De beschaving der Assyriërs
De Assyriërs woonden al lange tijd in Mesopotamië voor ze ook daadwerkelijk een eigen rijk opbouwden. De grondslag van het rijk was oorlog en verovering, wat leidde tot nieuwe ontdekkingen op het gebied van onder andere wiskunde.Ashur
Assyrië was aanvankelijk de naam voor de regio met als hoofdstad Ashur en lag met name rond de Opper Tigris. Later breidde het rijk zich uit tot de noordelijke helft van Mesopotamië. Weinig is bekend over de vroegste geschiedenis van de Assyriërs. Aanvankelijk werden de Assyriërs overheerst door andere volken uit de regio. Toen het rijk van Hammurabi uiteen viel grepen ze hun kans om hun eigen rijk op te bouwen. Aanvankelijk waren dat stadsstaatjes, maar later werd het een rijk dat zich uitstrekte over een enorm gebied, van Syrië en Palestina tot Armenië.Landbouw
De basis van het Assyrische rijk was landbouw, waarbij water afkomstig was van de Tigris en uit de bergen. Met de uitbreiding van het rijk werden ook bosbouw en mijnbouw belangrijk. Aanvankelijk bestond de Assyrische samenleving met name uit kleine nederzettingen waar de landbouw centraal stond en waar een goed irrigatie-systeem voor een goede opbrengst zorgde. Er waren enkele grotere steden waar handel en ambachten voorop stonden.Handelskolonies
De Assyriërs vestigden handelskolonies in Capadocië. Deze kolonies waren vlakbij Anatolische steden gevestigd, maar toch apart. Textiel, tin en lood werden verhandeld voor kostbare metalen in Anatolië.De stad Ashur werd veroverd door de Amoriet Shamshi-Adad l (1813-1791 v.Chr.), pas na diens dood veroverde Hammurabi van Babylon Ashur. Met de komst van Hammurabi viel de handel met Anatolië stil. In de vijftiende eeuw v.Chr. vielen de Hurrianen Ashur binnen en werd Assyrië een onderdeel van hun rijk. Met de komst van de Hittieten werd Assyrië opnieuw onafhankelijk en er ontstonden stadsstaten.
Het Assyrische Rijk
De Assyrische staat was in deze vroege periode vooral afhankelijk van oorlog en veroveringen. Het Assyrische leger was het grootste dat de regio ooit gekend had. De constante oorlogen leidde ook tot steeds nieuwe uitvindingen, zoals ijzeren zwaarden, lansen, etc. Met de val van het Hittitische rijk begonnen Assyrië en Babylon te wedijveren voor de Amoritische gebieden, die daarvoor deel uit hadden gemaakt van het Hittitische rijk. In een veldslag versloeg de Assyrische koning Ashur-resh-ishi Nebukadnezar l van Babylon. De zoon van Ashur-resh-ishi, Tiglath-Pileser l stak de Eufraat over en versloeg de Phrygiërs en de overgebleven Hittieten; ook bracht hij Phoenicië in zijn macht. Hij wordt beschouwd als de grondlegger van het Assyrische Rijk. Na Tiglath-Pileser l kwamen een aantal zwakkere koningen aan de macht en nam de macht van de Assyriërs af. In 911 v.Chr. was het Adad-nirari ll die een einde maakte aan deze periode van zwakheid. Hij bracht gebieden die alleen nog in naam deel uitmaakten van het rijk opnieuw in Assyrische handen.Koning Ashurnasirpal II (883-858 v.Chr) begon het rijk opnieuw uit te breiden en bracht de Arameeërs tussen de Khabur en de Eufraat onder controle. Zijn harde bewind leidde tot een opstand die hard werd neergeslagen. Hierna zette hij zijn opmars voort tot aan de Mediterrane Zee. Ashurnasirpal II verhuisde de hoofdstad van Ashur naar Kalhu (Nimrod). Volgende koningen zetten hun opmars in Aramese gebieden en ook Israël voort.
In 721 v.Chr. wierpen de Babyloniërs het Assyrische juk af. De Assyriërs richtten zich vervolgens op gebieden in Syrië en Iran. Veel volken in het gebied zochten steun bij Egypte tegen de Assyriërs. Uiteindelijk besloot de Assyrische koning Ashur-aha-iddina om Egypte binnen te vallen in 674 v.Chr., in 670 v.Chr. had hij het hele land veroverd. Het bleef echter onrustig in Egypte en uiteindelijk werd er een vazal geïnstalleerd, maar deze verklaarde zich onafhankelijk in 652 v.Chr. Met de dood van de koning Ashur-banipal in 627 v.Chr. begon het rijk langzaam uit een te vallen. Babylon werd onafhankelijk, en in 612 v.Chr. werd Nineveh verwoest door de Babyloniërs en viel het Assyrische rijk uiteen. In Harran bleef een kleine Assyrische stadsstaat bestaan met Egyptische steun tot 609 v.Chr. Hiermee kwam er een einde aan het Assyrische rijk.
