Diamanten – Cullinan, kroonjuwelen, feiten en verhalen

Een diamant is een kostbaar mineraal dat schaars is en ongekend hard. Het is een edelgesteente, dat er heel lang over heeft gedaan om te worden wat het is als hij in een diamantmijn wordt gewonnen. Daarna volgt nog een heel traject van bewerken voor hij in een juweel kan worden gezet. Dan is het een fonkelend en doorzichtig mineraal dat prachtig is om naar te kijken en waardevol om te hebben. Je moet er een dikke beurs voor hebben, want alle eigenschappen van diamant en de werking van de markt maken het tot een dure edelsteen. Bijzondere diamanten krijgen een naam. De grootste heet Cullinan en een rijke zakenman uit Hongkong noemde een steen die hij aanschafte naar zijn zevenjarig dochtertje Josephine. Diamanten hebben een bijzondere werking op mensen.

Diamanten en kroonjuwelen

• Diamant
• De koning der edelstenen
• Iedere diamant is uniek
• Kleur van de diamant
• De grootste ruwe diamant - Cullinan
• Grote ster van Afrika
• De vruchtbare mijn in Zuid-Afrika
• Koning Edward VII
• Asscher Diamond Co in Amsterdam
• Britse kroonjuwelen
• Diamanten - feiten en verhalen
• Top-10 grootste ruwe diamanten
• Top-10 diamantenproducerende landen

Diamant

Diamant is een edelsteen die uit één element bestaat en dat is koolstof. Onder enorme druk (duizenden atmosfeer) en enorme hitte (1300 tot 2000 graden) kristalliseert de koolstof. Diamant ontstaat diep in het binnenste van de aarde, op 150 tot 200 kilometer diepte. Bij een vulkaanuitbarsting komt vloeibaar diamanthoudend gesteente naar de oppervlakte. Het is te winnen als het is afgekoeld en dat gebeurt op een paar honderd meter onder de oppervlakte. Diamant wordt onder meer beoordeeld op het gewicht, dat bij deze edelsteen karaat wordt genoemd. Een karaat is 0,2 gram. Om één karaat diamant te delven wordt gemiddeld 250 ton gesteente verwerkt.

De koning der edelstenen

Diamant wordt wel de koning der edelstenen genoemd. Het is een steen die is uitgegroeid tot het symbool van schoonheid en liefde. Het is vooral de schittering die intrigeert, de schittering die bij elke lichtbron weer anders is. Bij kaarslicht zie je een andere diamant dan bij led-lampjes of zonlicht. Die schittering draagt bij aan de betoverende uitstraling van de steen.

De diamant wordt geprezen om zijn tijdloze schoonheid. Het is het kostbaarste materiële geschenk dat je iemand kunt geven en diamanten zijn een dankbaar investeringsobject.

Iedere diamant is uniek

Er zijn geen twee stenen gelijk, iedere diamant is uniek. De verschillen worden bepaald door de vier C’s: de slijpvorm (cut), de kleur (color), de zuiverheid (clarity), het gewicht (caratweight). Het zijn tevens de kwaliteitsnormen die belangrijk zijn bij de waardebepaling van de diamant.

Kleur van de diamant

Diamanten zijn kleurloos of hebben een kleur. De kleur van de diamant is belangrijk voor de waarde. De kleurloze diamant is het meeste waard. De stenen worden naar kleur ingedeeld in schaal D tot en met Z. Kleur D, kleurloos, is de hoogste kleurnotering die een steen kan krijgen en de duurste variant.

• D t/m F is kleurloos
• G t/m I is bijna kleurloos
• J t/m Z is heeft een gelere kleur die met het blote oog te zien is.

De grootste ruwe diamant - Cullinan

De grootste diamant is de witte Cullinan, die in ruwe staat 3.106,75 karaat was. Hij woog 621 gram. De ruwe steen werd gesplitst in 9 grote stukken waar afzonderlijke diamanten uit zijn geslepen. In feite bestaat die grootste diamant dus niet meer. De grootste gepolijste steen van de negen is de Cullinan I. Hij wordt ook wel de Grote ster van Afrika genoemd. Hij zit in de Koninklijke scepter van Groot-Brittannië. De steen kan er uit verwijderd worden en ook als een pen of hanger worden gedragen.

Grote ster van Afrika

De Grote ster van Afrika is een peervormige diamant van 8,9 x 45,4 x 27,7 mm. Hij is geslepen met 76 facetten. Hij heet Cullinan I omdat het de grootste is van de negen grote stenen die uit de Cullinan diamant zijn gesneden. De Cullinan II is een steen van 317,40 karaat, de kussenvormige steen die in het midden aan de voorzijde van de kroon, de Imperial State Crown van Groot-Brittannië, zit. De Grote ster van Afrika is de op een na grootste geslepen diamant in de wereld en is met de andere kroonjuwelen in de Tower van Londen te zien.

