Het schrijven van een griezelverhaal

Als je een griezelboek leest, dan zit je op het puntje van je stoel. Je hart gaat als een razende tekeer en het kippenvel staat op je armen. Heb je ook wel eens zo’n boek willen schrijven? Of wil jij je lezers ook eens de stuipen op het lijft jagen? Dan ben je vast benieuwd hoe je dat moet doen. Waar moet je op letten als je een griezelverhaal wilt schrijven?

Griezelverhaal schrijven

Houd je bij het schrijven van je griezelverhaal aan één thema. Veel beginnende schrijvers willen het liefst alles door elkaar gooien, waardoor het voor de lezer te ongeloofwaardig wordt. Kies dus voordat je gaat schrijven een thema en werk dit goed uit. Als je verhaal zich afspeelt in een eng huis: prima. Zorg er dan alleen wél voor dat je lezer begrijpt waarom je personages in dat huis zijn en waarom ze niet vertrekken.

Overdrijf nooit in je thema. Als je personages in dat huis vastzitten en er is geen enkele mogelijkheid om te ontsnappen, iedereen wordt gek én gaat door, dan zal je lezer weinig meer van je verhaal geloven. Je zult vast wel eens een horrorfilm hebben gezien waar het bloed bijna uit je televisiescherm spuit. Zoiets vindt bijna niemand eng, maar eerder lachwekkend. Het komt helemaal niet geloofwaardig over. Maar andere films kunnen je de stuipen op het lijf jagen. Zo is het dus ook met boeken. Wanneer je overdrijft, zal je lezer het verhaal niet meer leuk vinden en misschien zelfs wel halverwege wegleggen.

Niet overdrijven betekent ook: niet iedere pagina iets engs. Beginnende schrijvers denken vaak dat de spanning erin moet blijven en dat er dús een heleboel moet gebeuren. Onzin. Iets kan ook spannend zijn, zonder dat er wat gebeurd. Je personages in het enge huis kunnen misschien wel bij elkaar zitten, doodsbang, omdat ze niet weten wat er gaat gebeuren. En dan gebeurt er niets! Wedden dat je lezer niet meer weet wanneer hij iets kan verwachten en wanneer niet? Dat maakt het allemaal veel spannender.

Personages

Niet de gebeurtenissen in je griezelverhaal zijn het belangrijkste, maar je personages. Als je lezer het gevoel heeft dat de personages echt zijn en geen verzonnen figuren, zal hij het allemaal veel enger vinden. Eén van de grootmeesters hierin is Stephen King. Veel van zijn boeken zijn doodeng, maar wanneer je er goed naar kijkt, zul je merken dat het vooral om de mensen zelf draait. In zijn boek ‘het’ draait het verhaal om een groep kinderen, ieder met zijn eigen problemen. De één stottert, de ander is te dik, weer een ander wordt gepest vanwege zijn huidskleur, etc. Door al deze punten, lijkt het alsof de mensen uit het boek echt zijn, alsof ze vreselijke dingen meemaken.

En vaak kun je met de personages veel meer als je ze een probleem geeft. Dat merk je ook heel erg bij de kinderen in het boek ‘Het’. Ze krijgen allemaal het monster uit het stadje te zien, maar ieder op zijn eigen manier en die is voor hen angstaanjagend. Als je goede, realistische personages hebt, heb je alleen nog een paar enge situaties nodig.

Enge situaties

Om die enge situaties te creëren, is het belangrijk dat je de lezer precies laat merken wat er aan de hand is. Hoe meer details, hoe enger het kan zijn, zonder dat er ook maar iets gebeurd. Kijk zelf maar, dit stukje is heel simpel en niet bepaald eng of spannend te noemen:

Peter liep het huis in. “Hallo!” riep hij. Geen antwoord. Nieuwsgierig liep hij verder. Waar was ze nou gebleven? Hij had haar toch écht hier naar binnen zien gaan. Langzaam liep hij de gang door en opende de deur van de woonkamer. Daar was ze ook al niet.
“Ineke?” Waar ben je?” Weer geen antwoord.
Hij zag een deur, waarschijnlijk ging die naar de keuken. Voorzichtig ging hij in de richting van de deur. Hoorde hij daar iets? Nee, hij had het zich vergist.

Als je dit stuk vult met spannende details, leest het al heel anders.

Peter liep het huis in. Vlakbij de deur hing een kapstok, met oude jassen vol gaten. De motten hadden zich hier goed op uitgeleefd. Iets verderop zag hij een deur die waarschijnlijk naar de woonkamer ging. Peter zag dat de rode verf op de deur zijn beste tijd gehad had. “Hallo!” riep hij. Geen antwoord. Het bleef doodstil. Het leek er niet op dat dit huis bewoon was. Nieuwsgierig liep hij verder. De vloer kraakte met elke stap die hij nam. Peter merkte dat zijn hart sneller begon te kloppen. Dit huis had er van buiten al niet veilig uitgezien, maar nu kreeg hij er helemaal een naar gevoel van. Op de grond stonden oude herenschoenen. Er zat een dikke laag stof op en Peter zag een dode muis in één van de schoenen. Zoekend keek hij om zich heen en spitste zijn oren in de hoop iets van Ineke te horen. Waar was ze nou gebleven? Hij had haar toch écht hier naar binnen zien gaan. Langzaam liep hij de gang door en opende de deur van de woonkamer. Hij schrok van wat hij zag. Zo’n rotzooi had hij nog nooit eerder gezien. Overal lagen boeken, kleren en etensresten. Door de etensresten rook het er niet bepaald fris. De broodjes op tafel waren al groen geworden en het leek zelfs alsof er iets op het bord kroop. Insecten, of maden misschien.

“Ineke? Waar ben je?” Weer geen antwoord. Peter begon zich nu wel heel ongemakkelijk te voelen. Wat als de bewoner thuiskwam van dit huis en hem hier aantrof? Hij had geen idee wie hier woonde, maar hij wist wel dat het vast niet op prijs gesteld werd als hij hier liep. Hij zag een deur, waarschijnlijk ging die naar de keuken. Misschien was Ineke daar. Voorzichtig ging hij in de richting van de keuken. Hoorde hij daar iets? Het leek wel geritsel. Zijn handen waren kletsnat van het zweet en angstig keek Peter om zich heen. Het was doodstil. Nee, hij het had zich vergist.

Zoals je merkt, ga je je veel meer afvragen in het tweede stuk. Wie is Ineke? Wat is het voor een huis? Waarschijnlijk zat je meer in het verhaal en wil je graag weten hoe het afloopt. Dat is precies hoe auteurs ervoor zorgen dat mensen hun griezelboeken graag lezen. Ze laten merken hoe de dingen eruit zien, hoe het ergens ruikt en hoe een personage zich voelt. Met een flinke dosis spanning, zal je verhaal goed te lezen zijn en zal je lezer vooral niet stoppen tot het boek – of het hoofdstuk – uit is. Ook hierbij geldt echter: overdrijf het niet.

Lees veel

Het lezen van griezelboeken kan een goede oefening zijn. Je leert hierdoor hoe andere auteurs dingen oplossen en hoe ze spanning opbouwen. Ook zie je meteen wat jij misschien niet zal doen en waarom niet. Het kan tevens voorkomen dat je dingen schrijft die cliché zijn. Het voorbeeld van het enge huis dat in dit artikel is genoemd is misschien wel leuk, maar je zult zeker niet de eerste zijn die iets dergelijks heeft geschreven. Originaliteit wordt door lezers natuurlijk altijd gewaardeerd.