De opiumoorlogen

Opium was een zeer verslavende drugs die de Britten naar China smokkelden. Er zijn wel twee opiumoorlogen, maar hoe heeft opium nou voor twee oorlogen kunnen zorgen?

Wat is Opium?

Opium is het ingedroogde melksap van de opiumpapaver (slaapbol). Het werd vroeger ongezuiverd gebruikt door het te eten. Dat was in China tot in de 18e eeuw de gebruikelijke wijze om opium te consumeren. Volgens Chinese bronnen zou het roken van opium in Taiwan zijn ontdekt. Opium werd in China zelf eeuwenlang met mate gebruikt als medicijn of als genotmiddel.

De situatie van China voor de Eerste Opiumoorlog

China was erg op zichzelf en wilde in eerste instantie geen handel drijven met die westerse landen. Langzamerhand ontwikkelde de Chinezen belangstelling voor de producten die China zelf niet had. Producten als vuurwapens, specerijen en zilver. Dit kwam onder andere door een bezoek van Portugese zeevaarders. Langzaam maar zeker mocht er handel worden gedreven. Dit was echter onder zeer veel regels, hierdoor bleef de handel toch beperkt. Om de macht over het rijk in handen te houden wilden Chinese keizers de buitenlanders zo veel mogelijk buiten de deur houden. De Britten brachten opium naar China. Opium werd al in de 18e eeuw door de keizer verboden. De reden waarom de Britten juist opium als handelsproduct namen, is dat de Chinezen hier verslaafd aan zouden raken en daardoor bereid zouden zijn om de regels te breken. Het aantal verslaafden tussen 1800 en 1830 steeg van twee naar twaalf miljoen. Hierdoor was er meer import dan export. Er werd toen betaald met zilver. De handelsbalans sloeg om. Door de handel met de Britten, kregen ze een tekort aan zilver. De economie van China raakte ontwricht.

De Eerste Opiumoorlog

In 1839 gaf keizer Daoguang de opdracht aan een van zijn mandarijnen, Lin Zequ, om in Carton 20 000 kisten met opium te vernietigen. Dit was de helft van de jaarlijkse illegale import. De Britse regering was woedend. Ze stuurde moderne stoomradarboten die de Chinese kust bombardeerden en Chinese jonken in grote aantallen naar de zeebodem joegen. Tot hun ontzetting constateerden de Chinezen dat ze geen schijn van kans maakten tegen de technologisch superieure Britten.

De Tweede Opiumoorlog

Na de eerste opiumoorlog moest de keizer de Britten wel hun zin geven. In 1842 tekende China het Verdrag van Nanking. Daarin werd bepaald dat de Britten in vijf havensteden onbeperkt handel mochten drijven. Ook moest China schadevergoeding betalen voor de vernietigde opium en de oorlogskosten. Er werden ook 'ongelijke verdragen' gesloten met Frankrijk en de VS. De Chinezen probeerden onder deze afspraken uit te komen, maar ondertussen eisten de westerse mogendheden nog meer vrijheden en rechten van China. Deze gevolgen van de Eerste Opiumoorlog leidde in 1856 tot de Tweede Opiumoorlog. Een Frans-Britse troepenmacht versloeg de Chinezen opnieuw en bezette Peking. Hierna moest China volledig meewerken met de westerse landen. Zo moesten ze de opiumhandel vrijgeven en het christendom weer in hun land toestaan. Ook ontstonden hierdoor concessies, aparte stadsdelen waar onder de rechtspraak van het moederland de buitenlanders konden leven.