioriteiten in het leven en doen we inspiratie op voor de komende week.
• Je moet je vader en je moeder altijd gehoorzamen: We moeten de mensen dankbaar zijn die God de bevoegdheid gaf ons te helpen onze levensreis te maken. In de Talmoed staat: "De wijn behoort aan de gast, maar dank gaat ook uit naar de kelner.
• Je mag niemand vermoorden: Ieder mens werd geschapen door God naar Zijn heilig beeld en heeft daarom recht te bestaan. Ieder individu moet daarom gerespecteerd worden. God denkt dat deze persoon belangrijk is. Daarom moet jij hem ook als belangrijk beschouwen.
• Je mag niet met een vrouw trouwen, die al getrouwd is: Liefde is geen vrijbrief om alles te rechtvaardigen. Er zijn regels die moeten worden opgevolgd.
• Je mag niet stelen: Probeer geen persoonlijk voordeel te halen door te stelen wat niet van jou is.
• Je mag niet liegen: Iedere persoon is een rechter en moet dus rechtvaardig zijn. Door te liegen wordt een ander schade toegebracht.
• Je mag niet jaloers zijn: Wees gelukkig voor het voorspoed van je naaste. Deel in het verdriet van je naaste. Wees niet bang er emotioneel betrokken te geraken.

---

Sjawoeot: het boek Ruth

Tussen het Boek Ruth en het Sjawoeotfeest zijn een paar interessante overeenkomsten: graanoogst, voorouder van David die op Sjawoeot geboren werd en stierf, Joden bekeerd tijdens Sjawoeot. Hoe kwam het dat Ruth zo rechtvaardig was?

Overeenkomsten tussen Sjawoeot en het Boek Ruth

1. Sjawoeot valt in het oogstseizoen en wordt door de Tora gedefinieerd als de culminatie van een zeven-week telling beginnend met de eerste graanoogst; het verhaal van Ruth ontvouwt zich tegen de achtergrond van de graanoogst in het oude Judea, met de mitswa leket (toestaan van armen de stengels te verzamelen die op de grond vallen gedurende de oogst) die een belangrijke rol speelt in het verhaal.
2. Ruth is de voorouder van Koning David; David werd geboren op het Sjawoeot feest van het jaar 2854 en stierf op dezelfde datum 70 jaar later.
3. Ruth is het paradigma van de ger tzeddek, de 'rechtvaardige bekeerlinge'. In feite zijn alle Joden gerei tzeddek door hetzelfde proces te hebben ondergaan op Sjawoeot aan de voet van de Berg Sinaï.

Het gehele Boek Ruth wordt bestudeerd tijdens de Tikkoen Leil Sjawoeot, de nacht van de Sjawoeot. In veel gemeenschappen wordt het boek publiekelijk gelezen gedurende de ochtend diensten op Sjawoeot.

Ruth, een Moabitische prinses

Ruth was een Moabitische princes. Ze bekeerde zich later tot het Jodendom en was de voorouder van Koning David, en uiteindelijk de Masjiach (Messias).

De Tora is geen geschiedenis boek. Het bevat alleen feiten die ons iets leren. Het woord Tora komt van het Hebreeuwse woord הוראה – "hora'ah," dat richtlijn betekent. We leren alleen die feiten over Ruth die een les voor ons kunnen zijn.

Hier is wat we over haar weten. Ze was een kleindochter van Eglon, koning van Moab, die zelf een kleinzoon was van Balak (koning van Moab gedurende de tijd van Mozes). Ironisch genoeg hadden beide koningen vijandige relaties met de Israëlieten. Balak gebruikte Balaam om de Israëlieten te vervloeken (Numeri 22-24); Eglon had een bondgenootschap met de Ammonieten en de Amalakieten en bezette Israël 18 jaar voor hij werd verslagen door de Israëlische leider Ehud (Richteren 3).

Hoe kwam het dat Ruth zo rechtvaardig was?

De Talmoed leert: "Men zal zichzelf altijd bezighouden met de Tora en de mitswot, zelfs niet ter wille van de hemel, omdat hij het ter wille van zichzelf doet. Want in de gunst van de 42 offers die Balak bood, stamde Ruth van hem af."

De offers werden geboden om Gods gunst te verdienen zodat Hij zou toestaan Balak en Balaam hun kwade plannen uit te voeren. Desalniettemin, ondanks de intenties, is een mitswa een mitswa. Balak had de gunst offers aan God te brengen en werd beloond.

Eglon had ook een specifieke gunst waardoor Ruth van hem afstamde. Hoewel hij de Israëlieten onderdrukte, respecteerde hij God nog steeds. Toen Ehud naar hem toe kwam en zei: "Ik heb een boodschap van God voor je", stond Eglon van zijn stoel op als een teken van respect. God zei: "Je staat van je stoel op ter ere van Mij; er zal van jou een zoon komen die op de troon van God zal zitten (David, Salomo)."

---

Sjawoeot - recepten: kaas en spinazie blintzes (flensjes)

Blintzes (flensjes) zijn een traditionele maaltijd voor het Joodse Sjawoeotfeest (Wekenfeest). In dit artikel aandacht voor kaas en spinazie blintzes. De idee achter deze recepten is dat Joden tijdens het Sjawoeotfeest zuivelproducten eten. Deze recepten zijn dus zonder vlees bereid.

