De waarheid over Koning Arthur

De waarheid over Koning Arthur Iedereen kent wel de verhalen van Koning Arthur, de legendarische oud-Engelse koning. Er zijn talloze boeken en films gemaakt over deze mythische held – maar wat zou er nu echt waar van zijn? En hoe zit het met de andere hoofdpersonen uit de beroemde Koning Arthur saga? Dit artikel geeft een kijkje in de geschiedenis van de Koning Arthur verhalen.

De oorsprong van de Koning Arthur verhalen

De eerste vermeldingen van koning Arthur zijn in Keltische verhalen en gedichten; hij zou een groot legerleider zijn, gestorven in 537. Rond die tijd schreef monnik Gildas een verslag van een grote veldslag bij Mount Badon waarin Arthur echter niet voorkomt. Historicus Nennius noemt Arthur wel in zijn geschiedschrijving, maar dan is het inmiddels al bijna driehonderd jaar later.

In de 12e eeuw beschrijft Geoffrey van Monmouth de geschiedenis van Britse koningen,waarin ook Arthur voorkomt.
Maar het eerste echte “Koning Arthur boek” is "de Morte d' Arthur" van Sir Thomas Malory uit 1485 – zo’n duizend jaar nadat Arthur geleefd zou hebben. Zijn verhaal vormt eigenlijk de basis voor alle verhalen die erna komen.

Over de Morte d’Arthur

Malory’s roman is opgebouwd uit acht verhalen. Hij baseert zich op historische werken zoals dat van Monmouth en combineert deze met andere Arthurgerelateerde verhalen over de Heilige Graal, Lancelot, de ronde tafel, enzovoort.

  1. Het eerste verhaal gaat over tovenaar Merlijn die strijder Uther Pendragon koppelt aan Igraine; zij zijn de ouders van Arthur. De opgroeiende Arthur trekt een zwaard uit een grote steen en wordt tot koning gekroond.
  2. In het tweede verhaal staan de ridders van de ronde tafel centraal en de invasie van Frankrijk en Rome – Arthur als strijdheld en koning.
  3. Verhaal drie gaat over Lancelot die de ontvoerder van Guinevere verslaat en haar zo zijn toewijding bewijst.
  4. Het vierde verhaal zou gebaseerd zijn op een verloren gegaan Engels gedicht over Gareth, de broer van Gawain, die door Lancelot wordt gedood. Gawain is bekend van zijn verhaal met de groene ridder.
  5. Verhaal vijf gaat over Tristan en Isolde – een prachtige vertelling die zijn oorsprong vindt buiten de wereld van koning Arthur.
  6. Het zesde verhaal gaat over de heilige graal, waarbij Malory kiest voor de christelijke thematiek en deze ophangt aan graalridder Lancelot.
  7. Verhaal zeven is de romance tussen Lancelot en Guinevere. De val van koning Arthur wordt hierin al aangekondigd.
  8. In het laatste verhaal tenslotte staat de strijd tussen Arthur en zijn zoon Mordred centraal, en overlijdt Arthur.

Waar of niet waar?

Er zitten een aantal personen en elementen in dit boek waarvan eigenlijk wel vast staat dat ze niet bestaan hebben. Arthur zelf heeft hoogstwaarschijnlijk wel degelijk bestaan; hij was een Brits-Romeinse legeraanvoerder in de strijd tegen de Saksen in de vijfde/zesde eeuw.