De vruchtbare mijn in Zuid-Afrika

De vondst van de Cullinan is een verhaal op zich. De steen komt uit Zuid-Afrika en werd op 26 januari 1905 in de buurt van Pretoria ontdekt in mijn Premier Nummer Twee. Inspecteur Frederick Wells zag tijdens een routine-inspectieronde iets boven zijn hoofd in de wand van de mijn schitteren. Hij dacht eerst dat hij voor de gek werd gehouden, maar het bleek een grote ruwe diamant te zijn. De grootste ooit gevonden. De steen is genoemd naar Sir Thomas Cullinan, eigenaar van de mijn, die toevallig die middag aanwezig was. Deskundigen geloven dat dit slechts een fragment is en dat de lange platte kant van de steen zou impliceren dat hij eens onderdeel uitmaakte van een nog grotere diamant. Die allergrootste diamant ligt misschien nog te wachten op ontdekking. Het kan ook zijn dat die is verpletterd tijdens het mijnbouwproces.

Koning Edward VII

De Cullinan werd aan de regering van Transvaal verkocht die het op 9 november 1907 schonk aan Koning Edward VII voor zijn 66ste verjaardag. Toen de steen werd verzonden naar Engeland werd hij voor $ 1.250.000 verzekerd. Een imitatie, zwaar bewaakt, leidde de aandacht af terwijl de echte steen via een geheim pakket per post werd verzonden. Het snijden van de steen gebeurde in Nederland en werd toevertrouwd aan de beroemde Asscher Diamond Co in Amsterdam.

Asscher Diamond Co in Amsterdam

Asscher bestudeerde de steen maandenlang voor hij er begin 1908 een V-vormige groef in maakte waar hij het mes in zette. Het mes brak en de diamant was nog steeds heel. Bij de tweede poging viel de steen uit elkaar, precies zoals Asscher het in het hoofd had. Het was zo’n spannende exercitie dat Joseph Asscher ter plekke flauwviel, wil het verhaal. Hij hield negen grote stenen en 96 kleinere briljanten en nog wat stukjes over. De negen grote gepolijste stenen zitten in de Britse kroonjuwelen of zijn in bezit van de Koninklijke Familie.

Briljant en andere vormen diamanten

Briljanten zijn de meest gebruikte vorm waarin diamanten worden geslepen. Diamantslijper Marcel Tolkowsky uit Antwerpen ontwikkelde de vorm in 1919. In een briljant zijn 58 facetten geslepen. Naast de briljant zijn er meer populaire vormen.

• Briljant - 58 facetten
• Ovaal - 56 facetten
• Princess - 76 facetten
• Marquise - 56 facetten
• Peer - 58 facetten
• Emerald - 48 tot 50 facetten
• Hart - 59 facetten
• Asscher - 58 facetten
• Radiant - 62 tot 70 facetten
• Trillion - 44 facetten
• Cushion - 61 facetten

Britse kroonjuwelen

Diamanten - feiten en verhalen

Priemiermijn in Zuid-Afrika

De Premiermijn was een vruchtbare mijn. De mooiste en grootste diamanten zijn er gevonden. In 1905 leverde hij de Cullinan, in 1966 de Taylar-Burton, in 1985 de Golden Jubilee en in 1986 de Centenary. Stuk voor stuk grote en beroemde diamanten.

Golden Jubilee Diamant

Golden Jubilee Diamant is de grootste geslepen diamant. Hij werd in 1985, net als de Cullinan, gevonden in de Premiermijn in Zuid-Afrika. De ruwe steen was 755,5 karaat. Na het slijpen door meester diamantair Gabriel Tolkowsky bleef er een steen van 545,67 karaat over, iets groter dan de Cullinan I.

De steen werd in een trillingsvrije ondergrondse kamer geslepen in kussenvorm. De Golden Jubilee is veel tentoongesteld, overal op de wereld en is inmiddels onderdeel van de Thaise kroonjuwelen.

Nog groter? Plastic!

In 2007 was de wereld in rep en roer vanwege de vondst in Zuid-Afrika van een ruwe diamant die nog groter zou zijn dan de Cullinan. De edelsteen zou zelfs tweemaal zo groot zijn als de grootste ruwe diamant ooit gevonden. De droom over de vondst van de eeuw werd ruw verstoord toen bleek dat het om plastic ging.

Karowe Mijn in Botswana

In 1905 werd de grootste gevonden. In 2015 werd in de Karowe Mijn in Botswana een grote diamant gewonnen. Het was destijds de grootste van de eeuw, maar hij niet zo groot als de Cullinan. De ruwe diamant is 1109 karaat en iets kleiner dan een tennisbal. Het werd de Leside de Rona. In 2019 gaf de Karowe mijn wederom een grote steen prijs. Deze keer 1.758 karaat en ongeveer zo groot als een tennisbal. Deze steen kreeg de naam Sewelô. In 2020 werd er weer een grote steen gevonden, eentje van 998 karaat.

