De Eiffeltoren in Parijs, een uniek gebouw met geschiedenis

De Eiffeltoren in Parijs is een 300 meter hoge staalconstructie met een gewicht van iets meer dan 10.000 ton. De hoogte kan zo’n 15 centimeter variëren door uitzetting of krimp van het staal. Het monument staat in het zevende arrondissement, aan de Seine. De Eiffeltoren werd gebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1889 en de ontwerpers waren Ir. Maurice Koechlin en Ir. Emile Nouguier, werkzaam bij het kantoor van Gustave Eiffel. De Eiffeltoren is het best bezochte monument ter wereld, met een geschiedenis die soms grappig is, soms ontroerend en doorspekt met waaghalzen.

De wereldtentoonstelling van 1889

In 1889 was er van 6 mei tot 31 oktober niet alleen een wereldtentoonstelling in Parijs. Het was ook de honderdste verjaardag van de bestorming van de Bastille en hiermee dus ook de honderdste verjaardag van het begin van de Franse Revolutie. De Eiffeltoren zou voor deze wereldtentoonstelling worden gebouwd en slechts twintig jaar blijven staan. Beroemde mensen die tijdens de wereldtentoonstelling de Eiffeltoren bezochten waren onder andere Thomas Edison, Sarah Bernhardt, koning Eduard VII van Engeland en Buffalo Bill (oftewel William F. Cody).

Op de wereldtentoonstelling was ook ‘Negro Village’ te zien. Hier werden 400 inheemse mensen uit Congo, Gabon en Senegal, naakt of halfnaakt in zoveel mogelijk authentieke omstandigheden tentoongesteld. Een menselijke dierentuin kunnen wij ons nu niet meer voorstellen, maar in die tijd was dit niet ongebruikelijk en bestonden er zelfs permanente dierentuinen, die naast apen en olifanten ook exotische mensen lieten zien. Het was zelfs niet de eerste wereldtentoonstelling met zo’n ‘Negro Village’. Op de wereldtentoonstelling in 1858 in Brussel was iets soortgelijks te zien.

De galarie des Machines was ook één van de hoogtepunten van de tentoonstelling. Dit gebouw met een spanwijdte van 110,6 meter, was toentertijd de grootste staalconstructieoverbrugging ter wereld.

Luchtballonstunt

Vanwege een prijsvraag, waarbij een beloning van 100.000 Franc was uitgeloofd, vloog Alberto Santos Dumont in een heteluchtballon rond de Eiffeltoren. Dit mislukte een aantal keren, maar uiteindelijk slaagde hij er op 19 oktober 1901 in om met zijn luchtschip de prijsvraag te winnen. Hij deed er 30 minuten over om één rondje rond de toren te maken. De prijsvraag werd uitgeschreven door de Franse zakenman Henri Deutsch de la Meurthe, met het idee hiermee de luchtvaart en de ontwikkeling van luchtvaarttechnologieën te stimuleren.

Parachutepak sprong

Op 4 februari 1912 sprong de Oostenrijkse kleermaker Franz Reichelt in zijn zelfgemaakte parachutejas vanaf het eerste dek van de Eiffeltoren (57 meter hoog). Het pak was gemaakt van rubber, met leren riemen. Zijn sprong werd gefilmd, evenals zijn landing, waarbij een krater van 37 centimeter diep in de bevroren aarde ontstond. De kleermaker overleefde zijn sprong niet.

Afluisterapparatuur tijdens de Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er afluisterapparatuur op de Eiffeltoren geplaatst. Zo werd het mogelijk om Agent H-21, alias Mata Hari, alias Gertrude Zelle te ontmaskeren als spion voor de Duitsers. Het onderschepte bericht werd door de Duitsers verzonden in een code, waarvan ze wisten dat de Fransen deze al konden ontcijferen. Toch werd deze Nederlandse exotische danseres op 13 februari 1917 gearresteerd en ter dood veroordeeld. Op 15 oktober 1917 werd ze geëxecuteerd. Er is lang onzekerheid geweest over haar schuld en mede hierdoor is ze zo beroemd geworden. Inmiddels is duidelijk dat zij wel degelijk een spion voor de Duitsers was. Ze was niet onschuldig en waarschijnlijk ook geen dubbelspion.

