Het paard van ome Loeks

Het paard van ome Loeks dankt zijn bekendheid aan het standbeeld van hem dat te vinden is op het Centraal Station van Groningen en aan het (Groningse) liedje over hem.

Geschiedenis

De werkelijke naam van het paard van ome Loeks is Appelon. Appelon was een Franse draverhengst en eigendom van Lucas Hemmen (die ome Loeks werd genoemd). Appelon stond op een stal in Groningen, waar in 1910 een ongeluk plaatsvond waar hij bij betrokken was. Hij viel een stalknecht aan en trapte hem bijna dood. Lucas greep hierop een hooivork om de hengst achteruit te drijven, bij de stalknecht vandaan, hierbij werd Appelon per ongeluk aan zijn neusvleugel verwond.

Dit relatief onschuldige wondje veroorzaakte krampkoliek bij de hengst, drie dagen na het ongeluk overleed hij hieraan. Toen de slager het kadaver van hem op kwam halen zongen de stalknechten een lied, dat later erg bekend zou worden.

In de loop der jaren waren er meerdere mannen waarvan gezegd werd dat zij dé Ome Loeks waren (Loeks Kuiter, Loeks Hansen en Loeks Bolhuis, allen afkomstig uit de provincie Groningen), maar Loeks Hemmen is de bekendste kandidaat en daarom wordt aangenomen dat het lied over hem en zijn paard Appelon gaat.

Het lied

Dit lied is min of meer bedacht door de stalknechten en wordt gezongen op de melodie van 'daar wordt aan de deur geklopt'. Het zou een vertaling zijn van een Duits studentenliedje dat omstreeks 1900 veel gezongen werd. Inmiddels zijn er meerdere varianten op het liedje, dit zijn de twee meest bekende:

''t Peerd van Ome Loeks is dood
Loeks is dood, Loeks is dood
't Peerd van Ome Loeks is dood
hailemoal dood!
''Guster nog goud gezond,
Draaide mit steert in 't rond;
't Peerd van Ome Loeks is dood,
Hailemoal dood!
Haar 'k hom moar vreten geven,
Waas e nog ien leven bleven.
't Peerd van Ome Loeks is dood,
Hailemoal dood!'

Peerd van Ome Loeks is dood,
Loeks is dood, Loeks is dood,
Peerd van Ome Loeks is dood,
hartstikke dood.
Guster nog goud gezond,
sluig 'e mit steert in 't rond Peerd van Ome Loeks is dood,
hartstikke dood.
Peerd van Ome Loeks is dood,
Loeks is dood, Loeks is dood,
Peerd van Ome Loeks is dood,
hartstikke dood.
Haar 'k hom moar vreten geven,
din was 't wel in leven bleven.
Peerd van Ome Loeks is dood,
hartstikke dood.


Het standbeeld

Het lied werd ongekend populair en daarom heeft men in 1959 een standbeeld laten maken van Appelon met zijn baas door de kunstenaar Jan de Baat. Dit beeld is destijds voor het oude stationsgebouw in Groningen geplaatst, omdat de markthandelaren bezwaar hadden gemaakt tegen de plaats waar de gemeente het beeld had willen hebben, aan de oostzijde van de Vismarkt. Er is destijds geen feestelijke onthulling van het beeld geweest, dit in verband met de tragische manier waarop Appelon aan zijn einde kwam. Intussen is het beeld gerenoveerd en heeft het een plaatsje op het stadsbalkon (nog steeds op het Centraal Station) in Groningen gekregen, de feestelijke onthulling hiervan was op 7 juni 2007, het beeld was toen ongeveer vier jaar weg geweest. Het standbeeld is gemaakt van kwartsbeton en wordt gezien als één van de symbolen van de stad Groningen.

Nog een peerd van ome Loeks?

Dit is niet het eerste beeld dat 'Het peerd van ome Loeks' werd genoemd. In 1951 maakte beeldhouwer Wladimir de Vries een beeld dat hij in eerste instantie 'Veulen' noemde, maar dat in de volksmond al gauw 'Het peerd van ome Loeks' werd genoemd. Men vroeg Loeks van Hemmen of dit paard wel op Appelon leek, hij ontkende dit en daarna werd dit paard ook wel 'Lutje Loeks' (kleine Loeks) genoemd.
© 2008 - 2024 Flew, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De Amerikaanse draverDe Standardbred of Amerikaanse draver (worden vaak als verschillende rassen genoemd, maar is één en hetzelfde ras) is af…
Rome: het ruiterstandbeeld van Marcus AureliusRome: het ruiterstandbeeld van Marcus AureliusHet ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius is uniek. Het is het enige overgebleven ruiterstandbeeld van de circa 20 Romein…
Cleveland Bay – het oudste paardenras van Groot-BrittanniëCleveland Bay – het oudste paardenras van Groot-BrittanniëDe Cleveland Bay is het oudste paardenras van Groot-Brittannië. Dit rij- en tuigpaard werd al in de 17de eeuw gefokt en…
Ontwormen: Hoe bereken ik het gewicht van mijn paard?Ontwormen: Hoe bereken ik het gewicht van mijn paard?Het is belangrijk dat u uw paard ontwormt, echter heeft u hier het gewicht van uw paard voor nodig. In dit artikel vindt…
De stijl van Giotto di BondoneGiotto di Bondone, beter bekend als Giotto, was een groots kunstschilder en architect. Hij werd geboren in 1266 (of 1267…
Bronnen en referenties
  • http://www.dideldom.com/legenden/ome_loeks.shtml http://home.planet.nl/~bouwl003/images/peerd2007.jpg
Flew (124 artikelen)
Laatste update: 17-01-2009
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Kunst
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.