Wangari Maathai, Milieu-Activiste

Wangari Maathai was de eerste zwarte vrouw en de eerste milieu-activiste die een Nobelprijs voor de Vrede won. Zij legt verbanden tussen zaken als milieu, mensenrechten, de positie van de vrouw en vrede. Ze hielp bij het oprichten van de Green Belt Movement, een organisatie die zich onder andere inzet voor het aanplanten van bomen.

Traditioneel Gezin

Wangari werd geboren op 1 april 1940, in Nyeri, Kenia. Ze kwam uit een traditioneel gezin, waar de vader het voor het zeggen had. Haar ouders leerde haar het land te waarderen en Wangari was vaak met haar moeder op het land te vinden. Dankzij haar broer werd ze op haar zevende naar school gestuurd, wat niet gebruikelijk was voor meisjes. Wangari bleek bijzonder intelligent te zijn en in 1960 won ze een studiebeurs om in de Verenigde Staten te gaan studeren. Ze studeerde biologie in Atchinson, Kansas en haalde haar Bachelor in 1964.Vervolgens studeerde ze in Pittsburgh, Pensylvannia waar ze haar Master’s Degree haalde. Ze werd sterk beïnvloedt door de politieke situatie in de VS op dat moment. Ze zag hoe mensen zich openlijk uitspraken tegen de gevoerde politiek met betrekking tot Viëtnam. Die vrijheid om een mening uit te spreken zou ze nooit vergeten.

Professor

Wangari had het naar haar zin in de VS, maar besloot terug te keren naar Kenia. In 1971 promoveerde ze in de veterinaire anatomie en was daarmee de eerste vrouw in Zuid-en Oost-Afrika die promoveerde. Ze kreeg een professoraat aangeboden in de veterinaire anatomie en ging werken aan de Universiteit van Nairobi. In deze periode trouwde ze ook en kreeg drie kinderen. Later scheidde ze echter van haar man, Mwangi Maathai, die haar te hoog opgeleid en moeilijk te controleren vond.

The Green Belt Movement

Wangari werd lid van de National Council of Women of Kenya en kwam zo in de politieke arena terecht. De organisatie was er op gericht om de positie van vrouwen in het land te verbeteren. Wangari hoorde veel verhalen van vrouwen op het platteland en had het idee dat die grotendeels terug te voeren waren op een ding: gebrek aan voedingsmiddelen door erosie, gebrek aan brandhout, eenzijdige bebouwing van het land. Haar oplossing was bijna griezelig eenvoudig: bomen planten. Dat zou erosie tegengaan, brandhout opleveren en het water zou minder vervuild raken door de geërodeerde grond. Aanvankelijk werd ze uitgelachen. Hoe zouden plattelandsvrouwen nou bomen kunnen planten? Daar waren professionals voor nodig. Maar Wangari zette haar plan door. De National Council of Women steunde Wangari en motiveerden haar om haar baan op te geven en de Green Belt Movement werd opgericht.

40 Miljoen Bomen

Jaren later hebben de Keniase vrouwen meer dan 40 miljoen bomen geplant, zijn er meer dan 6000 kwekerijen opgericht, die door vrouwen gerund worden en zijn er banen gecreëerd voor meer dan honderdduizend mensen. Het belangrijkste is echter dat vrouwen meer macht hebben gekregen. Inmiddels verzorgt de Green Belt Movement ook educatieve projecten met betrekking tot geboortebeperking en voeding. Men heeft moestuinen geherintroduceerd en planten die voorheen gebruikt werden als voedsel geherintroduceerd.

Women for Change

Door al haar activiteiten merkte Wangari dat ze steeds vaker de Keniaanse regering voor de voeten liep. De regering bleek een belangrijk onderdeel te zijn van de milieu-vernietiging die in Kenia gaande was. In 2002 werd de politieke situatie echter beter, er kwam een nieuwe president aan de macht, Kibaki en deze zette zich onder andere in voor de strijd tegen HIV/Aids. In 2003 begon de Green Belt Movement een programma onder de naam Women for Change (WFC) en begonnen op deze manier meisjes en vrouwen te onderwijzen over sexuele en reproductieve gezondheid. Zowel met betrekking tot HIV/Aids, als met betrekking tot vroege zwangerschappen. Ze zetten centra op voor misbruikte vrouwen en kinderen, wat tot voor kort o
gekend was in Kenia. Daarnaast hebben ook mannen toegang om samen de cirkel van het misbruik te leren doorbreken.

Nobelprijs voor de Vrede

President Kibaki benoemde Wangari tot staatssecretaris van Milieu, Wild en Natuurlijke Bronnen. Tijdens de verkiezingen had Wangari een plaats in het parlement gekregen en veel vrouwen waren zo blij met haar uitverkiezing dat ze spontaan in de straten begonnen te dansen. Wangari zet zich niet alleen in voor het milieu, maar ook voor mensenrechten en de rechten van vrouwen in het bijzonder. Ze heeft het Green Belt Movement uitgebreid naar diverse andere landen, vooral in Afrika. Inmiddels heeft ze vele prijzen en eerbewijzen gewonnen. In 2004 was het hoogtepunt de Nobelprijs voor de Vrede. Voor het eerst won een milieu-activist die prijs. Wangari ziet de verbanden tussen milieu en vrede, mensenrechten en de positie van vrouwen.