Weddenschap

In 1923 reed de Franse journalist van ‘Petit Parisien’ Pierre Labric op zijn fiets vanaf de eerste verdieping van de Eiffeltoren naar beneden. Hij deed dit vanwege een weddenschap. Er zijn een aantal foto’s van zijn stunt bewaard gebleven. Nadat hij onder aan de toren was aangekomen, werd hij gearresteerd.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezocht Hitler (1940) de Eiffeltoren. Zijn bezoek was aangekondigd en bij zijn aankomst bleken de liften gesaboteerd (liftkabels doorgesneden), zodat hij via de trap naar boven moest klimmen. Er bestaan nog steeds foto’s waarop Hitler poseert voor de Eiffeltoren.

Een olifant in de Eiffeltoren

Op 4 juni 1948 nam de directeur van circus Bouglione zijn 85-jarige olifant mee de Eiffeltoren op. De circusolifant wilde niet verder dan de eerste etage.

Trapezestunt

In 1952 werd er door het Rose Gold Trio een trapezestunt uitgevoerd aan touwen en een rekstok die bevestigd waren aan de stalen constructie van de Eiffeltoren. De stunt werd uitgevoerd door het trio (Rose Gold, André Pahin en Georges Debackere) op een hoogte van 120 meter zonder vangnet. Dit is ongeveer ter hoogte van het tweede dek. Rose Gold werd ook wel de luchtfee genoemd.

Brand in de Eiffeltoren

In 1956 is de bovenverdieping van de toren, waar de televisie-uitzending werd verzorgd uitgebrand. De renovatie na de brand, waarbij de top herbouwd moest worden, duurde een jaar.

Een bijzondere zelfmoordpoging

Helaas is de Eiffeltoren door de jaren heen ook een geliefde zelfmoordlocatie geweest. In 1911 vond hier de eerste zelfmoord plaats. Velen hebben een eind aan hun leven gemaakt door van de toren te springen of door zichzelf te verhangen aan de stalen balken. Op 6 november 1964 sprong er een dame met de naam Christiane van de Eiffeltoren, waarbij haar val werd gebroken door het dak van een Dauphine. Ze overleefde haar zelfmoordpoging en zou volgens het verhaal later trouwen met de eigenaar van de Dauphine.

Wat met een fiets kan kan ook met een brommer

Op 26 oktober 1983 reed Jacques Coutard samen met Joel Descuns vanaf de tweede verdieping van de Eiffeltoren naar beneden. Ze gebruikten hiervoor motorfietsen. Dit waren de eerste motorfietsen van Franse makelij.

Waaghalzen

In april 1984 springen de waaghalzen Amanda Tucker en Mike McCarthy van de derde verdieping van de Eiffeltoren. Ze hadden hun parachutes verstopt in rugzakken en landde 45 seconden later veilig op de Champ-de-Mars. Mike McCarthy bindt geregeld zijn parachute om, om hiermee van bekende gebouwen te springen. Zo sprong hij ook van het Empire State building en de toren van Pisa.

Vliegen onder de toren

Op 31 maart 1984 vloog de Amerikaan Robert Moriaty met zijn vliegtuig Bonanza tussen de vier pijlers van de Eiffeltoren door. Hij deed dit, volgens eigen zeggen: “Just for fun”. Volgens Moriaty was hij op het idee gekomen toen hij hoorde dat er een vliegtuig tussen de pilaren van de Arc de Triomphe had gevlogen. De Eiffeltoren is dan een stuk makkelijker. Onder de Eiffeltoren door vliegen was al eens eerder geprobeerd en wel in 1926 door vliegenier Léon Collot die het met zijn dood moest bekopen.

De Eiffeltoren getrouwd

In het Eiffeltoren Park stappen per jaar 100 stellen in het huwelijksbootje en de Eiffeltoren is ook een geliefde locatie voor een huwelijksaanzoek. In 2007 stapte de toren zelf in het huwelijksbootje. De uit San Francisco afkomstige Erika La Brie trouwde op 4 juni met de Eiffeltoren en liet haar achternaam hierna officieel veranderen in Erika La Tour Eiffel.