Djengis Khan 'de wraak van de hemel'

Djengis Khan ‘de wraak van de hemel’ In 1167 schonk een vrouw van een Mongools stamhoofd het leven aan een zoon die de naam Temudjin kreeg. Volgens de legende had de pasgeborene in zijn rechterhand een bloedklomp in de vorm van een knokkel, een voorteken dat het kind eens een moordenaar zou zijn.

Veldtocht naar Centraal-Azië

In 1206 had Temudjin in het oosten van Centraal-Azië een unie van Mongoolse nomaden en niet-mongolen bijeen gesmeed. Met de titel van ‘Djengis Khan’ (koning over allen) leidde deze krijgsman horden barbaren in aanvallen op de aangrenzende landen. Met terreur als wapen wilde hij een keizerrijk stichten dat zich van Armenië tot Korea zou uitstrekken. Noord-China was het eerste landbouwgebied dat onder zijn verwoestingen leed. De keizer van China probeerde de Mongolen af te kopen met giften als 500 kinderen en 500 vrouwelijke slaven. Maar Djengis Khan liet al zijn gevangenen meedogenloos vermoorden.

In 1215 bestormden zijn horden Peking, de hoofdstad van Noord-China. Daarbij werden alle paleizen geplunderd en de bewoners over de kling gejaagd. Daarna stopte Djengis Khan zijn verdere rooftocht in China om zich tegen zijn vijanden in Centraal-Azië te keren. Eerst versloeg hij de bevolking van Kara-Khitai ten zuiden van het Balkhash meer. Deze overwinning bracht de grenzen van zijn gebied naar het westen tot bij Khwarizm, een Mohammedaans koninkrijk ten zuiden van het Aral meer. Het besloeg het tegenwoordige Afghanistan en delen van Iran en Rusland. Djengis Khan monsterde 200.000 man aan troepen en zond zijn zoons Chagatai en Ogadei naar Utrar om de stad aan te vallen. Ze wreekten daar al heel snel de moord op de Mongoolse afgezant door gesmolten goud in de keel van de plaatselijke gouverneur te gieten. Volgens een ander verhaal zouden ze hem gesmolten zilver in zijn ogen en oren hebben laten druppelen. Intussen viel Djengis Khan zelf Bokhara aan. Dat was de grootste en rijkste stad van het hele gebied. Het garnizoen werd verslagen toen het trachtte te ontsnappen. De burgers onderwierpen zich aan hun aanvallers.

‘De wraak en de gesel van de hemel’

Toen Djengis Khan in februari 1220 de belangrijkste moskee van de stad was binnengegaan, riep hij zichzelf uit tot ‘de wraak en de gesel van de hemel’. Zijn mohammedaanse toebehoorders zullen dat wel onmiddellijk hebben geloofd, toen de Mongoolse troepen Bokhara begonnen te plunderen. Rijke burgers werden mishandeld om hen te dwingen hun verstopte schatten aan te wijzen en de gebouwen van de stad werden in brand gestoken. De Mongolen dwongen duizenden inwoners van Bokhara om in militaire formaties voor hen uit te marcheren. Daardoor leek het leger van Djengis Khan veel groter dan het in werkelijkheid was. Hoewel het garnizoen van Samarkand veel groter in aantal was dan het Mongoolse leger onderwierpen de Mongolen deze prachtige stad, moorden er zonder aanzien des persoons en voerden 30.000 handwerkslieden mee naar Mongolië. Ten zuiden van de rivier de Oxes wachtten nieuwe verschrikkingen de rijke provincie Khorasan. In Tirmidh probeerde een vrouw haar leven te redden door te zeggen dat ze een parel had ingeslikt. Mongoolse soldaten sneden haar open om te zien of ze gelijk had. Het opensnijden van gevangen om ingeslikte juwelen te zoeken, werd bij de Mongolen een gewoonte. Sommige van de meest barbaarse gruwelen gebeurden in Merv in februari 1221, als vergelding voor het doden van 1000 man van de keizerlijke van de Khan. Na een mislukte belegering nodigde tolui, een zoon van de Khan, de gouverneur van de stad uit om met hem te dineren. Toen de gouverneur aankwam, liet Tolui hem wurgen. De Mongolen wisten de stad door een list in handen te krijgen. Alle officieren in de stad werden onthoofd. De mannelijke bewoners van de stad werden gedwongen met hun armen achter zich op de grond te gaan liggen, waarna ze door de Mongolen als beesten werden afgeslacht. Vrouwen en kinderen gingen dezelfde weg. Volgens verklaringen werden daar 700.000 mensen gedood.

Succes van Djengis Khan

Het succes van Djengis Khan lag minder in de opbouw van een Keizerrijk, dan wel in plundering en vernietiging. Hij schijnt wel eens te hebben verklaard dat het hem gelukkig maakte’ zijn vijanden te verpletteren, hen voor zijn voeten te zien vallen – hun paarden en bezittingen te nemen en het weeklagen van hun vrouwen te horen’. Daardoor kan men zeggen dat hij een gelukkige dag beleefde toen hij Khwarizm vernietigde en de ruines van de stad met de stand van de dood vulde. Zo trokken de Mongolen in de jaren tussen 1221 en 1226 plunderend en moordend rond. In 1227 werd de oude Khan ziek en stierf in China tijdens de belegering van Ningsia, de hoofdstad van Tangut. Zijn leger en zijn erfenis van wreedheid leefden echter voort. Zijn opvolgers vergrootten het Mongoolse rijk op even brute wijze als Djengis Khan dat had gedaan. In 1240 maakten ze de Russische stad Kiev met de grond gelijk. Op merkwaardige wijze maakte het Mongoolse rijk, toen de veroveringstochten waren afgelopen, een tijd van voorbeeldige vrede door. In die tijd namen de barbaarse moordenaars, de beschaving aan, die ze tevoren hadden geprobeerd uit te roeien.