Kata Tjuta’s vele hoofden

Iedereen heeft wel eens gehoord van Ayers Rock (Uluru) in Australië, terwijl de rotsformatie Kata Tjuta (ook wel 'The Olga’s' genoemd) zeker niet onderdoet. Beide rotsformaties bevinden zich in het Nationaal Park Uluru-Kata Tjuta en zijn heilig voor de Aboriginals. Het gebied van Uluru en Kata Tjuta – ook wel het Rode Centrum genoemd– is sinds 1985 weer in bezit van de Aboriginalstam Anangu.

Kata Tjuta

Kata Tjuta ligt ruim 30 kilometer verwijderd van het bekende Uluru en betekent in de taal van de Anangu ‘vele hoofden’. De rotsformatie telt zo’n 36 rode ronde rotsen, verspreid over 35 vierkante kilometer. Het hoogtste punt ligt op 546 meter boven de grond en is van Mount Olga. In een ver verleden was deze groep rotsen een grote monoliet. Uiteindelijk zijn door de erosie de 36 ‘hoofden’ ontstaan met diepe kloven en valleien. De rode ronde rotsen bieden, vooral tijdens zonsop- en ondergang, prachtige uitzichten met een magische gloed. De kleur van de rotsformaties verandert door de lichtinval van de zon van rood tot okergeel. De rode kleur is ontstaan door de oxidatie van het metaal in de rots. Zonder deze oxidatie zou de rots gewoon grijs zijn.

Net als de Uluru is Kata Tjuta zo’n 600 miljoen jaar geleden ontstaan. Beide ketens maken deel uit van een enorme ondergrondse rotsformatie.

Wanambi

Volgens de aboriginals is Kata Tjuta het huis van de slang Wanambi. Tijdens het regenseizoen ligt de slang opgekruld in een waterhol op de top. Als het droge seizoen zich weer aanbiedt, beweegt hij naar de beneden liggende vallei. Zo wordt beweerd dat de haren van zijn baard de donkere lijnen op de oostelijke zijde van de rotsformatie zijn. Zijn adem is de wind, die door de vele gaten waait. Als de slang echt boos is ontstaat er een orkaan.

Mythologie

Net als de Uluru heeft Kata Tjuta een heilige betekenis voor de Aboriginals. Het oostelijke gedeelte van de rotsformatie is daarom ook niet toegankelijk voor de toeristen. Zelfs vliegtuigen mogen niet boven het gebied vliegen. Dit heeft alles te maken met de basis van de Anangu cultuur, de Tjukurpa wat Droomtijd betekent. De eigenlijke betekenis van het woord Tjukurpa valt niet te vertalen. Tjukurpa verwijst niet naar wat wij verstaan onder dromen, omdat het niet onecht of denkbeeldig is. De Anangu zien meer dan alleen de wereld die je met je zintuigen waarneemt. Zo geeft Tjukurpa antwoorden op belangrijke levensvragen over hoe alle mensen en dieren in de totale betekenis van het leven passen. Zij zijn ook erg gericht op het ontstaan van de wereld en op hun voorouders die ze altijd blijven eren.

Heilige plaats

Vele legenden van de Tjukurpa spelen zich af rondom de rotsen die daarom heilig zijn en volgens de traditionele wetten soms alleen toegankelijk voor ingewijden. Veel verhalen van deze ‘ Droomtijd’ mogen niet geopenbaard worden. Deze oeroude kennis mag alleen maar doorgegeven worden aan mensen die deze geheimen kunnen dragen. Dit vraagt namelijk grote verantwoordelijkheid. Er zijn verschillende heilige plekken die een speciale rol spelen bij mannen- of vrouwen rituelen. De Tjukurpa is grotendeels geheim voor niet ingewijden. Het is bijvoorbeeld voor Anangu mannen verboden om zelfs maar te kijken naar bepaalde delen van de Uluru die met vrouwen-Tjukurpa te maken hebben. Zo mogen vrouwen de Kata Kjuta niet betreden. En net op deze Heilige plaats komen nu jaarlijks honderden toeristen per dag de rots beklimmen wat volgens de Anangu eigenlijk taboe is. De Aboriginals zullen het klimmen niet verbieden al zijn ze er niet altijd even blij mee natuurlijk. De Tjukurpa schrijft ook voor dat de Anangu verantwoordelijk zijn voor alles wat leeft in dit gebied, dus ook voor iemand die bijvoorbeeld onwel wordt door de intense hitte.

Interessante weetjes

• De parkwachters van het Nationaal Park Uluru-Kata Tjuta nemen dagelijks een pakketje met stenen in beslag, die stiekem door de toeristen zijn meegenomen van de heilige rotsen. Er wordt beweerd dat als toeristen een stukje rots meenemen, er een vloek over hen afgeroepen wordt. Zo zijn er veel toeristen die spreken van scheidingen, ziektes of zelfs sterfgevallen na het meenemen van een stukje rots. Vandaar de vele zakjes rots die weer retour komen bij de parkwachters
• Het Nationaal Park Uluru-Kata Tjuta was het tweede nationale park van de wereld dat op de werelderfgoed lijst werd geplaatst vanwege de culturele- en natuur waarden van dit gebied
• Er leven in het gebied meer dan 500 plantensoorten, 27 Australische zoogdier en 73 reptiel soorten
• In de zomer kan het er meer dan 45ºC worden