Het park en enkele kastelen van Sanssouci, Potsdam Duitsland

Om Sanssouci vanuit het oude centrum te benaderen neem je de Brandenburger Strasse tot aan de poort met dezelfde naam (voor de muziekliefhebbers: in 1789 woonde Mozart hier op no. 10), daarna neem je de laan Nach Sanssouci en die brengt je naar de parkingang.

Het park

Een plattegrond en gids zijn te koop in de molen of achter het Neues Palais, naast de ingang van het theater. Voor de obelisk tref je een portaal aan met verzonnen hiërogliefen. Dit park is 290 ha groot en verbergt talloze schatten: een Chinees theehuisverborgen tussen de bomen, waterloopjes, fonteinen, botanische tuinen, exotische struiken en massa’s beelden. De beroemdste zijn van de Franse beeldhouwer Jean-Baptiste Pigalle, een beeld van Venus en een van Mercurius. Lodewijk XV schonk ze aan de ‘Oude Fritz’ in ruil voor een paar paarden.

Het kasteel Sanssouci

Het kasteel staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Het kasteel telt slechts één verdieping en wordt vaak omschreven als ‘de parel van de Duitse rococo’. Het werd in het midden van de 18de eeuw gebouwd en koning Frederik de Grote trok zich hier graag terug om er naar zijn verzameling schilderijen te kijken en zijn vrienden filosofen te ontvangen.

Hij tekende zelf de plannen. Zijn vriend Voltaire zou er drie jaar doorbrengen (van juni 1750 tot maart 1753): zijn kamer is prachtig. Maar hij heeft er nooit geslapen, want hij was alweer weg voordat het kasteel voltooid was!

Aan de kant het dichtste bij de stad verrijst verrijst de magnifieke gevel boven de terrassen aangelegde tuin en het centrale waterbekken. Een weelderig decor, massa’s silenen, engeltjes, bacchanten en vazen. Aan de achterkant (waar zich de ingang bevindt) vind je het voorplein, met aan de zijkanten twee sierlijke zuilengangen.

Enkele hoogtepunten van het bezoek:

Vestibule

Versierd met Korintische zuilen en plafondschilderingen van J. Harper die Flora voorstellen (een symbool van de lente). Deed ook dienst als ontvangstzaal.

Kleine Galerie

Het begin van de Koninklijke vertrekken. Rijkelijk versierd met verguld stucwerk. Schilderijen van Anoine Watteau (onder andere ‘De bruidsstoet’) en zijn leerlingen Pater en Lancet. Frederik II was weg van de Franse schilderkunst.

Bibliotheek

Cirkelvormig en versierd met lambrisering van cederhout en verguld stucwerk. Een prachtige houten mozaïekvloer. De meerderheid van de mensen die bij Frederik II op bezoek kwamen, mochten er niet naar binnen. Meer dan 2000 boeken en natuurlijk het volledige oeuvre van Voltaire.

Kamer en bureau

Hier staat de fauteuil waarin de koning in 1786 stierf en zijn werktafel. Een portret van de toen 28-jarige Frederik II door Antoine Pesne, hofschilder en van Franse komaf.

Concertzaal

Ook hier spat de rococo je tegemoet. Alles is weelderig versierd, behalve de parketvloer. Vijf doeken van Pesne die ‘de metamorfose van Ovidius’ voorstellen. De dwarsfluit van de koning, hij was een goed muzikant (hij componeerde zelfs sonates voor de dwarsfluit).

Audiëntiezaal

Veel schilderijen, een echt schilderijengalerij. Werken ondertekend door Watteau, de Troy (de Liefdesverklaring), Lancet en Pater.

Marmerzaal

Een immense ovale zaal met Korintische zuilen die van carraramarmer zijn gemaakt. Ook een marmeren vloer met inlegwerk. Rond de koepel zie je allerlei symbolen van kunsten en wetenschappen (muziek, schilderkunsten, architectuur…). Hier organiseerde Frederik II zijn beroemde filosofendiners.

De gastenkamers

De eerste is versierd met chinoiseries; in de tweede hangen tal van schilderijen, met onder andere het ‘Italiaans banket’ van Lancet, helemaal geschilderd in de stijl van Watteau, en twee grote portretten van Pesne. In de derde: schilderijen die uiting geven aan de passie van Frederik II voor de Italiaanse schilderkunst van zijn tijd (twee mooie uitzichten op Rome van Panini). het originele eikenhouten parket uit de 18de eeuw. In de vierde, ook het vertrek met de Witte Bloemen genoemd, zijn alle gele stoffen in 2001 op de originele manier opnieuw geweven gebaseerd op een oorspronkelijk staal dat is teruggevonden. De muren vormen een fraai geheel van fruit, bloemen en papegaaien. Een kleine buste van Voltaire die nooit in deze kamer heeft geslapen, al beweert een koppig gerucht het tegendeel (hij vertrok voor de kamer was ingericht). Toch word de kamer nog altijd ‘de kamer van Voltaire’ genoemd.

Neues Palais

Een beetje megalomaan: 400 kamers, 428 beelden, 322 ramen en een gevellengte van 213 meter. Het werd in 1763 gebouwd om te bewijzen dat Pruisen na de Zevenjarige oorlog niet bankroet was. Enkele bezienswaardigheden: een kamer die als onderzeese grot os ingericht. Adembenemend zijn de afwisselende strolen marmer ingelegd met glaswerk, verschillende mineralen uit de streek, koralen en schelpen. Het geheel werd op het einde van de 19e eeuw nog verrijkt met halfedelstenen, fossielen en slakkenhuizen die uit de hele wereld waren bijeengebracht. In de nissen bevinden zich schitterende fonteinen.

Verder is er een marmerzaal in late rococostijl, maar erg ingetogen; ze oogt bijna streng in vergelijking met andere zalen. Het plafond is opgeluisterd met drie schilderingen die de Nacht, de Ochtend en de Middag voorstellen. Daarna volgt een bezoek aan de vertrekken van Frederik II. Het is onbegonnen werk om alles te beschrijven. Het zijn rijk ingerichte vertrekken en voorvertrekken, het een nog weelderiger dan het andere. Je ziet er verschillende doeken van Rubens, Van Dyck, grote Italiaanse meesters en luxueuze meubels. De werkkamer is een van de weinige vertrekken in het kasteel waarvan de originele inrichting onveranderd is gebleven. Bewonder de ladekast die met inlegwerk van schildpad, paarlemoer en ivoor is versierd, een van de mooiste voorbeelden van Pruisische meubels uit die tijd. De prinselijke vertrekken zijn al even luxueus. Tot slot ontdek je in de rechtervleugel een verbluffend theater met 300 plaatsen.