Cupido en Valentijnsdag

Verliefdheid kan er voor zorgen dat iemand heerlijk loopt te dromen. Meisjes die in de schoolbanken voor zich uit staren en hun schrift vol met hartjes krabbelen. Hartjes met een pijl erdoor waar de namen van het meisje en de jongen waar ze op verliefd is bij staan. En op Valentijnsdag wordt er een brief geschreven aan de jongen om te vertellen hoe leuk hij wel niet is. Maar dan wel stiekem, zonder de naam van het meisje erop. Maar waarom doen we dat eigenlijk? Waar komt het symbool met het hartje en de pijl eigenlijk vandaan? En waarom vieren we Valentijnsdag?

Cupido

Het symbool van het hart en de pijl stamt af van het verhaal van Cupido. Cupido is een verhaal in de Romeinse mythologie. Je komt het ook tegen onder de titel Amor. Cupido is de goddelijke, eeuwige jonge zoon van Venus, de godin van de liefde. Hij wordt meestal afgebeeld als een jongetje met vleugeltjes en een pijl en boog. Meestal is hij naakt en wordt hij geportretteerd al een mollig jongetje. Volgens de mythe schoot hij magische pijlen in de harten van mensen om hen verliefd te laten worden. Je zou dan verliefd worden op de eerste persoon die je tegenkwam. Hier komt ook de uitdrukking “Liefde op het eerste gezicht” vandaan. Hij had twee soorten pijlen. Eén met een mooie scherpe gouden punt om mensen verliefd te laten worden. En één met een stompe loden schacht om mensen elkaar te laten haten.

Valentijnsdag

Het hart met de pijl erdoor staat algemeen bekend als symbool van de liefde. Een symbool dat we veelvuldig terug zien komen op de dag der liefde: Valentijnsdag. Maar heeft de viering van Valentijnsdag ook te maken met het verhaal van Cupido? Dat is niet het geval. De viering van Valentijnsdag is gebaseerd op een christelijk verhaal. De viering valt samen met de feestdag van twee christelijke martelaren met de naam Valentinus. Er is weinig bekend over het leven van deze martelaren. Wel zijn er verschillende legenden rondom deze personen bekend. Eén daarvan gaat over Claudius II. Claudius II verbood jonge mannen om te trouwen. Het huwelijkse leven zou niet goed zijn en zijn leger verzwakken. De priester Valentijn wilde hier niet aan meewerken en voltrok in het geheim huwelijksplechtigheden. Toen Claudius daar achter kwam, liet hij hem arresteren. Volgens een andere legende schreef Valentijn voor zijn executie de eerste Valentijnsbrief. Hij eindigde deze brief met de woorden “van je Valentijn”. Na het lezen van zijn brief genas zijn blinde geliefde op wonderbaarlijke wijze en kon ze weer zien.

Er wordt gezegd dat Valentijnsdag geïntroduceerd is om Lupercalia te vervangen. Lupercalia was een Romeins vruchtbaarheidsfeest. Het werd gevierd ter ere van de vruchtbaarheidsgodin Juno. De namen van alle jonge ongehuwde vrouwen werden in een grote kom gestopt. Alle ongehuwde mannen mochten dan om de beurt een naam trekken uit de kom. Zo werden deze mensen elkaars partner. Met de opkomst van het christendom werd dit feest verboden. Paus Gelasius I veranderde de naam van het feest in St.-Valentijndag en wijzigde de datum naar 14 februari.

Commercieel

Valentijnsdag wordt dus gevierd op 14 februari. Op deze dag geven we extra aandacht aan onze geliefden. Of verklaren we iemand anoniem de liefde. We doen dit door het geven van cadeautjes, bloemen of kaarten. Valentijnsdag wordt steeds commerciëler. In Engeland werd Valentijnsdag vroeger veel gevierd. De Engelsen hebben deze traditie meegenomen naar de Verenigde Staten. In de Verenigde Staten is de feestdag opgepakt puur en alleen voor commerciële doeleinden. Vanuit de Verenigde Staten is dit overgekomen naar Nederland. De nadruk wordt niet langer gelegd op het anoniem verklaren van de liefde maar op het begrip liefde. De kranten zorgden ervoor dat Valentijnsdag een succes werd. In 1990 boden enkele kranten de mogelijkheid om een bericht te plaatsen in een speciale Valentijnsrubriek. Het bleek een groot succes. Winkels en de posterijen profiteren sinds de jaren 90 enorm van Valentijnsdag. Sinds 2010 zien we een daling van de populariteit van Valentijnsdag. Het feest wordt steeds meer met commercie en niet langer met liefde geassocieerd. De Nederlandse bevolking werkt daar niet aan mee.