De heilige Bridget van Kildare

De heilige Bridget van Kildare (453-524) was een diepgelovige katholieke vrouw die kloosters doorheen heel Ierland heeft gesticht. Ze is een van de meest aanbeden heiligen in Ierland.

Ierse heilige

Haar Keltische naam Brigid, die ‘vurige pijl’ betekent, voert terug naar de godin met dezelfde naam met wie Bridget vaak wordt vereenzelvigd. Ze staat ook bekend als Bride, Bridget van Ierland, Bride van de Eilanden en Mary van de Kelten. Zij en Sint-Patrick zijn de enige Ierse heiligen die vermeld staan op de katholieke heiligenkalender (haar naamdag wordt op 1 februari gevierd).

Opvoeding

Ze werd geboren uit een Schotse heidenkoning en zijn christelijke slavin. Haar moeder gaf haar een christelijke opvoeding mee. Op jonge leeftijd keerde ze naar haar vader terug die een huwelijk voor haar regelde, dat ze echter weigerde omdat ze haar maagdelijkheid wilde bewaren.

Stichter van kloosters

In haar tijd waren er geen kloosters noch religieuze plaatsen voor vrouwen in Ierland en Sint Mel van Armagh, de locale bisschop, gaf haar in 470 de toelating om een klooster op te richten met zeven andere nonnen. Ze besliste om het de naam Kildare mee te geven of ‘de kerk van de eik’ (kill = cel, klooster; dara = eik). Het bevond zich aan de voet van de Croghanheuvel. Ze richtte haar eigen kamer in onder een grote eik. In sommige legenden wordt beweerd dat ze eerst zelfs in een holte van de majestueuze eik leefde. Omdat het het eerste vrouwenklooster was, kreeg het snel een groot aanzien en boden vele vrouwen met dezelfde roeping zich aan. Er werden verluchte manuscripten gemaakt waaronder ‘Het Book van Kildare’ dat jammer genoeg in een religieus conflict werd vernield.

Op uitnodiging van bisschoppen vanuit het hele land stichtte Bridget andere kloosters, waaronder een dubbelklooster voor zowel mannen als vrouwen die aparte verblijfplaatsen kregen toebedeeld. Ze noemde het Kildare aan de Liffey, een rivier in het oosten van Ierland. Ze was de grote inspirator voor vele monniken en nonnen om een contemplatief leven van eenzaamheid, gebed en fysieke arbeid te leiden. Dankzij deze beweging die ze op gang bracht, werden de kloosters doorheen het hele land plaatselijke centra voor administratie, landbouw, cultuur en persoonlijke ontwikkeling.

Haar leer

De leer van Bridget is bijzonder interessant omdat het de de opvattingen en het geloof van Kelten, heidenen en christenen met elkaar wist te verzoenen. Bridget wordt gelijkgeschakeld met haar paganistische tegenpool Brigantia, de Keltische godin van de poëzie, de geneeskunde en de smeedkunst.

Heilige

Christelijke hagiografen en biografen vermengden eigenschappen van de twee figuren zodat ze de details van Bridgets leven konden verfraaien. Ze benadrukten haar maagdelijkheid en zetten haar talent om mensen bij elkaar te brengen in de verf met de hoop het jonge geloof bij de heidenen ingang te doen vinden. Zo werd ze verheven tot de christelijke heilige van het onderwijs, de geneeskunde en de kunsten.

De heilige Bridget in de Dinner Party

Op een oude tekening voor het bord verwijst Chicago naar de heilige Bridget als een ‘godin van melk en vuur’. Ze wordt weergegeven als een vlam in het centrum van het bord; aan de achterzijde van de tafellegger omgeeft het vuur het Keltische kruis; vooraan op de legger zie je het in de verluchte letter ‘S’ van haar naam. De vlam is een letterlijke vertaling van haar Keltische naam die ‘vurige pijl’ betekent. Het verwijst ook naar het vuur dat de nonnen gaande hielden na de dood van de heilige Bridget.

De vlam wordt op het bord weergegeven in een abstracte vorm in rode en oranje tinten en doorkruist met groen en blauw. De vlam en de plant bestaan naast elkaar op het bord alsof ze elkaar complimenteren. De bladeren worden niet verzengd door het vuur. Het symboliseert hoe de christelijke heilige Bridget uit de paganistische en Keltische godin Brigantia verrijst.
    
De verwijzing naar deze twee culturen vind je ook terug in de tafellegger. De boord aan de voorzijde is een houten paneel waarin een Keltische knoop is gekerfd, een populaire motief in Noord-Europa. Aan de achterzijde van de legger vind je een gestyleerd houten christelijk kruis, gebaseerd op een Muiredach-kruis, een symbool van het Ierse christendom. De eik die gebruikt werd in Keltische en christelijke beelden vind je terug op de zijde in schorskleur en stelt Kildare voor, het eerste klooster dat Bridget stichtte, ook ‘de kerk van de eik’ genoemd.