De Karowe Mijn is een rijke mijn die sinds 2012 in bedrijf is. Hij brengt 370.000 - 410.00 karaat per jaar op volgens een schatting in 2020. Karowe betekent waardevolle steen in de taal van de streek. De mijn is eigendom van het Canadese bedrijf Lucra Diamond Corp. De Karowe Mijn is een open pit, die tot 325 meter diep gaat.

Diamanten in de ruimte

Boven ons schijnen ook diamanten aanwezig te zijn. Ze zweven, zo groot als een halve maan, in de ruimte. Het zijn afgestorven sterren. Ze bederven voorlopig de waarde van de edelstenen op Aarde niet, want we kunnen ze niet winnen.

Diamanen voor het dochtertje

Kleine Josephine uit Hongkong (in 2015 is ze 7 jaar oud) mag zich gelukkig prijzen met een schathemeltjerijke vader, die in november 2015 voor haar een spectaculaire blauwe diamant aanschafte voor de som van 45 miljoen euro. Papa geeft de kleinood cadeau aan zijn dochtertje en noemt de diamant ook naar haar: Blauwe maan van Josephine.

Oppenheimer Blue

In Genève is in mei 2016 de duurste diamant ooit geveild, tot zich een nog duurdere meldt. Het is de Oppenheimer Blue van 14,62 karaat die voor 51 miljoen euro bij Christie's onder de hamer kwam. De steen is genoemd naar mijnbouwer Philip Oppenheimer die hem ooit cadeau deed aan zijn vrouw.

De Duurste - Pink Star

De Pink Star is de duurste diamant als hij op 3 april 2017 voor ruim 72 miljoen dollar bij Sotheby's wordt geveild. De zeldzaam mooie roze diamant is 59,6-karaats. De ruwe diamant werd in 1999 in Botswana gevonden. Experts slepen twintig maanden aan de steen om hem zijn facetten en flonkering te geven. Een juwelier uit Hong Kong zou de koper zijn.

Lesotho geeft grote diamant prijs

In de Letseng-mijn in Lesotho wordt in januari 2018 een grote diamant van 910 karaat gevonden. Het is de grootste diamant die in deze mijn gedolven werd. De diamant is tientallen miljoenen waard, mogelijk 33 miljoen euro, maar de eigenaar maakte niet bekend hoe de steen op de markt wordt gebracht en wat hij heeft opgebracht. Gem Diamonds Ltd. exploiteert de mijn. De kleurloze steen ter grootte van twee golfballen en met een gewicht van 182 gram, is de op vier na grootste diamand die ooit gevonden is. Het is een zuivere steen van uitzonderlijke kwaliteit en van de duurste categorie, D.

Zwarte diamant

In 1895 werd in Bahia in Brazilië de allergrootste diamant gevonden, een van 3167 karaat. Dit was een zwarte diamant, een zeer bijzondere soort diamant. Deze kleur is namelijk ontstaan door zoveel insluitsels binnen de steen dat de steen zwart is geworden. De meeste diamanten die gevonden worden zijn kleurloos, ook wel wit genoemd, al bestaan er diamanten in diverse andere tinten.
Het zwart van de zwarte diamant komt van de vele insluitsels. Bij andere kleuren diamant zorgen insluitsels voor waardevermindering, maar als de diamant intens zwart van kleur is, is dat juist een pré.

Top-10 grootste ruwe diamanten

De grootste ruwe diamant is de Cullinan. Deze top-10 wordt gevormd door witte en gele diamanten. De zwarte die in 1895 werd gevonden, groter nog dan de Cullinan, vormt een buitencategorie. De tien grootste diamanten zijn:

1. Cullinan van 3.106,75 karaat, in 1905 gevonden in Zuid-Afrika in de Premier Mijn
2. Sewelô van 1758 karaat, in 2019 gevonden in Botswana in de Karowe Mijn
3. Lesedi La Rona van 1109 karaat, in 2015 gevonden in Botswana
4. Steen nog zonder naam van 998 karaat, in 2020 gevonden in Botswana
5. Excelsior van 995 karaat, in 1893 gevonden in Zuid-Afrika
6. Ster van Sierra Leone van 969 karaat, in 1972 gevonden in Sierra Leone
7. Lesotho Legend van 910 karaat, in 2018 gevonden in Lesotho
8. Incomparable van 890 karaat, in 1984 gevonden in DR Congo
9. Constellation van 813 karaat, in 2015 gevonden in Botswana
10. Koh-i-Noor van 793 karaat, in de 13e eeuw gevonden in India.

Top-10 diamantenproducerende landen

Niet elk land heeft diamantmijnen. Nederland en België hebben geschiedenis geschreven op het gebied van slijpen van diamanten, maar deze landen delven de edelsteen niet in eigen land. De tien landen waar de meeste diamanten vandaan komen zijn:

1. Rusland
2. Botswana
3. Canada
4. Angola
5. Zuid-Afrika
6. Democratische Republiek Congo
7. Namibië
8. Sierra Leone
9. Lesotho
10. Australië

Lees verder

• Kroon – statussymbool van de koning en land
• Prins Charles – eeuwige kroonprins van Groot-Brittannië