De oorsprong van het woord ‘fuck’

De negatieve bijklank die het woord ‘fuck’ in het Engels heeft is in de loop van de afgelopen jaren flink afgenomen zodat het door velen te pas en te onpas gebruikt wordt. Waar komt het woord eigenlijk vandaan? Wat is zijn geschiedenis?

Klote

Je kan het woord ‘fuck’ misschien vergelijken met het Nederlandse ‘klote’. What a fucking weather’ zou dan zijn ‘wat een kloteweer’. Maar ook Nederlandstaligen beginnen het woord fuck in hun taalgebruik te introduceren. Het begint langzaamaan gemeengoed te worden, net zoals ‘sorry’ bijvoorbeeld.

Acroniem

Er gaat een verhaal de ronde dat het woord eigenlijk een acroniem is uit het oude Engeland. Toen zouden burgers geen gemeenschap mogen gehad hebben zonder toelating van de koning (uiteraard gold dit niet voor de koninklijke familie zelf). Enkel als het de bedoeling was een kind te maken kon je die toelating verkrijgen en moest je een bordje van de koning aan de deur hangen dat vermeldde: ‘Fornication Under Consent of the King’ (letterlijk: ontucht met toelating van de koning).
Indien dit verhaal zou kloppen, zou de koning weinig tijd gehad hebben voor andere dingen mocht hij voor elk willend koppel een toelating moeten uitschrijven.
Je vindt ook alternatieve verklaringen als: ‘For Unlawful Carnal Knowledge’ (letterlijk: wegens onwettige vleselijke gemeenschap). Pedofielen, verkrachters en overspeligen werden verplicht met een bordje rond hun hals rond te lopen met de vermelding van hun vergrijp.

Betekenis en gebruik

Het woord ‘fuck’ is een Engels woord dat verwijst naar de seksuele daad. Toch heeft het bij uitbreiding ook betrekking op alles wat je afwijst, minacht, bezoedelt of vernielt. Door het combineren van de seksuele en de afwijzende betekenis heeft het woord een negatieve bijklank gekregen die de afkeer tegenover iets of iemand onderstreept.
Het woord ‘fuck’ kan zowel als een substantief, een adjectief, een bijwoord, een voegwoord, een tussenwerpsel of een voornaamwoord worden gebruikt en logischerwijze dan ook op elke plaats in een zin opduiken. ‘Fuck the fucking fuckers’ ('Kloot de kloterige klootzakken’) is daar een goed voorbeeld van. Het is ook een van de weinige Engelse woord die als tussenvoegsel gebruikt wordt: ‘Am I sexy? Absofuckinglutely!’ (In het Nederlands klinkt het niet zo goed, maar om een idee te geven: ‘Ben ik sexy? Absokloteluut!’)

Obsceen

Hoewel het woord als obsceen wordt ervaren, wordt het meer en meer gemeengoed in het dagelijks Engelse taalgebruik. Toch vinden nog steeds een heleboel mensen het als ongepast als mannen het gebruiken in gezelschap van vrouwen of in tegenwoordigheid van kinderen.
In het officiële Engels wordt het woord nog altijd beschouwd als aanstootgevend. Daarom censureert men het nog vaak op radio en televisie.

Oud Engels gedicht

Het woord werd voor het eerst gecodeerd teruggevonden in een oud Engels gedicht van voor 1500 dat geschreven werd in deels Latijn, deels Engels. Het was een satire op de Karmelieten bedelmonniken uit Cambridge en getiteld: ‘Fleas, flies and friars’ (‘Vlooien, vliegen en bedelmonniken’). Een van de regels luidde: ‘They are not in heaven because they fuck wives of Ely’ (‘Ze zijn niet in de hemel omdat ze de vrouwen van Ely neuken’). Ely is een stadje dicht bij Cambridge.
Het gecodeerde woord was ‘fuccant’, een pseudo-Latijnse term.

Men is er nog niet uit in welke mate het woord ‘fuck’ toentertijd geaccepteerd was. Het werd gecodeerd omdat men het had over het wangedrag van dienaars van God en die op dat ogenblik toch een zekere status hadden.

Etymologie

De Oxford English Dictionary meldt dat de eigenlijke etymologie van het woord onzeker is, maar dat het waarschijnlijk verband houdt met een aantal oude Germaanse woorden die ‘slaan, wrijven of seks hebben’ betekenden.
In het Duits spreekt men van ‘ficken’, in het Noors van ‘fukka’, in het Zweeds van ‘fokka’ hetgeen allemaal ‘neuken’, soms ‘slaan’ betekent. Het Nederlandse ‘fokken’ ziet het breder en eerder met betrekking tot dieren, letterlijk het vermeerderen van de soort door voortplanting.

Censuur

Door de obscene connotatie van het woord werd het vanwege de overheid gecensureerd. Daarin kwam verandering in de 20ste eeuw, onder andere door een rechterlijke beslissing in de Verenigde Staten in 1933, die de roman ‘Ulysses’ van James Joyce, waarin het woord voorkwam, als niet obsceen bestempelde. Het verbod op publicatie van ‘Lady Chatterley’s Lover’ van D.H. Lawrence, met verschillende expliciete seksscènes waarin het woord ‘fuck’ voorkwam, werd in Engeland pas in 1960 opgeheven, één jaar na de Verenigde Staten.

De angst van de schrijver

Verschillende auteurs gebruikten het woord in hun roman en verdoezelden het door een afkorting te gebruiken of het te vervormen. Norman Mailer bijvoorbeeld werd door zijn uitgever overtuigd om het in ‘The Naked and the Dead’ (1948) te vervormen tot ‘fug’, wat hem een sneer van de beruchte schrijfster Dorothy Parker opleverde: ‘Jij bent dus de man die het woord ‘fuck’ niet kan spellen’.
Ernest Hemingway gebruikte ‘muck’ in ‘For whom the Bells Tolls’ (1940), maar de schrijver die voor een wezenlijke doorbraak van het gebruik van het woord zorgde heette James Jones. In zijn ‘From Here to Eternity’ vind je 50 maal het woord terug (in het originele manuscript was dat zelfs 258 keer!).

Woordenboeken

Het woord kon in geen enkel Engels woordenboek worden teruggevonden tot The Penguin Dictionary in 1965 de ban brak. In 1969 volgde Houghton Mifflin zijn voorbeeld in ‘The American heritage Dictionary’. Nu vind je het in elk woordenboek terug. Naast de verschillende betekenissen vermeldt men ook soms het gebruik binnen bepaalde uitdrukkingen zoals bijvoorbeeld ‘give a fuck’ (om iets of iemand geven) of ‘not give a fuck’ (geen zak om iets of iemand geven).