Pesachlam: Symbool Egyptische god geofferd aan God

Pesach is het lentefeest. In Deuteronomium 16:1 staat: “Ieder jaar in de lentemaand moet u voor de Eeuwige, uw God, het offer bereiden. Hij heeft u immers op een nacht in die maand uit Egypte weggeleid.” In de lente ontwaakt de natuur die door de Egyptenaren aanbeden werd. Daarom moest het Joodse volk het lam -symbool van de Egyptische godheid en kenmerk van de lente- als brandoffer aan God offeren. Zo werd openlijk de afgodendienst van Egypte verslagen en ontkend. Dit artikel is gebaseerd op kennis van Joodse wijzen.

We leggen u in dit artikel uit wat het Pesachoffer is volgens het Jodendom. In tegenstelling tot wat velen denken, heeft het offer van het Pesachlam NIETS te maken met een zondoffer. Voor zondoffers werd bij het Jodendom op Jom Kippoer (Grote Verzoendag) in de Tempel een geitenbok gebruikt en GEEN lam. Het Pesachlam is een brandoffer en werd tijdens Pesach geofferd om definitief af te rekenen met (Egyptische) afgoderij. Zo bereidde God het Joodse volk voor op het geloof in Eén God die de Joden gingen dienen na ontvangst van de Tora op de berg Sinaï.

Pesach valt altijd in de lente. Waarom koos God voor de lente en waarom koos God voor het lam?

Hoewel de Joodse kalender bepaald wordt door de maan, worden de seizoenen bepaald door de zon. Daarom wordt elke twee of drie jaar een maand toegevoegd om de zonne- en maantijden met elkaar te laten overeenkomen. Pesach valt dus altijd in de lente. Maar waarom koos God voor de lente en waarom voor het lam? En welke les kunnen we hieruit trekken?

Egyptische beschaving

De Egyptische beschaving was gebaseerd op de krachten van de natuur en natuurlijke fenomenen, in het bijzonder de rivier de Nijl. Regen is schaars in Egypte, maar men had een tamelijk uitgebreid irrigatiesysteem waardoor Egypte een oase werd omringd door de woestijn. Deze omstandigheden zorgden ervoor dat de natuur een afgod werd en dat de mens goddelijk werd omdat hij de natuurlijke krachten voor eigen doeleinden kon gebruiken. Het was dus maar een kleine stap om Farao als een god te zien.

natuurkrachten ontwaken in de lente

Dit systeem leidde tot extreme vormen van heidendom en was de rechtvaardiging voor slavernij van de zwakkeren en de minderheden in de maatschappij. De climax van deze activiteiten vond plaats in de lentemaand wanneer de natuurkrachten ontwaakten (sterrenbeeld Ram, een heilig symbool van het Egyptische heidendom).

Offer het symbool van de Egyptische god: het lam

De interventie van Mozes was dramatisch. Nu was de tijd van de God van Abraham, Izaäk en Jakob gekomen om de Joden te bevrijden van de onderdrukking door Farao. Maar er was één voorwaarde: “haalt en neemt uw kleinvee voor uw familiën, en slacht het overschrijdingsoffer” (Exodus 12:21).

Dit was het bevel “haalt” – haal het van het afgodendienst van het land. “Neemt uw kleinvee (lam)” – neem het symbool van de Egyptische godheid en offer het aan God. Het was niet genoeg voor de Joden om de afgoderij in hun harten te ontkennen. Ze moesten het openlijk doen, zonder angst, in overeenstemming met alle details die hen bevolen waren. Door dit te doen zou Farao er bij de Joden op aandringen het land te verlaten wanneer de krachten van de natuur op haar hoogtepunt waren, namelijk in de lente. Hiermee toonden de Israëlieten aan dat er slechts Eén God is die de Meester van het heelal is. “U zult geen andere goden hebben.” God koos dus bewust voor de lente om aan te tonen dat Hij de krachten van de natuur -die in de lente ontwaken- geheel onder controle heeft.