Piet Mondriaan (1872-1944)

Mondriaan is een van de beroemdste schilders die Nederland heeft voortgebracht. Hij werd vooral beroemd vanwege zijn abstracte, bedrieglijk eenvoudige schilderijen. Een groot deel van zijn werkzame leven bracht hij door in Parijs en New York. Zijn invloed gaat verder dan alleen de schilderkunst, hij heeft ook grote invloed op grafische en industriële ontwerpers.

Begin

Piet Mondriaan werd op 7 maart 1872 geboren in Amersfoort in een streng Calvinistisch milieu. Zijn eerste tekenlessen kreeg hij van zijn oom Frits Mondriaan. Vervolgens behaalde hij zijn LO en MO tekenaktes, waarna hij verder studeerde aan de Rijksacademie van Amsterdam. In deze beginperiode schilderde hij vooral landschappen en in de trant van de Amsterdamse en Haagse school.

Abstracte Kunst

Na 1897 werd de stijl van Mondriaan persoonlijker en hij raakte geinspireerd door de Divisionisten. Hij bracht tijd door in Brabant, Zeeland en Overijssel en dat had invloed op zijn werk. Vooral zijn bezoeken aan Domburg in Zeeland brachten nieuwe inzichten Zijn werk werd langzaam maar zeker steeds abstracter. In deze tijd raakte hij beïnvloedt door het Divionisme. Zijn zoektocht op artistiek gebied liep parallel met zijn spirituele zoektocht. In 1909 werd hij lid van de Theosophische Vereniging. Ook was er een grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum van zijn werk. In 1909 en 1910 begon hij te experimenteren met het pointillisme. In 1911 maakte Mondriaan kennis met het Kubisme tijdens de Moderne Kunstkring tentoonstelling zag hij voor het eerst de werken van Braque en Picasso en geïnteresseerd geraakt vertrok hij naar Parijs. Hij verbleef drie jaar in Frankrijk waar hij zijn eerste abstracte en geometrische schilderijen maakte en zijn eigen abstracte stijl begon te ontwikkelen.

De Stijl

Terug in Nederland brak de Eerste Wereldoorlog uit en Mondriaan werd gedwongen om in Nederland te blijven. In Nederland maakte Mondriaan kennis met Theo van Doesburg, Georges Vantongerloo en Bart van der Leck. Samen met hen werd hij een van de stichters van 'De Stijl', een groep die de principes van abstracties en simplificatie uitbreidden buiten het schilderen en beeldhouwen naar de architectuur en grafisch en industriëel ontwerpen. Hun stijl werd bekend onder de naam Neo-Plasticisme. Mondriaan schreef theoretische stukken voor het tijdschrift 'De Stijl'. In zijn werk was de abstractie nu tot een hoogtepunt gedreven, hij gebruikte alleen nog maar rood, blauw, geel en de niet-kleuren zwart, wit en grijs en maakte alleen nog gebruik van rechthoekige vormen.

New York

Na de Eerste Wereldoorlog vertrok Mondriaan opnieuw naar Parijs, waar hij bleef tot 1938. In 1923 trok hij zich terug uit De Stijl-groep nadat Van Doesburg diagonale elementen in zijn werk reintroduceerde. In 1931 werd hij lid van de groep Abstraction-Création. De naderende Tweede Wereldoorlog verdreef hem eerst naar London in 1938 en later in 1940 naar de Verenigde Staten. Hij vestigde zich in New York en werd lid van de American Abstract Artists. Hij bleef artikelen publiceren over neo-plasticisme. New York was een vruchtbare plek voor Mondriaan en zijn werk floreerd. Hij overleed er in 1944 en werd begraven op Cypres Hill Cemetry.