  • Ridder Lancelot is waarschijnlijk een verzinsel uit Malory’s eigen tijd waarin de ‘hoofse liefde’ een populair onderwerp voor schrijvers was; het ridderfenomeen was onbekend in de vijfde eeuw.
  • Over de Heilige Graal is veel gezegd en geschreven. Er zijn verhalen met Keltische oorsprong over mythische schalen en bekers die de held van het verhaal op de proef stellen. De andere verhaallijn heeft natuurlijk betrekking op de Christelijke symboliek van de Graal. In hoeverre Arthur en zijn strijdmakkers daarmee werkelijk te maken hebben gehad tussen hun gevechten tegen de Saksen in, is maar de vraag.
  • Het beroemde liefdesverhaal van Tristan en Isolde is van Keltische oorsprong en stamt waarschijnlijk ergens uit de 12de eeuw – weer eeuwen nadat Arthur geleefd zou hebben.
  • Kasteel Tintagel, waar Arthur verwerkt is door Uther Pendragon en Igraine, bestaat echt en ligt in Cornwall. Maar van Camelot en de ronde tafel is nooit een spoor gevonden, hoewel er veel gespeculeerd wordt over mogelijke locaties. Camelot komt niet voor in de eerdere Arthurverhalen en is dan ook een latere toevoeging.
  • Ook het eiland Avalon, waar Arthur overleden zou zijn, is niet zo een-twee-drie terug te vinden. Favoriete kandidaat is de Glastonbury Tor die waarschijnlijk vroeger een eiland in moerasgebied was.
  • In Glastonbury Abbey zijn beenderen gevonden van een extreem grote man en een kleine, blonde vrouw: waren dit Arthur en Guinevere? Overigens zijn de botten helaas verdwenen toen de Abbey in de zestiende eeuw werd leeggeroofd.
  • Er zijn twee historische Merlijns, die door geschiedschrijver Monmouth voor het gemak in één worden gecombineerd. Een andere kandidaat is Taliesin, een naam die ook wel aan Merlijn gegeven wordt. Echter, allen leefden laat in de zesde eeuw, toen Arthur al bijna vijftig jaar dood was.
  • Morgan le Fay heeft vooral een mythische oorsprong en wordt ook gerelateerd aan de Keltische godin Modron of Morrigan. Pas in de twaalfde eeuw komt ze voor als halfzuster van Arthur. Ook de verhalen van Guinevere lijken een Keltische overlevering.

Er zijn dus heel wat aspecten en elementen van de koning Arthur legende die niets meer zijn dan dat: een legende. Maar dat neemt niet weg dat deze mythische figuur een enorme stempel heeft gedrukt op de Middeleeuwse cultuur en literatuur, en tot vandaag de dag miljoenen mensen boeit. Ga eens op vakantie naar Groot-Brittannië en bezoek een aantal van de magische plaatsen, en je kunt je bijna niet voorstellen dat het allemaal niet waargebeurd zou zijn…!
© 2008 - 2024 Theodoos, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Bernard Cornwell en de Arthur TrilogierecensieBernard Cornwell en de Arthur TrilogieBernard Cornwell is een van de bekendste historische romanschrijvers in de Angelsaksische landen. Zijn Sharpe-serie is e…
Koning Arthur (Keltische legeraanvoerder)Koning Arthur was een Keltische legeraanvoerder die vermoedelijk regeerde tussen 454 en 470. Er is vrijwel niets over he…
Monty Python and the Holy Grail (1975) - een topperrecensieMonty Python and the Holy Grail (1975) - een topper"Monty Python's Flying Circus" geniet als televisiebegrip uit de jaren 1969-1974 nog altijd een grote mate van bekendhei…
Arthurlegende: de Nevelen van AvalonrecensieArthurlegende: de Nevelen van AvalonIn de 80-jaren van de vorige eeuw schreef Marion Zimmer Bradley een Arthurlegende boek: de Mists of Avalon, dat later in…

Ovidius en zijn metamorfosenDe Metamorfosen zijn een wereldberoemd epos van de Latijnse schrijver en dichter Ovidius. Veel mensen zijn van mening da…
Wolvenmens – Wat zit achter de mythe van een weerwolf?Dat mensen in wolven veranderen is geen uitvinding van Hollywood. Al sinds de Middeleeuwen kwam het tot een regelrechte…
Bronnen en referenties
  • Wikipedia.com
Theodoos (29 artikelen)
Laatste update: 02-01-2016
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Mythologie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.