De oorsprong van de Dans

Al in de vroege prehistorie is er sprake van dans en ritme. De oudste tekeningen die naar dans verwijzen dateren van 30.000 v.C. Daar werd door middel van dans de goden gunstig gestemd. Later werd dans ook gebruikt voor het afschrikken van demonen en slechte geesten. Als iemand ziek werd in een stam begon heel de stam de zingen en te dansen, de zieke in kwestie zweette de ziekte letterlijk uit. Muziek en dans in het algemeen hebben een culturele en religieuze oorsprong, een geschiedenis.

Kerkdansen, een werktuig van de duivel

Tot de 6e eeuw waren kerkdansen heel normaal en gebruikelijk. Maar al snel begon de kerk het als een zonde te zien. Aangezien deze dansen - ook wel de Dodendansen genoemd - zo'n impact hadden op de dansers die bijna buiten zinnen raakte, kon het niet anders dan dat het werk van de Duivel moest zijn. Lichamelijke verlangens moesten zoveel als mogelijk worden onderdrukt en dans gaf juist de aanleiding tot zulke verlangens en riep lustgevoelens op.

Op den duur, na 1204, was alleen een processie met danspassen toegestaan. Dat was een optocht waarbij priesters en gelovigen in of buiten de kerk eer betoonden aan één of meerdere heiligen, waarbij allerlei kerkelijke attributen werden meegevoerd en op sommige rustplaatsen sacrale dansen uitgevoerd worden.

Pestepidemieën lieten in de 14e grote delen van de bevolking uitsterven. Door deze uitputtelijke epedemieën onstonden er op dansgebied hevige reacties. Er ontstond de Dance Macabre (oftewel; skelettendans), dit was een vorm van de dodendans. Deze dans begon op het kerkhof en er werd gedanst tot er een roes ontstond. Er werden heftige gebaren gemaakt en grauwe liederen gezongen. Een diepere boodschap van deze dans was: leef goed want de dood maakt geen onderscheid.

De uitspraken van de kerk hielden de boeren er niet van om te dansen. De boerendansen waren sterk gericht op seksualtiteit en het aardse. De edelen aapten de boeren na, maar dan op een 'zachtere' manier. Ze vormden de boerendansen om naar gezelschapsdansen, waar vrij bewegen niet bij was. Dat kwam onder andere door de zware klederdracht. Het enige lichamelijke contact was pink tegen pink.

Lodewijk XIV, te Versailles

Velen zullen het niet weten, maar Lodewijk XIV was de eerste balletdanser waar de naam bekend van is. Hij gebruikte het ballet als machtsmiddel. Als iemand niet goed kon dansen, zakte hij of zij in de hiërachie (rangorde) aan het hof. Componist Lully schreef voor de toen nog veertien jarige Lodewijk XIV een ballet, genaamd: 'Ballet de la nuit'. Het bestond uit vier bedrijven, waarin het laatste bedrijf Lodewijk XIV te zien was, die een geweldige indruk maakte als een opkomende zon, beroemd en vrede, om de overwinning van de dag op de nacht, het goede over het kwade te bewerkstelligen. Hieruit ontstond zijn bekende naam: Le Roi Soleil (de zonnekoning). Het thema van de voorstelling was de overwinning van het goede op het slechte.

Er werd altijd gedanst in 2 lange rijen, voor: de koning naast de koningin, en daarachter de hovelingen in volgorde van de hiërarchie. Het publiek zat op de tweede etage. Men danste met opwaartse richting van het lichaam (adelijk) en maakte gebruik van de ruimte. Voeten en benen zijn bijna altijd naar buiten gedraaid.

In 1661 richtte Lodewijk XIV de Koninklijke Academie voor Dans op. Hier wordt de basis gelegd voor de huidige ballettechniek:
  • Parallel - hierbij staan de voeten parallel (naast elkaar) tegen elkaar aan geplaatst.
  • 1e positie - je zet je hielen tegen elkaar terwijl de benen (en dus ook de voeten) zijn uitgedraaid.
  • 2e positie - je doet de 1e positie en schuift naar buiten (zodat er ongeveer 1 voet tussen zou kunnen)
  • 3e positie - je schuift je ene hiel in de wreef van de andere voet, hierbij zijn beide benen benen evenver uitgedraaid.
  • 4e positie - je doet de 5e positie en schuift 20 cm naar voren
  • 5e positie - voorste voet sluit je aan de achterste. Beiden voeten staan soms parallel aan elkaar, de enige juiste 5de positie is deze positie wanneer je je niet forceert.

Nederland en Dans

De gereformeerde en protestantse kerken in De Nederlanden waren uit naam van de kerk, sterk tegen de dans. Hier en daar waren er dansscholen, maar ze werden door kerk en en staat streng verboden. Dit nam niet weg dat bij volksfeesten volop werd gedanst.

Ondanks dit organiseerde Willem II het 'Ballet de la paix'. Het was een ''ballet a l'entrée'' en duurde maar liefst 10 uur(!).
Ook hier was er veel pracht en praal, mooie kostuums en danste Willem II zelf de hoofdrol. Het thema was politiek: een artistieke manier om de goede bedoelingen van Holland met Engeland te bevestigen'.
© 2010 - 2024 Vitamien, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Soorten dansen: klassiek balletSoepele, verderlichte danseressen. Hoog springende dansers met veel beenspieren. Lenigheid, pirouettes, techniek, spiere…
Cubaanse Cha cha chaDe schepper is Enrique Jorrin, en de dans werd ontwikkeld vanuit de mambo. De dans werd voor het eerst gezien in 1950 in…
Engelse wals (of langzame wals)Het is een beetje een romantische dans en doet vaak denken aan Fred Astair en Ginger Rogers met veel rozengeur en manesc…
Dans: Een waaier aan mogelijkhedenDans: Een waaier aan mogelijkhedenDansen. Er is enorm veel keuze aan dansstijlen, meer dan men op het eerste gezicht zou denken. Er worden ook constant we…

De bamboe tattoo: tatoeëren met een eetstokje?De bamboe tattoo: tatoeëren met een eetstokje?Waren ze vroeger in onze westerse cultuur vooral voorbehouden aan zeelieden, als blijvende herinnering aan hun verre avo…
De geitenwollen sok: de sok, de sik en het symboolDe geitenwollen sok: de sok, de sik en het symboolDe drie betekenissen van 'De geitenwollen sok' lijken op de verste verten niet op elkaar. Wel leuk om ze even te bekijke…
Bronnen en referenties
  • Luuk utrecht: van hofdans tot post-moderne dans
  • Lamboo: history
  • Verschillende encycloperdieën
Vitamien (1 artikelen)
Laatste update: 04-04-2016
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.