Arthur Japin: Een typisch Japin personage

Arthur Japin schrijft vaak een kenmerkend soort boeken. Vanuit historisch oogpunt schrijft hij romans waarin het hoofdpersonage vaak een historisch bekend figuur betreft. Of er een typerend 'Japin' personage optreedt in zijn verhalen is interessant om te bekijken. Misschien zit er ook wat 'Japin' zelf in zijn boeken. De boeken 'Vaslav', 'De zwarte met het witte hart', en 'De overgave' worden gebruikt om dit te onderzoeken.

Bestaat er een typisch Arthur Japin-personage?

Overeenkomst: verbittering

Alle hoofdpersonages uit de uitgekozen boeken van Japin zijn op zijn of haar manier verbitterd geraakt door het leven. Bij zowel Vaslav als Granny zit deze bitterheid al deels in het karakter van het personage zelf en wordt dit gaandeweg door gebeurtenissen in hun leven versterkt. Bij Granny gebeurt dit doordat zij bij een aanval van Indianen haar familieleden kwijtraakt en in de zoektocht naar hen telkens teleurstellingen te verwerken krijgt. Later wordt haar kille houding zachter doordat zij weer in contact komt met haar achterkleinzoon. Vaslav raakt steeds verbitterder wanneer hij diepwegzakt in schizofrenie, dit wordt ook niet meer beter. Kwasi’s houding wordt bepaald door de manier waarop hij is behandeld door zijn omgeving, het leven dat hij leidde in zijn geboorteland dat hij moest achterlaten, de moeizame acceptatie dat hij zwart is en het overlijden van zijn broer. Aan het einde van het verhaal vermindert zijn wrange houding net als bij Granny. Daarin speelt bij Kwasi ook mee dat hij inziet dat er nog iets is om voor te leven; het nageslacht.

Overeenkomst: verlies van dierbaren

Alle hoofdpersonages raken in de drie boeken dierbare familieleden (of in Vaslavs geval: zichzelf) kwijt. Zij krijgen dus allemaal te maken met het verlies van dierbaren, in Vaslav wordt het wegzakken van hemzelf in de schizofrenie gelijkgesteld aan het verlies van een persoon. Dit gemis is in alle drie de boeken een van de belangrijkste 'motieven' die spelen onder de hoofdpersonen.

'Japin' zelf in de boeken

Ondanks het feit dat dit buiten het artikel valt, is er ook een mate waarin Arthur Japin zijn eigen leven laat verweven in dat van zijn hoofdpersonages. Een soort van kleine biografie in zijn boeken dus. Na enig onderzoek kan er gesteld worden dat elk van de hoofdpersonages in zekere zin iets van Arthur Japin wegheeft: Vaslav en Arthur waren beide balletdansers, Granny en Arthur zijn beide vroeger gepest of 'anders behandeld' en Arthur heeft zich vroeger vaak eenzaam gevoeld, net als de prinsen in de zwarte met het witte hart.

Overeenkomst: historische context

Alle drie de hoofdpersonen zijn geschetst binnen een historische context waarin het hoofdpersonage bestaan heeft of zou hebben kunnen bestaan. Alle hoofdpersonages hebben daadwerkelijk bestaan. Wel moet opgemerkt worden dat Granny Parker uit ‘De overgave’ niet uitvoerig beschreven wordt in geschiedkundige boeken, Japins beschrijving is hier tot stand gekomen op basis van zijn eigen invulling. Het kiezen van historische figuren is een vast kenmerk dat Arthur Japin vaker laat terugkomen in zijn romans.

Kanttekening bij overeenkomsten

Is er nu sprake over een typisch 'Japin personage'? Gewoonlijk lijkt het niet bijzonder dat een hoofdpersonage van romans, vervelende gebeurtenissen meemaakt en daar vaak later op zijn/haar manier weer bovenop komt. Terugkomend op de geanalyseerde boeken, wijkt het boek 'Vaslav' enigszins af van de andere twee; omdat er ten eerste niet meegekeken wordt in de gedachtewereld van de hoofdpersoon en ten tweede omdat deze persoon 'er niet bovenop komt' of 'minder verbitterd raakt'.
Als er dan toch sprake van een typisch 'Japin-personage' zou moeten zijn, valt deze als volgt te omschrijven:

Conclusie: is er een typisch personage?

Een typisch Japin-personage reflecteert iets van hemzelf, neemt een plaats aan binnen een historische context en raakt (of is van zichzelf al) verbitterd rondom gebeurtenis(sen) die hij meemaakt, veelal het verliezen van dierbare familieleden.
Om zelf te ontdekken of er een typisch Arthur Japin-personage bestaat is er eigenlijk maar één manier: de boeken van Arthur Japin te bestellen!

Lees verder

• Arthur Japin: samenvatting Vaslav
• Arthur Japin: de Overgave, samenvatting en vedieping
• Arthur Japin: de zwarte met het witte hart