Jom HaSjoa: aanloop tot de Holocaust (1933-1939)

Elk jaar op Jom HaSjoa worden de Joodse slachtoffers van het Nazi-geweld door Joden overal ter wereld herdacht. Hoewel niemand misschien de omvang van de ramp had kunnen bevroeden zijn er in de periode voorafgaande aan de Holocaust toch duidelijk signalen zichtbaar die wijzen op een naderende grote catastrofe. In dit artikel aandacht voor de aanloop tot de Holocaust, de periode 1933-1939.

De Nazi's komen aan de macht

In dit artikel een overzicht van de gebeurtenissen rondom de Holocaust vanaf 1933, het eerste jaar dat Adolf Hitler aan de macht is, tot en met 1939 het begin van de Tweede Wereldoorlog. In een periode van zes jaar tijd worden Joden in Europa geleidelijk aan hun rechten ontnomen en hun bezittingen afgepakt. In 1939 worden de eerste Joden gedeporteerd.

Hoewel ik met het jaar 1933 begin, wil dit uiteraard niet zeggen dat er voor die tijd niets is gebeurd. Joden werden al meer dan 2000 jaar vervolgd en vermoord. De tekenen voor de Holocaust zijn eigenlijk al vanaf 1918, na de Eerste Wereldoorlog, zichtbaar. In 1919 sluit Adolf Hitler zich aan bij de Duitse Arbeiders Partij. In februari 1920 komt de Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij met een 25 punten programma. Hitler trekt de aandacht door zijn opruiende speeches. In 1923 kent Duitsland een enorme inflatie. 35.000 Duitsers sluiten zich aan bij de Nazi partij. Als Hitler in November 1923 de macht probeert te grijpen belandt hij in de gevangenis. Daar schrijft hij Mein Kampf. Hierin gaat hij uitgebreid in op de grootste aartsvijand van de wereld: de Joden. Door de wereldcrisis belandt Duitsland in 1929 in een depressie. De Nazi's profiteren hiervan en krijgen steeds meer aanhang. In 1930 doden Nazi's de eerste 8 Joden. In 1932 wint de Nazi-partij 232 zetels en komt daarmee in de regering.

Links naar desbetreffende jaren

1933 - de Nazi's komen aan de macht
1934 - eerste anti-Joodse incidenten
1935 - anti-Joodse racistische Nuremberg Wetten worden aangenomen
1936 - Himmler hoofd van de Duitse politie
1937 - Joden worden uit de meest beroepen geweerd
1938 - Joden in Oostenrijk komen onder het Nazi-bewind
1939 - eerste deportaties van Joden naar Polen en gedwongen arbeid

1933 - de Nazi's komen aan de macht

Datum	Gebeurtenis
februari 1933	Nazi's creëren, nadat Adolf Hitler aan de macht is gekomen op 30 januari 1933, een sfeer van terreur in Berlijn en andere delen van Duitsland.
20 maart 1933	Oprichting van het eerste concentratiekamp in Duitsland, Dachau.
1 april 1933	Boycot van Joodse winkels en ondernemingen.
23 april 1933	De Gestapo wordt opgericht.
10 mei 1933	Openbare verbranding van Joodse en anti-Nazi boeken in heel Duitsland.
juli 1933	Duitsland neemt een wet aan voor gedwongen sterilisatie van mensen met een 'genetische afwijking.'
14 juli 1933	Oost-Europese Joden worden van een Duits passagiersschip gehaald.
augustus 1933	Joden worden geweerd uit de kunst, radio, literatuur, muziek, theater en de pers. Joodse advocaten mogen hun praktijk niet meer uitoefenen. Duits-Joodse artsen mogen alleen nog maar Joden behandelen. Joden mogen geen land bezitten.
24 november 1933	Duitse wet aangenomen tegen gewone en gevaarlijke criminelen.

