Het Koninklijk Huis

Ons land kent een Koninklijk Huis, ofwel Koninklijke familie. De Koninklijke familie is gerechtigd tot de troon en valt onder ministeriele verantwoordelijkheid. Het Koninklijk Huis bestaat uit het Staatshoofd, het afgetreden Staatshoofd en de leden van de Koninklijke familie die in de eerste en tweede graad verwant zijn aan het Staatshoofd en voor de troonopvolging in aanmerking komen en hun echtgenoten.

Het Staatshoofd

De Koningin is het Staatshoofd. Samen met de ministers vormt zij de regering. Sinds 1848 staat er in de Grondwet beschreven dat de Koning onschendbaar is. Koningin Beatrix is dus ook onschendbaar. Deze onschendbaarheid wil eigenlijk zeggen dat de ministers verantwoording moeten afleggen aan het parlement over het beleid van de regering. De ministers zijn in politieke zin verantwoordelijk voor het de uitspraken en het gedrag van de Koning of Koningin. De belangrijke positie van Koningin Beatrix komt bijvoorbeeld tot uiting in het medeondertekenen van de wetten. Verder speelt ze ook een rol on de kabinetsformatie, spreekt ze elk jaar de Troonrede uit en is ze voorzitter van de Raad van State.

Koninklijk Huis en Koninklijke familie

Bij wet is geregeld wie er lid mogen zijn van het Koninklijk Huis. In de Wet Lidmaatschap Koninklijk Huis staat beschreven uit welke leden het Koninklijk Huis bestaat. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de twee begrippen Koninklijke familie en Koninklijk Huis. Zo is niet elk lid van de Koninklijke familie lid van het Koninklijk Huis. De Koninklijke familie bestaat uit Koningin Beatrix, de prinsen Willem-Alexander, Friso en Constantijn en hun echtgenotes en kinderen, prinses Margriet en haar echtgenoot prof. Mr. Pieter van Vollenhoven en hun vier zonen en schoondochters en de prinsessen Irene en Christina met hun (aangetrouwde) kinderen.

Troonopvolging

In de Grondwet is de troonopvolging geregeld. Als Koningin Beatrix aftreedt, dan komt als eerste haar oudste zoon, prins Willem-Alexander, in aanmerking. Als tweede troonopvolger komt de oudste dochter van prins Willem-Alexander, prinses Catharina-Amalia, in aanmerking.

Verlies lidmaatschap

Een lid van het Koninklijk Huis kan zijn of haar lidmaatschap verliezen. Dit kan wanneer hij of zij trouwt zonder dat het parlement hiervoor bij de wet toestemming heeft gegeven. Een voorbeeld hiervan is het huwelijk tussen prins Friso en Mabel Wisse Smit. Ook kan iemand zijn lidmaatschap verliezen als deze het Nederlanderschap verliest. Verder kan het ook door een Koninklijk Besluit waarover de Raad van State is gehoord.

Verschillende functies

De Koningin zet zich ook in voor de bevolking in ons land. Ze heeft een vertegenwoordigende, aanmoedigende en samenbindende functie.

Vertegenwoordigen

De Koningin vertegenwoordigd Nederland in het binnen- en buitenland. Zo legt ze staatbezoeken af en ontvangt ze regeringsleiders en staatshoofden die ons land bezoeken.

Aanmoedigend

De Koningin bezoekt geregeld congressen, bijeenkomsten, herdenkingsplechtigheden, vieringen en andere officiële evenementen. Zo is ze betrokken bij goede initiatieven en steunt ze daarbij ontwikkelingen en activiteiten.

Samenbindende functie

De Koningin verbindt mensen en groepen. Ze steunt het werk van mensen en organisaties die een belangrijke, samenbindende rol spelen in onze maatschappij. Ze is onpartijdig en levert een bijdrage aan de stabiliteit en vooruitgang van onze samenleving en het land. Verder vertaalt ze de nationale gevoelens die er onder de inwoners leven bij treurige en vreugdevolle gebeurtenissen.