Ayn Rand, een vrouwelijke filosoof
Ayn Rand was een aanhanger van het kapitalisme. Ze was een Russische filosofe die in 1926 naar Amerika emigreerde. Haar levensgeschiedenis is voor een belangrijk deel verantwoordelijk geweest voor haar ideeën. Zij is de grondlegger geweest van de stroming in de filosofie die het objectivisme wordt genoemd.
De jeugd van Ayn Rand
Alissa Zinovievna Rosenbaum zoals ze eigenlijk heet, werd geboren op 2 februari 1905 in St. Petersburg. Ze was de oudste van drie meisjes en blonk op school uit in wiskunde en taal. Op haar negende wilde ze schrijfster worden. In 1917 brak de communistische revolutie uit. Het gezin Rosenbaum vluchtte naar de Krim toen de apotheek van Zinovy Zakharovich Rosenbaum (haar vader) werd geconfisqueerd door de bolsjewieken. In 1921 keerde het gezin weer terug naar St. Petersburg (wat toen Petrograd heette) omdat Alissa aan de universiteit filosofie en geschiedenis wilde studeren.
De reis naar Amerika
Ze studeerde af in 1924 en begon met een opleiding toneel schrijven. In datzelfde jaar vroeg ze een visum aan om kortstondig familie te mogen bezoeken in Amerika. Het aangevraagd visum was voor een kortstondig bezoek, maar ze was niet van plan terug te keren. Ook de overige familieleden vroegen een visum aan, maar hun aanvraag werd niet gehonoreerd. In 1925 was het zover. Alissa mocht de Sovjet-Unie verlaten voor familiebezoek. Ze reisde door verschillende Europese steden en kwam in februari 1926 aan in New York. Van New York reisde ze naar familie in Chicago. Hier verbleef ze zes maanden om de taal te leren. Daarna besloot ze scenarioschrijfster te worden en vertrok ze naar Hollywood. Ze besloot haar naam te wijzigen in Ayn Rand. Twee dagen na aankomst in Hollywood werd Ayn Rand gespot door Cecil B. DeMille, toentertijd een belangrijke regisseur. Hij nam haar in dienst als actrice en terwijl ze voor hem werkte ontmoette ze een jonge acteur Frank O'Connor, waar ze in 1929 mee trouwde. Beide geliefden speelden een piepklein rolletje in de film “King of Kings” uit 1927. Tot 1937 bleef Ayn proberen haar familie naar Amerika te krijgen. Ook hield ze frequent contact met haar familieleden, ze schreven elkaar meer dan 1200 brieven. Aan deze briefwisseling kwam in 1937 een eind toen bleek dat Russen die brieven ontvingen uit Amerika gevaar liepen. Kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog kreeg Ayn het nieuws dat haar hele familie tijdens de oorlog was overleden.
Werk van Rand
Ayn Rans begon zelf te schrijven naast haar werk als lezer van scripts voor Cecil B. DeMille. Werken voor Cecil B. DeMille deed ze tot 1946. Daarna werkte ze tot 1951 parttime voor producent Hal Wallis als scenarioschrijfster. Vanaf 1951 legde ze zich fulltime op het schrijven toe.
Verschillende werken:
- 1932 “Red Pawn” scenario verkocht aan Universal Studios.
- 1932 “Night of January 16th” Toneelstuk opgevoerd in Hollywood en later op Broadway.
- 1936 Autobiografische roman “We the Living “. Over het leven onder het wrede communistische bewind in Rusland.
- 1938 “Anthem”, uitgegeven in het Verenigd Koninkrijk omdat er geen Amerikaanse uitgever te vinden was die dit wilde uitgeven.
- 1943 “The Fountainhead”, deze roman werd een bestseller en werd in 1949 verfilmd met Gary Cooper en Patricia Neal in de hoofdrol. De bewerking van roman naar scenario werd gedaan door Rand zelf.
- 1957 “Atlas Shrugged” In deze roman komt de literaire en filosofische visie van Ayn Rand het beste naar voren.
- Atlas Shrugged was het laatste fictieve werk van Rand. Hierna begon ze zich toe te leggen op het schrijven van filosofische essays.
- 1961 “For the New Intellectual”
- 1964 “The Virtue of Selfishness” in samenwerking met Nathaniel Branden
- 1966 “Capitalism: The Unknown Ideal” in samenwerking met Nathaniel Branden, Alan Greenspan en Robert Hessen.
- 1969 “The Romantic Manifesto”
- 1971 “The New Left: The Anti-Industrial Revolution”
- 1979 “Introduction to Objectivist Epistemology”
- 1982 “Philosophy: Who Needs It”
De laatste jaren van Ayn Rand
In 1973 ontving Ayn plotseling een brief, afkomstig van haar jongste zus Nora. Zij bleek nog steeds in leven te zijn. Ayn wilde haar zus graag bij zich hebben in Amerika en na een korte briefwisseling kwamen Nora en haar man inderdaad aan in Amerika. Helaas bleken de zussen behoorlijk uit elkaar gegroeid en besloten Nora en haar man terug te keren naar de Sovjet-Unie. Ayn is nooit meer over deze teleurstelling heen gekomen. In de jaren zeventig begon ze aan een script voor een tv-serie van “Atlas Shrugged”en aan een nieuwe roman “To Lorne Dieterling”. In 1979 stierf haar man na vijftig jaar huwelijk. Na zijn dood ging Ayn sukkelen met haar gezondheid en op 6 maart 1982 overleed zijzelf in haar appartement in New York City. Mede door de dood van haar man en haar eigen gezondheidsproblemen zijn beide werken nooit afgerond.
Gedachtegoed van Ayn Rand
- Haar filosofie van objectivisme verwierp de ethiek van zelfopoffering en zelfverloochening. Zij zag egoïsme als een belangrijk goed, de individu moest goed voor zichzelf zorgen en zelfstandigheid, integriteit, rationaliteit en productieve inspanning als hogere waarden zien.
- De morele rechtvaardiging van het kapitalisme ligt in het feit dat het het enige systeem in overeenstemming met de mens rationele aard is. De objectivisme ethiek is een vorm van rationeel egoïsme, waar op zoek naar geluk en het omgaan met anderen door de handel belangrijke uitgangspunten zijn. Het ziet positieve relaties met andere mensen als de belangrijkste componenten van een bloeiend leven.
- Het ideale politiek-economische systeem is laissez-faire kapitalisme. Het is een systeem waarbij mensen met elkaar omgaan, niet als slachtoffers en beulen, noch als meesters en slaven, maar als handelaren, door vrije, vrijwillige uitwisseling tot wederzijds voordeel.
- Rand was overtuigd atheïst. Quote: “Geloof, als zodanig, is zeer schadelijk voor het menselijk leven: het is de ontkenning van de rede. Maar je moet niet vergeten dat religie een vroege vorm van de filosofie is. Religie is de eerste poging om het universum te verklaren, om een samenhangend referentiekader voor het leven en een code van morele waarden voor de mens te geven.”