1934 - eerste anti-Joodse incidenten

Datum	Gebeurtenis
1 mei 1934	In een special van 'Der Sturmer' worden Joden beschuldigd christelijk bloed te gebruiken voor hun matzes en andere Joodse rituelen.
3 augustus 1934	Drie dagen van anti-Joodse rellen in Constantine, Algerije. De pogroms worden verslagen door Radio Berlijn en Radio Stuttgart die in handen waren van de Nazi's.

1935 - anti-Joodse racistische Nuremberg Wetten worden aangenomen

Datum	Gebeurtenis
8 januari 1935	Burgers worden gevangen genomen in Strazsund (Duitsland) omdat ze niet salueerden.
21 mei 1935	Joden worden geweerd uit Duitse militaire dienst.
26 juni 1935	Gedwongen abortus wordt een wet in Duitsland om erfelijke ziektes te voorkomen.
15 september 1935	De anti-Joodse racistische Nuremberg Wetten worden aangenomen.

1936 - Himmler hoofd van de Duitse politie

Datum	Gebeurtenis
17 juni 1936	Himmler wordt aangesteld als hoofd van de Duitse politie.

1937 - Joden worden uit de meest beroepen geweerd

Datum	Gebeurtenis
januari 1937	Joden werden uit meeste beroepen geweerd.
15 juli 1937	Concentratiekamp Buchenwald geopend.
8 augustus 1937	115 demonstranten worden opgepakt in Berlijn. Dominee Martin Niemoller wordt gearresteerd vanwege anti-Nazi activiteiten.
8 november 1937	Tentoonstelling 'de eeuwige Jood' wordt geopend in München. In 1940 zou de film uitkomen.

1938 - Joden in Oostenrijk komen onder het Nazi-bewind

Datum	Gebeurtenis
12 maart 1938	De Duiters vallen Wenen binnen. 185.000 Joden komen onder Nazi-bewind. Binnen 1 maand plegen 500 Joden zelfmoord.
13 maart 1938	Anschluss van Oostenrijk. Alle antisemitische wetten zijn van kracht in Oostenrijk.
april 1938	Concentratiekamp Mauthausen (Oostenrijk) op opgericht.
26 april 1938	Registratie van al het Joodse bezit binnen het Duitse Rijk. Waarde geschat op 8 miljard Reichsmarks.
9 juni 1938	Synagoge van München vernietigd.
14 juni 1938	Alle Joodse bedrijven in Duitsland moeten geregistreerd worden.
6 juli 1938	De "Evian Conferentie" in Frankrijk met deelname van 32 landen waarbij besloten wordt Duitse Joden niet op te vangen.
23 juli 1938	Alle Joden ouder dan 15 jaar moeten identiteitspapieren bij zich dragen die moeten worden getoond als de politie er naar vraagt.
25 juli 1938	Joden worden verboden arts beroep uit te oefenen.
11 augustus 1938	Synagoge in Nuremberg wordt vernietigd door de Nazi's
17 augustus 1938	Joodse advocaten mogen hun werk niet meer uitoefenen.
oktober 1938	Er wordt een begin gemaakt met het overhevelen van Joods bezit in handen van Ariërs.
5 oktober 1938	Er komt een grote J te staan in de paspoorten van Duitse Joden om emigratie naar Zwitserland tegen te gaan. Dit op verzoek van de Zwitserse regering.
28 oktober 1938	Poolse 'Aktie'. Duizenden Poolse Joden worden opgepakt en teruggestuurd naar de Poolse grensstad Zbozyn. Polen zet alle Duitse Joden over de grens.
6 november 1938	Herschel Grynspan liquideert Ernst vom Rath, de derde secretaris van de Duitse ambassade in Parijs
9 november 1938	"Kristallnacht": anti-Joodse rellen in Duitsland en Oostenrijk. 300.000 mensen worden gearresteerd, 191 synagogen worden vernield, 7500 winkels worden vernield.
15 november 1938	Alle Joodse studenten worden van Duitse scholen geweerd.
1 december 1938	Een boete van 1 miljard Mark wordt aan de Duitse Joden gegeven voor de vernielingen die zijn aangericht tijdens de Kristallnacht.
13 december 1938	Een Ariërs-decreet wordt uitgevaardigd. Al het Joodse bezit komt in handen van Ariërs.
14 december 1938	Herman Göring wordt aangesteld inzake een oplossing voor 'de Joodse kwestie.'
19 december 1938	Boycot van Duitse goederen door Joint Distribution Committee's Boycott Council.

