Nimrud aan de Tigris – Assyrische stad in Irak

Nimrud is een oude stad die archeologisch van grote betekenis is. Drieduizend jaar geleden was het de hoofdstad van het Assyrische Rijk. De archeologische site is een waardevolle plaats waar over de geschiedenis van Mesopotamië te leren is. Nimrud ligt aan de Tigris, ongeveer 40 kilometer ten zuiden van de Iraakse stad Mosul. De stad wordt zelfs in de Bijbel genoemd, in Genesis 10:11-12, als Calah. Nimrud komt in maart 2015 in het nieuws zoals het nooit in het nieuws had willen komen: wat resteerde wordt door cultuurbarbaren vernield.

De Assyrische hoofdstad in Irak

• Nimrud aan de Tigris
• Kunstschatten in de heuvel van de Assyrische stad
• Assyrische beschaving
• Noordwest Paleis
• Verovering door Assyriërs
• Nimrud bevrijd maar vernield

Nimrud aan de Tigris

De plek waar de restanten van Nimrud zijn gevonden ligt aan de Tigris op een plek waar al in de 13e eeuw voor Christus een stad had gelegen. Die stad was in verval geraakt en er werd een nieuwe hoofdstad gebouwd die ommuurd werd, een ziggurat – tempeltoren – kreeg en die herkenbaar was aan meerdere torens. De ziggurat op een heuvel werd de acropolis, het hoogste punt van de stad. Nimrud werd gewijd aan Ninurta, de oorlogsgod. Nimrud werd in 1250 voor Christus gesticht. Vier eeuwen later werd het de hoofdstad van het Nieuw-Assyrische Rijk, dat destijds een wereldmacht was die het grootste deel van het toenmalige Midden-Oosten beheerste.

Archeologische vondst
De ruïne is rijk aan archeologische artefacten. De archeologen vonden de mooiste reliëfs en beelden. Halverwege de 19e eeuw deed de Engelse oudheidkundige Austen Henry Layard onderzoek in de heuvel van Nimrud en ontdekte de ruïne en ondermeer de enorme beelden van gevleugelde stieren met mensenhoofd, de stiereman. Hij dacht met de Assyrische hoofdstad Nineve te maken te hebben, maar het bleek om Kalhu te gaan, ook wel Nimrud genoemd. Nimrud is de Arabische naam voor de Bijbelse stad Kalhu.

Kunstschatten in de heuvel van de Assyrische stad

Na Layard deden meer archeologen onderzoek in Irak en in de heuvel van Nimrud werden ook in de 20e en 21e eeuw nog opgravingen gedaan. Artefacten hebben zich over de wereld verspreid en bevinden zich in musea in Londen, Parijs en New York. Het British Museum in Londen heeft een rijke Assyrische afdeling. De goudschat van Nimrud is een van de belangrijkste archeologische vondsten van de twintigste eeuw en een sensatie op oudheidkundig gebied. Die kunstschatten worden bewaard in het museum van Bagdad.

Reliëfs van gevleugelde stieren

Beroemd zijn de reliëfs met inscripties en de gevleugelde stieren met mensenhoofd. Vele Assyrische steden werden in 612 v.Chr. in brand gestoken, maar het paleis van Nimrud is het best bewaard van alle Assyrische paleizen. Het was een voor die tijd zeer geavanceerd gebouw met zelfs een vorm van airconditioning: brede luchtkanalen liepen door dikke muren. Het paleis bevatte ook enkele fantastische kunstvoorwerpen die bewaard zijn gebleven, zoals panelen van ivoor met goudinleg. Die panelen zaten als versiering in meubilair.

Assyrische beschaving

De Assyrische beschaving vestigde zich voornamelijk in de vruchtbare Tigris vallei in noord Irak. De geschiedenis gaat terug tot drieduizend v.Ch. De meest spectaculaire overblijfselen dateren van het eerste millennium v.Chr. toen de Assyriërs het Midden Oosten domineerden.
Nimrud werd als hoofdstad gesticht door de koning Ashurnasirpal II (883-859 v.Chr.). Veel van de reliëfs uit die tijd zijn in het British Museum te zien. Latere koningen verfraaiden de stad met ondermeer de Zwarte Obelisk, die nu ook in Londen staat.

Zwarte Obelisk

De Zwarte Obelisk werd in ongeveer 841 geplaatst als overwinningsteken. Het is een kalkstenen monument met reliëfs. Op de afbeeldingen zijn ondermeer teksten en een afbeelding van Israëliet Jehu te zien. Het is één van de oudste afbeeldingen van een Israëliet die bewaard is gebleven. De Zwarte Obelist, die ook Obelisk van Salmanasser wordt genoemd, naar zijn koning, werd in 1846 in Nimrod gevonden en naar het British Museum gebracht.

Noordwest Paleis

Koning Ashurnasirpal II liet het Noordwest paleis bouwen in Nimrud. Het paleis was rijkelijk versierd met afbeeldingen die de koning laten zien in verschillende hoedanigheden. Hij is te zien als bevelhebber van strijdkrachten, bij het uitoefenen van rituelen en als jager. De grote gevleugelde leeuwen met mensenhoofd stonden bij de entree van dit paleis. Bij de tempel, die vlakbij het paleis lag, stond een gigantische leeuw. Het paleis werd in 612 v.Chr. verwoest.

Verovering door Assyriërs

In de achtste en zevende eeuw v.Chr. veroverden de Assyriërs meer gebieden in de regio van de Perzische Golf tot aan de grenzen van Egypte. Uit die periode zijn diverse beelden en reliëfs bekend. Er werden ook vele tabletten gevonden met teksten over waarzeggerij, astrologie, geneeskunde en wiskunde. Duizenden kopieën van geschriften en tabletten zijn nu in het British Museum te zien.

Archeologische vondsten
De archeoloog Layard vond behalve de stiermannen en leeuwenbeelden kannen en schalen. Hij groef een stapel van wel meer dan honderd borden en schalen uit, waarvan een groot deel van brons en prachtig gedecoreerd en gegraveerd was. Deze schalen maken onderdeel uit van de collectie van het British Museum. Er zijn 120 schalen over, waarvan een deel eenvoudig is en een deel rijk versierd. De schalen worden nog steeds bestudeerd, om meer te weten te komen over de Phoeniciërs, Syriërs en Assyriërs.

Video

Op 11 april publiceert IS een video waarop de beelden van de verwoesting te zien zijn. Wat met mokers en bulldozers niet kon worden vergruisd is met dynamiet opgeblazen.

Nimrud bevrijd maar vernield

In november 2016 wordt Nimrud bevrijd van de terreurgroep IS. De historische stad blijkt volledig te zijn verwoest.