Kaas blintzes (12 stuks)

beslag

• 4 eieren
• ½ kop melk
• ½ kop water
• 1 kop bloem
• ¼ kop suiker
• 1 pak vanille suiker
• een snuifje zout
• 1 eetlepel olie

Combineer de eieren, melk en water in een kom en mix het. Voeg geleidelijk bloem toe, daarna zowel suiker, zout en olie. Mix het goed zodat het beslag glad wordt.

kaasvulling 1

• ½ pond boerenkaas
• 4 ons roomkaas
• 4 eetlepels honing
• sap van een ½ citroen
• 1 eidooier

Combineer alle ingrediënten in een schaal en mix het goed met een mixer.

kaasvulling 2

• 1 pond gewone kaas
• 2 eidooiers
• 2 eetlepels bloem
• 2 eetlepels suiker
• 1 theelepel vanille suiker
• ¼ kop rozijnen (optie)

Combineer alle ingrediënten, m.u.v. de rozijnen en mix het goed. Voeg daarna de rozijnen toe.

klaarmaken van de flensjes

1. Bereid het beslag en kies de kaasvulling. Plaats een steelpannetje met olie op het vuur en laat het heet worden.
2. Doe 1/3 kop met beslag in het pannetje zodat de bodem van het pannetje bedekt is.
3. Bak aan één kant tot er kleine luchtbubbeltjes vormen. De onderkant moet goudbruin zijn. Maak daarna voorzichtig de randen los en laat het uit het pannetje glijden op een bord.
4. Herhaal de procedure. Maak de pan vet als dat nodig is.
5. Draai elk flensje om zodat de goudbruine kant boven ligt. Plaats de kaasvulling erop.
6. Rol het geheel op. Vouw de zijkanten naar het midden en ga door met het rollen.
7. Doe twee eetlepels olie in het pannetje en plaats de flensjes in het pannetje en bak ze 2 minuten aan beide kanten.

Spinazie blintzes ( 3 dozijn)

beslag

• 4 koppen melk
• 6 eieren
• 2 eetlepels gesmolten margarine of boter
• snuifje zout
• 4 kopen bloem
• boter of margarine om de pan mee in te smeren

Bereid het beslag in twee baksels. Doe de helft van het melk, eieren, gesmolten margarine en zout in een mixer. Mix het tot het glad en licht is. Voeg geleidelijk de helft van het bloem toe. Schenk in een grote kom. Herhaal het met de andere helft. Voeg het aan de grote kom toe en laat het een half uur rusten. Maak ondertussen de vulling klaar.

vulling

• 2 pond spinazie
• 2 eetlepels margarine
• 1 gesneden uit
• 1 gesneden groene peper
• 1 theelepel zout
• snuifje peper
• snuifje nootmuskaat
• 2 eetlepels mozzarella

Controleer zorgvuldig de spinazie. Kook het in een pan voor 10 minuten. Laat het daarna uitdruipen. Smelt de margarine in een braadpan en sudder de uien. Voeg de groen peper toe en ga door met 5 minuten koken. Voeg de spinazie, zout, peper en nootmuskaat toe en kook het 10 minuten. Haal het van het vuur af en voeg de mozzarella toe.

tomatensaus (optie)

• 3 eetlepels olie
• 1 grote gesneden ui
• 5 gesneden tomaten
• 1 eetlepel tomatensaus
• 1 theelepel zout
• ¼ theelepel peper

Maak olie heet in een kleine pan en sudder de uien. Voeg tomaten, tomatensaus en kruiden toe en roer. Laat het geheel heet worden.

het maken van de blintzes
Schenk een kleine hoeveelheid beslag in een pan met olie zodat de hele bodem bedekt wordt. Maak beide kanten bruin.

Plaats 2 eetlepels met vulling op elk flensje. Rol het op. Vouw de kanten naar het midden en ga door met rollen totdat het compleet gesloten is. Serveer de flensjes daarna met tomatensaus indien gewenst. De flensjes kunnen warm of koud gegeten worden.

Bete'avon! Eet smakelijk!

---

Sjawoeot: belangrijke Hebreeuwse woorden/zinnen bij Sjawoeot

Israëlische koeien produceren meeste melk ter wereld

Israël heeft een speciale soort koeien ontwikkeld, het zogenaamde Israëlische Holstein ras die zich het beste aanpast aan het Israëlische klimaat. Een hoogontwikkelde technologie, ontwikkelt in Israël houdt de gegevens bij van de veestapel en regelt het voeden, de melkproductie en genetica. Het resultaat is dat de Israëlische koeien de meeste melk oplevert ter wereld: ongeveer 11.281 liter melk per jaar. Ook Israëlische schapen- en geitenmelk staat internationaal in hoog aanzien.

Toch wordt in Israël minder melk gedronken dan in Nederland. Daar staat tegenover dat er in Israël wel heel veel andere melkproducten gegeten worden, zoals allerlei soorten vla, yoghurt, drinkyoghurt, etc.

Witte kaas

Het meest geliefde product onder de Israëliërs is witte kaas. Deze is uniek in de wereld en wordt vaak op brood gegeten. Ze is verkrijgbaar in verschillende vetpercentages in de supermarkten. Vaak wordt er zwarte peper opgedaan om de smaak wat pittiger te maken.

Woorden en zinnen met betrekking tot Sjawoeot