1939 - eerste deportaties van Joden naar Polen en gedwongen arbeid

Datum	Gebeurtenis
1939	Joint Distribution Committee weigert Poolse Joden voedsel te geven omdat ze illegaal de grens zijn overgegaan.
21 februari 1939	Joden moeten al hun goud en zilver inleveren.
19 april 1939	Slowaakse 'Nuremberg Wetten' treden in werking.
juni 1939	De S.S. St Louis passagiersschip met 930 Joodse vluchtelingen wordt tegengehouden door Cuba. De VS houdt het schip ook tegen. De Vluchtelingen moeten terugkeren naar Europa.
4 juli 1939	Joden mogen geen overheidsbanen in Duitsland meer uitoefenen.
augustus 1939	Alle kinderen onder de 3 jaar die verdacht worden van een erfelijke ziekte moeten geregistreerd worden.
1 september 1939	Avondklok wordt ingesteld voor Joden.
21 september 1939	Heydrichs geeft bevel de getto's in Polen onder 'Judenrats' te vestigen.
23 september 1939	Joden mogen geen radio meer hebben.
oktober 1939	Een decreet door de Führer maakt moord door medisch personeel als officieel beleid. Zieken en kreupelen moeten worden uitgeroeid.
12 oktober 1939	Eerste deportatie van Oostenrijkse Joden en Joden uit Moravië naar Polen.
26 oktober 1939	Gedwongen arbeid voor Joden tussen de 14 en 60 jaar.
28 oktober 1939	Het eerste Poolse getto wordt opgericht in Piotrkow, Polen.
7 november 1939	Duitsers beginnen Joden uit West-Polen te verdrijven.
16 november 1939	De vernietiging van de Talmoedisch Akademie met haar enorme bibliotheek in Lublin.
23 november 1939	Joden in Centraal-Polen moeten de gele Jodenster dragen.
december 1939	Adolf Eichman wordt hoofd van de Gestapo die zich bezig gaat houden met de Joden.

Meer informatie: Startpagina - Jodendom: Joodse feestdagen/Shabbat.

Gerelateerde artikelen

Biografie: Adolf HitlerAdolf Hitler is geboren in Oostenrijk, maar was een Duitse politicus. Hij was leider van de Nationaal Socialistische Dui…

Adolf Hitler: de weg naar machtAdolf Hitler verkreeg in een korte periode veel macht en dit leidde uiteindelijk zelfs naar een dictatuur. Hij werd popu…

Hitler 'was niet van plan de Joden uit te roeien'Adolf Hitler, wie heeft er niet van hem gehoord. Hoewel hij inmiddels ruim zestig jaar dood is wordt zijn naam nog dagel…

Jom HaSjoa: verschrikkingen van de Holocaust (1940-1945)Elk jaar op Jom HaSjoa worden de Joodse slachtoffers van het Nazi-geweld door Joden overal ter wereld herdacht. Veel Jod…

Analyse van de drie grote oorlogen van de 20ste eeuwOorlogen zijn goed te analyseren op 3 niveau's: systeemniveau (welk wereldsysteem hebben we?), structuurniveau (de verde…

Bronnen en referenties

Inleidingsfoto: RonPorter, Pixabay
AISH

Reageer op het artikel "Jom HaSjoa: aanloop tot de Holocaust (1933-1939)"

Infoteur: Etsel
Laatste update: 04-07-2018
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Oorlog
Bronnen en referenties: 2

Schrijf mee!